تصور کنید فرزند «کنکوری»ای دارید که دست‌کم یک سال و یا بعضا چندسال برای ورود به دانشگاه تلاش کرده، اغلب زمان خود را به تست‌زدن اختصاص داده است. بار اضطراب آزمون‌های آزمایشی را به دوش کشیده و نهایتا در مرحله اول کنکور رتبه خوبی کسب کرده و منتظر اعلام نتایج نهایی است؛ اما به جای مشاهده رشته و دانشگاه قبولی با این پیغام در سایت سازمان سنجش مواجه می‌شود:« وضعیت علمی شما تحت بررسی و پس از آن نتایج به اطلاع داوطلب خواهد رسید.»
به گزارش ایسنا، هر سال تعدادی از داوطلبان کنکور بعد از اعلام نتایج به جای مشاهده رشته و دانشگاه قبولی خود با عبارت «وضعیت علمی شما تحت بررسی و پس از آن نتایج به اطلاع داوطلب خواهد رسید» روبه‌رو می‌شوند.
در این راستا دکتر ابراهیم خدایی، رییس سازمان سنجش، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هر ساله سازمان سنجش به نتایج تعدادی از داوطلبان، بر اساس سوابق تحصیلی، نتایج داوطلبان در کنکور سال‌های گذشته، گزارش‌های حفاظت آزمون، بررسی‌های فنی و علمی داوطلب مشکوک می‌شود و تا مشخص‌شدن نتایج بررسی‌ها، نتیجه قطعی برای این داوطلبان اعلام نمی‌شود.
به گفته دکتر خدایی بررسی‌ها نشان می‌دهد گروهی از داوطلبانی که بعد از اعلام نتایج نهایی با پیغام«وضعیت علمی شما تحت بررسی و پس از آن نتایج به اطلاع داوطلب خواهد رسید» روبه رو می‌شوند افرادی هستند که برای دو یا چندمین بار در کنکور شرکت کرده‌اند و رتبه یا رتبه‌های گذشته‌شان یا سوابق تحصیلی آنها تفاوت فاحشی با رتبه فعلی‌شان دارد.
در همین ارتباط برادر یکی از داوطلبانی که بنا بر نظر کمیسیون تشکیل شده در سازمان سنجش، باید دوباره آزمون دهد در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه این فرد در سال‌های گذشته چند بار کنکور داده ولی به دلایل مختلف نتوانسته بود رتبه‌های خوبی کسب کند اما امسال با صرف هزینه‌های هنگفت و کلاس‌های خصوصی برای درس‌های مختلف رتبه سه‌رقمی به‌دست آورده، گفت: وقتی رتبه‌ها اعلام شد ما جشن گرفتیم؛ ولی هنگامی که نتایج نهایی روی سایت قرار گرفت با عبارت «مردود و نیاز به بررسی بیشترتوسط شعبه کرج» روبه‌رو شدیم و بعضی‌ها تصور کردند خواهرم تخلفی در آزمون انجام داده، لذا به نوعی با آبروی ما بازی شد. حالا بعد از پیگیری‌هایی که در کرج و تهران کردیم به ما گفته شده باید دوباره آزمونی برگزار شود و خواهرم باید ۷۰ درصد درصدهای کنکوری که در تیرماه داده را کسب کند تا نتیجه او مورد قبول واقع شود.
وی که برای پیگیری وضعیت و اعتراض به سازمان سنجش مراجعه کرده معتقد است: این عادلانه نیست که خواهرش دوباره آن همه اضطراب را تحمل کند و اگر قرار است امتحان مجدد گرفته شود باید همه افرادی که جهش رتبه داشتند هم آزمون بدهند نه این که از میان ۶۰۰ هزار نفر صرفا به ۵۰ یا ۶۰ نفر مشکوک شوند.
برادر این داوطلب کنکوری ضمن انتقاد از شیوه بررسی ها و با بیان اینکه قانع نشده می‌گوید: « آیا سازمان سنجش کارنامه فردی که معدل ۲۰ داشته اما رتبه کنکورش ۶۰ هزار بوده هم بررسی می‌کند و فرصت آزمون مجدد را در اختیارش می‌گذارد؟»
وی با اعلام اینکه به نتیجه کمیسیونی که دو روز قبل تشکیل شده بود معترض هستند اما پاسخ درستی به اعتراض آنها داده نشده می‌افزاید: ما به اینکه شکایت خود را به دیوان عدالت اداری ببریم هم فکر می‌کنیم؛ اما نمی‌دانیم که نتیجه‌ای می‌گیریم یا نه.
وی ادامه داد: ما به مسئولان سازمان سنجش هم گفته‌ایم که اگر مدرکی دارند که نشان می‌دهد تخلفی توسط این داوطلب صورت گرفته او را تا هر چند سال که می‌خواهند محروم کنند ولی وقتی مدرکی نیست، این بی‌عدالتی است که دوباره از او آزمون بگیرند.
مشکوک اعلام شدن کارنامه داوطلبان و برگزاری آزمون مجدد اتفاق تازه‌ای نیست؛ احتمالا ماجرای جوان کرمانشاهی را که سال ۸۸ کنکور داد و در گروه علوم تجربی و زبان رتبه یک کسب کرد و کارنامه وی به دلیل معدل پایین از سوی سازمان سنجش مشکوک اعلام شد شنیده‌اید. رستگار رحمانی در نهایت مجدد آزمون داد به گفته خودش این بار دروسی را هم که در آزمون اصلی۱۰۰ درصد نزده بود، ۱۰۰ زد.
ایسنا در این راستا تلاش کرد با برخی از افرادی که «کارنامه مشکوک» برایشان اعلام شده اما نهایتا نتیجه قبولی آنها تایید شد صحبت کند اما آنها حاضر به مصاحبه نشدند و عده‌ای دیگر هم هم‌چنان پیگیر تجدیدنظر هیات‌های بدوی رسیدگی هستند.
اما قانون در این باره چه نظری دارد؟ بنابر ماده ۱۱ قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون‌های سراسری که در سال ۸۴ به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان رسید چنانچه با بررسی‌های فنی و علمی، بین نمرات و رتبه اکتسابی داوطلبی و سوابق تحصیلی وی «مغایرت‌های غیرمتعارف، مشهود و اساسی» از قبیل عدم تطابق معدل دیپلم و دوره پیش‌دانشگاهی با رتبه و نمره اکتسابی در آزمون وجود داشته باشد، با تایید هیات‌های بدوی رسیدگی به تخلفات در آزمون‌ها از داوطلب در یک یا چند درس عمومی و اختصاصی امتحان مجدد گرفته می‌شود و تعیین وضعیت نهایی آزمون این داوطلب، براساس نتایج حاصل از امتحان مجدد بر عهده هیات‌های بدوی است.
نکته‌ای که در برگزاری این آزمون مجدد وجود دارد این است که این آزمون‌ها در اواخر پاییز یعنی نزدیک زمان پایان ترم تحصیلی دانشگاه‌ها برگزار می‌شود و بسیاری ازدانشگاه‌ها در رشته‌های پرطرفدار در نوبت دوم پذیرش دانشجو ندارند و چنانچه داوطلبان نمره قبولی در این آزمون‌ها کسب کنند باید دید که سازمان سنجش چه تمهیداتی برای ورود این افراد به دانشگاه‌ها و رشته‌های مورد نظرشان می‌اندیشد.
با وجود توضیحات رئیس سازمان سنجش در این‌باره، به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی دقیق و همراه با جزئیات هم به خانواده‌ها و هم مخاطبان اخبار درباره رویه هیات‌های بدوی و ساز و کار آنها برای رسیدن به یقین درباره گرفتن امتحان مجدد می‌تواند به بسیاری از شائبه‌ها و سئوالات پاسخ دهد، همچنین موجب شود عدالت درباره داوطلبانی که با این مساله روبرو شده‌اند بهتر اجرا شود.
به نظر من اینکار درست است