دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر همت کنیم، آموزش و پرورش همکاری کند و آموزش عالی هم همکاری کند، همت عمومی برای این باشد که روش جایگزین مناسبی برای ارزشیابی استعدادهای ما برای ورود به دانشگاه ایجاد شود، این قابلیت وجود دارد که کنکور با این کیفیت را کنار بگذاریم.
به گزارش ایسنا، محمدرضا مخبر دزفولی در برنامه «دستخط» سیما گفت: ما مرکزیتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی درست کرده‌ایم که برای همین موضوع سامان بخشیدن به مسئله آزمون سراسری در کشور و مدتی است که شروع کرده‌اند. من چون هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند نمی‌توانم نتایج این کار را الان بیان کنم اما عقیده بنده این است که اگر همت کنیم آموزش و پرورش همکاری کند و آموزش عالی هم همکاری کند، همت عمومی برای این باشد که روش جایگزین مناسبی برای ارزشیابی استعدادهای ما برای ورود به دانشگاه ایجاد شود، این قابلیت وجود دارد که کنکور با این کیفیت را کنار بگذاریم.
این را به شما بگویم که ظرفیت‌های خالی در آموزش عالی بسیار زیاد داریم. حدود ۹۰-۸۰ درصد ظرفیت ما در آموزش عالی می‌تواند بدون این روش پذیرش شود. دعوا در گروه علوم تجربی بر سر چند رشته است و در علوم مهندسی هم در چند دانشگاه است، نه حتی چند رشته! این که رشته کامپیوتر است و می‌خواهد به دانشگاه شریف برود. در حالی که همین کامپیوتر در یک دانشگاه شهرستان پذیرش آن بدون آزمون قابل انجام است.
باید روشی برای ۱۰ درصد باقیمانده پیدا کنیم. ۱۰ درصد باقیمانده صندلی‌هایی در حدود ۵۰-۴۰ هزار نفر است که باید بین آنها رقابت ایجاد شود. این که اینها چطور انتخاب شوند و چطور برای آنها برنامه‌ریزی شود، من راه دوری نمی‌بینم این کار قابل حل باشد.
بیش از ۲۹۰ شبکه فارسی زبان روی ایران متمرکز هستند
وی در بخش دیگری از صحبت های خود به مسائل فرهنگی پرداخته و تصریح کرد: امروز اصلی‌ترین ابزار سلطه به نظر من جریان فرهنگی و رسانه‌ای است؛ البته این جریان فرهنگی و رسانه‌ای با "اشغال" تکمیل می‌شود که بعداً آن اشغال می‌تواند فیزیکی باشد یا نرم‌افزاری باشد. این خطری است که همه کشورها را تهدید می‌کند و ما را بیشتر؛ چون انقلاب اسلامی وقتی در سال ۵۷ پیروز شد امام راحل ادبیات جدیدی را در دنیا راه انداختند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: این ادبیات جدید، تمام جریان‌های سلطه‌گر جهانی را به چالش کشید. میدان این کار امروز وسیع‌تر شده است. یک زمانی اصلاً ماهواره معنایی نداشت، امروز بیش از ۲۹۰ شبکه فارسی زبان متمرکز روی ایران هستند، فضای مجازی هم می‌بینید.
اطلاعات کاربران ایرانی برخی پیام‌رسان‌ها در اختیار آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرد
مخبر دزفولی افزود: حتی در بحث فضای مجازی، امکانات اطلاعات و داده‌های مرتبط با کاربران ایرانی از طرف آن پیام‌رسان یا آن مجموعه‌ای که نمی‌خواهم اسم ببرم، در اختیار اسرائیل و امریکا قرار می‌گیرد؛ برای آنالیز و تجزیه و تحلیل. ما آسیب‌های گوناگونی در جامعه داریم که بخشی داخلی است، یعنی به دلیل کج‌کاری‌ها و رفتارهای ناصحیح از سوی کسانی که مسئولیت‌های گوناگون، چه در اجرا و چه در بخش‌های دیگر دارند. برخی نارسایی‌ها هم به لحاظ طراحی‌ها و برنامه‌ها است. اینها بحث‌های داخلی است.
وی ادامه داد: اما یک بخشی هم هست که از آن سو برنامه‌ریزی می‌شود و هم تاثیرگذار است و روش‌های گوناگونی هم برای برنامه‌ریزی‌های خود اعمال می‌کنند. این نگرانی را بالا می‌برد، اما همان جا که رهبری معظم انقلاب به شورای عالی انقلاب فرهنگی و به مسئولین کشور هشدار برای این مسئله می‌دهند، اما از سوی دیگر وقتی در کلان انقلاب اسلامی را تحلیل می‌کنند، در چند سال اخیر رهبری مصادیقی را به عنوان تحول فرهنگی مطرح می‌کنند که جزو نقطه‌های قوت ماست، اما این نقاط قوت ممکن است بگوییم باید زیاد شود و باید تعمیم پیدا کند.
پیشنهاد تشکیل دو ستاد برای هدایت جریان علم و فرهنگ
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به برخی مباحث مطرح شده در این شورا اشاره و اظهار کرد: پیشنهاد عزیزان ما در شورا، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه این بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی دو ستاد جدی برای هدایت جریان علم و فرهنگ باید تشکیل دهد. یک ستاد جریان هدایتگری و حمایتی حوزه علم و فناوری و آموزش عالی را دنبال کند و یک ستاد حوزه فرهنگ و هنر و رسانه و غیره را سازماندهی کند. هر دوی این ستاد به لحاظ سازمانی مسئولیتش بر عهده دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد، لکن همین الان چندین سال است که از تشکیل ستاد نقشه جامع علمی کشور می‌گذرد، یک نفر از اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت دبیری و میدان‌داری کار ستاد نقشه جامع علمی را انجام می‌دهد. جلسات را بنده به عنوان مسئول جلسه ستاد نقشه جامعه علمی انجام می‌دهم.
وی ادامه داد: برای حوزه فرهنگ هم این پیشنهاد بود لکن وقتی به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی آمد بخشی از دوستان شاید از سر دلسوزی طرح کرده باشند که یا رئیس‌جمهور یا معاون اول باشند. از آن تاریخ تا الان این جلسات تشکیل نشده است.
مخبر دزفولی افزود: شاید بیش از ۵-۴ سال از این موضوع می‌گذرد. بیش از ۱۰۰ سال بود که بر اساس تدوینگری غرب برای نظام تعلیم و تربیت ما برنامه‌ریزی می‌شد؛ هرچند بعد از انقلاب بسیاری از دلسوزان، عناصر انقلابی و متدین در حوزه آموزش و پرورش تلاش کردند و خیلی بهتر از قبل از انقلاب شدیم، اما داشتن یک برنامه راهبردی و استراتژیک و بر اساس برنامه استراتژیک یک نقشه راه کمی و کیفی برای رسیدن به آن اهداف بسیار ضروری بوده و این تدوین شده است.
وی اظهار کرد: بیش از پنج سال است که سند تحول و پیشرفت سینما را تدوین کرده‌ایم. چند وقت پیش معاون سینمایی ارشاد هم درباره این موضوع مصاحبه‌ای کردند که با هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی این کار آماده شده است. مدت‌هاست این سند آماده است. من معتقدم در این زمینه باید اهتمام داشته باشیم. اگر حتی صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی نتواند در این زمینه وقت بگذارد، اگر ستاد راهبری فرهنگی کشور یا مهندسی فرهنگی کشور که به امضای جناب آقای رئیس‌جمهور چند سال قبل رسیده است، تشکیل می‌شد حداقل دو هفته یک بار می‌توانست این اسناد راهبردی را تدوین و تصویب کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر لزوم تدوینی سندی در این زمینه گفت: ما این را نیاز داریم. صداوسیما پیش‌قدم شود. در بخش‌های مختلف اینها مجموعه منسجم تدوین شده آماده برای صداوسیما داریم که شروع کند. چرا دستگاه‌ها پرهیز دارند یا غفلت دارند یا کم‌توجهی می‌کنند نسبت به آنچه که آماده است؟
وی ادامه داد: حتماً تیم‌های تحقیقاتی شما به اندازه ما نیست، چون نزدیک به ۲۰۰ دانشگاه داریم و ده‌ها مرکز حوزوی با ما کار می‌کند، آدم‌های خبره و باتجربه با ما کار می‌کنند. من نمی‌گویم از همه امکانات و ظرفیت‌های فکری توانستیم استفاده کنیم. بله، ما هم نقص و کمبود داریم اما این دست‌مایه در اختیار شما است.
وی افزود: الان سند سینما برای تصویب آماده است. خواهش من این است صداوسیما قدری از بدنه تخصصی که با ما کار می‌کنند، مرتبط شود و نظرات اینها را دریافت کند. چند سال است درباره سند سینما کار شده است. به نفع سینماگران و هنرمندان ما است. آینده هنرمندانی که برخی مواقع می‌بینیم غصه می‌خوریم که هنرمند بسیار بافرهنگ، ارزشمند و درجه یک ما امروز برای اولیه‌های زندگی خود ممکن است گرفتار باشد و برخی بدون توان یک‌چندم این هنرمندان ذی‌قمیت که برای ایران، تمدن ما و آینده ما ارزشمند هستند، آنها چند برابر امکانات در اختیار دارند. این در سند سینما دیده شده است. من با هنرمند پیشکسوت تئاتر چندین جلسه داشتم؛ نظرات و ایده‌ها را دریافت کردم.
مخبر دزفولی همچنین متذکر شد: من طرفدار ورزش هستم. ما خوزستانی‌ها ورزش را دوست داریم و ورزش هم می‌کنیم و سابقه ورزشی هم نوعاً خوزستانی‌ها دارند. شما در ورزش در صداوسیما چه می‌کنید؟ من عذرخواهی می‌کنم ولی زیر و بم یک ورزشکار و مربی و غیره را می‌پرسید و حتی در جلساتی که دو نفر با هم نشسته‌اند ضبط می‌کنید و پخش می‌کنید. تا حالا شده صداوسیما از خود بپرسد از این دانشمندان سوال کنم؟ با اینها محشور شوم و جلسات اینها را ببینم؟
باید صدا و سیما دانشمندی اداره شود
وی افزود: فقط موضوع من صداوسیما نیست اما صداوسیما یک نقش فراگیر دارد؛ فراموش نکنیم. نقش صداوسیما نقش بی‌بدیلی است. صداوسیما باید دانش‌بنیان و دانش‌پایه شود، باید صداوسیما دانشمندی اداره شود. اگر اینچنین شد این به عنوان یک فرهنگ به جامعه تسری می‌یابد.
مخبر دزفولی در پاسخ به این سئوال که آیا این دغدغه‌ها به رئیس‌جمهور منتقل نشده تا جلسه مهندسی فرهنگی برگزار شود، اظهار کرد: نه تنها بنده که اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته‌اند. رئیس‌جمهور درگیری های متنوع دارند. زمانی که گفتید ستاد مهندسی فرهنگی باید با محوریت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد، چه بنده چه هر کس دیگری این جلسه تشکیل شود چون دستگاه فرهنگی مرتبط با این ستاد است، دلیلش این بود که رئیس‌جمهور خیلی گرفتار است و خیلی کار دارد و تنوع کاری به گونه‌ای است که اولویت‌های کاری یا اهم و فی‌الاهم کردن در موضوعات یا اورژانس بودن برخی از موضوعات همانند موضوعات و مشکلاتی که اخیراً داریم، اقتضاء می‌کند رئیس‌جمهور تمرکز خود را روی آن مسائل قرار دهد. وقتی تمرکز رئیس‌جمهور آنجا باشد باید آن کار جلو برود یا خیر؟
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: آن کار وقتی سپرده شده، سپرده شدن آن را منوط به این کرده ایم که یا رئیس محترم جمهور یا معاون اول ایشان باشد، خب شکل نمی‌گیرد. سند موسیقی ما بیش از سه سال است که برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده است اما وقتی شورا نمی‌رسد، این ستاد می‌تواند آن را تصویب کند. ما یک مصوبه داریم که شوراهای تخصصی مصوب شورای عالی همانند شورای معین اگر چیزی را مصوب کردند، در صحن شورای عالی در نوبت دو هفته قرار می‌گیرد، اگر اعضای شورای عالی نظر اعتراضی و اشکالی مطرح نکنند این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود و به وسیله رئیس‌جمهور محترم ابلاغ می‌شود.
فرانس ۲۴ گفته بود که خطر بازی‌های رایانه‌ای ایرانی کمتر از هسته‌ای نیست
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بازی‌های رایانه‌ای پرداخت و اظهار کرد: خوشبختانه در موضوع بازی‌های رایانه‌ای سال‌هاست که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای را در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده ایم هرچند ممکن است قوت و ضعف‌هایی در عملکرد و اجرا داشته باشد.
وی ادامه داد: برخی از بازی‌ها به صورت برخط هستند. بازی های برخط جزو بازی‌هایی هستند که چندین کاربر می‌توانند در چند نقطه دنیا با هم مرتبط شوند و آن بازی را مشترک انجام دهند. برخی از کشورها این توانمندی‌های تکنولوژیک و این توانمندی را دارند.
مخبر دزفولی افزود: الان بازی‌هایی که تحت عنوان MMO معروف است، ایران توانمندی‌اش دارد. چرا که بنیاد روی این کار کرده و با نخبگان جوان علاقه‌مند به عرصه‌های هم تکنولوژیک یعنی فناورانه عرصه بازی‌های رایانه‌ای و هم محتواهای خوب و مثبت در این زمینه کار کرده است.
وی افزود: گزارشی فرانس ۲۴ رفته بود که این بازی‌های کامپیوتری ایرانی که وارد خانواده های اروپایی‌ها می‌شود، اگر خطر بیشتر از هسته‌ای نداشته باشد کمتر نخواهد بود. ولیکن خیلی‌ها به این مسئله کم توجه کرده‌اند. یعنی عده‌ای متوجه نشده اند که چقدر ظرفیت نرم‌افزاری در کشور داریم.
مخبر دزفولی در ادامه درباره موضوع ماهواره‌ها نیز اظهار کرد: برای ماهواره یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تغییر سبک زندگی با هدف ایران و ۲۹۰ شبکه‌ای که کار می‌کنند، ماهواره‌ها هستند. با همین نگاه آن مصوبه آمد که ما هم بحث تکثیر شبکه‌های تلویزیونی داخل را داشته باشیم. یکی از مجوزهایی که صداوسیما آمد شبکه‌ها را تنوع‌بخشی انجام داد مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بود و در عین حال رصد و ارزیابی و مراقبت در زمینه کارهایی که روی بحث‌های شبکه‌های ماهواره‌ای انجام می‌دهند که همین الان با محوریت خود صداوسیما این کار انجام می‌گیرد.
عده‌ای نمی‌توانند از گردش مالی چندهزار میلیارد تومانی کنکور بگذرند
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین به موضوع کنکور پرداخت و گفت: به نظر من در روش‌های آموزشی که در صداوسیما تبلیغ می‌شود اولاً بازنگری شود؛ این روش نادرستی است.
وی ادامه داد: حتماً افرادی پشت صحنه گوناگونی دارد که هم در آموزش و پرورش و هم در اموزش عالی و هم در صدا و سیما و در همه جا نفوذ می‌کنند برای اینکه این جریانی که گردش مالی بالایی دارد. چند هزار میلیارد تومان گردش مالی این مجموعه‌ها است و همینطور از این نمی‌گذرند. ما باید خودمان را از شر کنکور خلاص کنیم به این معنا که نه ارزیابی داشته‌های علمی دانش‌آموز که مبحث دیگری است، داشته باشد. این کنکور که با این کیفیت برگزار می‌شود که داشته‌های علمی دانش‌آموز را ارزیابی نمی‌کند. روش‌هایی است برای مسابقه‌ای که در ساعت معین برگزار می‌شود و افرادی را مجهز به یک روش‌هایی برای زدن تست می‌کنید و این مبنای شما می‌شود برای اینکه بگویید این مستعدتر از دیگری است. در حالی که استعدادیابی اینچنین نیست.
مخبر دزفولی در ادامه با بیان اینکه در آموزش و پرورش و سایر نهادهای مرتبط بر روی این موضوع و بحث جایگزینی کنکور کار شده اظهار کرد: ما مرکزیتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی درست کرده ایم که برای همین موضوع سامان بخشیدن به مسئله آزمون در کشور و مدتی است که شروع کرده اند. من چون هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند نمی‌توانم نتایج این کار را الان بیان کنم اما عقیده بنده این است که اگر همت کنیم آموزش و پرورش همکاری کند و آموزش عالی هم همکاری کند، همت عمومی برای این باشد که روش جایگزین مناسبی برای ارزشیابی استعدادهای ما برای ورود به دانشگاه ایجاد شود، این قابلیت وجود دارد که کنکور با این کیفیت را کنار بگذاریم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: این را به شما بگویم که ظرفیت‌های خالی در آموزش عالی بسیار زیاد داریم. حدود ۹۰-۸۰ درصد ظرفیت ما در آموزش عالی می‌تواند بدون این روش پذیرش شود. دعوا در گروه علوم تجربی بر سر چند رشته است و در علوم مهندسی هم در چند دانشگاه است، نه حتی چند رشته! اینکه رشته کامپیوتر است و می‌خواهد به دانشگاه شریف برود. در حالی که همین کامپیوتر در یک دانشگاه شهرستان پذیرش آن بدون آزمون قابل انجام است.
مخبر دزفولی افزود: باید روشی برای ۱۰ درصد باقیمانده پیدا کنیم. ۱۰ درصد باقیمانده صندلی‌هایی در حدود ۵۰-۴۰ هزار نفر است که باید بین آنها رقابت ایجاد شود. این که اینها چطور انتخاب شوند و چطور برای انها برنامه‌ریزی شود، من راه دوری نمی‌بینم این کار قابل حل باشد. البته حتما مافیای ایجاد شده برای رسیدن به این هدف مانع ایجاد می‌کند.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا وزارت آموزش و پرورش هم از سود بازار کنکور منتفع می‌شود توضیح داد: وزیر آموزش و پرورش هم دارد تلاش می‌کند. وزیر آموزش و پرورش همت می‌کند و این حرفی است که من چندین سال است بیان می‌کنم. الان ایشان به کمک ما آمده و امیدوارم با کمک ایشان بتوانیم جریان کنکور را از دو نظام آموزشی‌مان، البته باید یک نظام منسجم داشته باشیم ولی الان نظام قبل از دانشگاه ما آموزش و پرورش است و نظام بعد از آن، آموزش عالی است، یک حلقه وصلی قرار بود اینها را به هم وصل کند و قرار بود اینها نازک باشد، خیلی گردن‌کلفت نباشد. الان این حلقه وصل از هر دو نظام قوی‌تر شده و این دو نظام را در خود هضم می‌کند و می‌بلعد.
مصوبه ما این بود که کتاب‌های درسی کم حجم شوند
وی در ادامه در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر گلایه‌های مردم از نحوه تدوین و نگارش متب درسی، تصریح کرد: ببینید فرزند من وقتی زیست شناسی می‌خواند، دوباره در دانشگاه همان زیست شناسی را می‌خواند که سال دوم و سوم خوانده است. مباحث مربوط به مکانیزم‌ها و چرخه‌های متابولیک بدن و غیره را دوباره می‌خواند. چرا باید دوباره اینها را مکرر تکرار کنیم. عرض من این است که چقدر نیاز داریم در مدرسه فیزیک بخوانیم؟ چقدر نیاز داریم شیمی بخوانیم؟ چقدر نیاز داریم فرزند ما زیست‌شناسی بخواند؟ چه کسی گفته است کتاب‌های قطور... یکی از چیزهایی که در سند تحول آموزش و پرورش به آن نگاه کردیم و برخی ایراد گرفتند این بود که کتاب‌های درسی کم‌حجم شود؛ این مصوبه ما بود. آن زمان که بحث شد یکی از بندهای ما بود.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: یک عده از دوستان آموزش و پرورش گفتند نمی‌شود. ما کلی مولف و آدم داریم که تدوین می‌کنند، این قدر فشار زیاد شد که گفتند کلمه کم کردن حجم را بردارید و از متناسب‌سازی کتاب‌های درسی استفاده کنید. این بچه اصلاً می‌تواند فکر کند؟ فرصت فکر کردن به او می‌دهید؟ خیلی خوشحالم که می‌بینم برخی مسئولین از جمله وزیر محترم آموزش و پرورش دارند می‌گویند تکلیف در خانه نباید داشته باشیم. البته خیلی‌ها هم رعایت نمی‌کنند.
وی افزود: به نظر من آموزش و پرورش باید با قدرت بایستد و اینها را درست کند. در صنعت تحول اینها را پیش‌بینی کردیم. آموزش و پرورش اگر می‌خواهد در زمینه تعلیم و تربیت عاقبت بخیر و موفق شود و بتواند نظام جدید تعلیم و تربیت را با مبانی انقلابی، اسلامی، دینی و انسانی طراحی کند، باید این سند را اجرایی کند وگرنه اگر گوشه گوشه‌ای را بگیرد و یک جاهایی را زخمی کند و بگوید این جاها را درست می‌کنم ولی کاری به آن قسمت ندارم نمی‌شود.
بازنگری در نقشه جامع علم
وی در پاسخ به این سئوال که در گذشته وعده داده اجرای سند تحول، نقشه جامع علمی کشور و مهندسی فرهنگی را پیگیری کند توضیح داد: سند مهندسی فرهنگی تصویب شده اما اجرایی شدن آن با مشکل مواجه شده است. سند علم به نظرم بهتر جلو می‌رود که البته با فرمایش اخیری که مقام معظم رهبری در دیدار چند هفته پیش نخبگان داشتند، فرمودند حالا که ۹ سال از این سند گذشته است بازنگری و به‌روزرسانی این سند را دنبال کنید. الان بازنگری را در دستور کار قرار داده ایم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: یک روش و دستورالعملی برای این بازنگری آماده شده است و به زودی این را هم به صورت فراخوان رسانه‌ای اعلام می‌کنیم و هم برای استادان، صاحب‌نظران، محققین ارسال می‌کنیم. حتی این بار می‌خواهیم برای نخبگان صنعت یعنی کارآفرینان کشور بفرستیم؛ در فاز بعدی تردید نداشته باشید در اینکه در حوزه علم و پژوهش به نقطه قابل قبول رسیدیم امروز بخواهیم یا نخواهیم کشور وارد اقتصاد دانش‌بنیان می‌شود.
مخبر دزفولی همچنین عنوان کرد: رهبری همین چند روز پیش فرمودند به فاز صنعتی شدن و جدی شدن این صنعت می‌رویم. ما ناگزیر هستیم از اینکه اقتصاد ما دانش بنیان شود و برای اقتصاد دانش‌بنیان، دانشمندان باید وارد میدان شوند. این شرکت‌های دانش‌بنیانی که امروز حدود ۳۷۰۰ مورد آن را شاهد هستید و بسیاری از اینها محصولات قابل قبولی تولید کردند و علاوه بر این که در مرزهای دانش حرکت می‌کنند و گرهگشایی از نیازهای امروز جامعه انجام می‌دهند.
وی افزود: رویکرد ما در بازنگری نقشه جامع علمی این است که اقتصاد دانش‌پایه، اقتصاد مقاومتی، اقتصادی که مولد است نه مقلد، اقتصادی که تولیدکننده است نه مصرف‌کننده صرف، اقتصادی که صادرکننده است و نه صرفاً واردکننده، این را در نقشه جامع علمی جاسازی می‌کنیم و طراحی برای این داریم.
سند تحول آموزش و پرورش در حالت خوشبینانه ۳۰ درصد اجرا شده است
وی در ادامه درباره سند تحول آموزش و پروش و اینکه گفته می‌شود بار اصلی اجرای این طرح بر دوش آموزش و پرورش قرار دارد، توضیح داد: بخش اصلی را آموزش و پرورش انجام می‌دهد اما آموزش و پرورش حقیقتاً به تنهایی نمی‌تواند. حتماً یکی از بخش ها این است که گفتمان‌سازی نیاز دارد. یعنی خانواده‌ها باید این تحول را بپذیرند. حتماً باید صداوسیما کمک کند و حتماً باید آموزش عالی کمک کند و حتماً باید شورای عالی انقلاب فرهنگی باید کمک کند. اکنون من اگر خوشبینانه بگویم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد این کار جلو رفته است. اگر بدبینانه هم بخواهم بگویم خیلی کمتر از این است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به بیان خاطراتی از زندگی خصوصی خود، دوره دانشجویی و سکونت در خوابگاه‌های دانشجویی پرداخت و با اشاره به اینکه در رشته دامپزشکی تحصیل کرده، اظهار کرد: دامپزشکی جزو علوم بسیار استراتژیک برای کشور است؛ این را ما نمی‌گوییم، غربی‌ها دارند می‌گویند. در آینده اینها تا اندازه‌ای در هم تنیده است که شما نمی‌توانید برای بهداشت عمومی و سلامت جامعه اصلاً مرزی بین اینها قائل شوید.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: اصطلاحی به اسم «علوم زیست‌پزشکی» است. اینها پزشک و دامپزشک و داروساز و اینها را نمی‌شناسد. کسانی که می‌توانند در سلامت جامعه نقش ایفا کنند. چرا در دنیا در زمینه‌هایی که ... مثلا کشوری مانند آلمان را مثال بزنم. به اندازه به دو استان ما است اما تولید شیری دارد معادل سه برابر کشور ماست. حدود ۹ میلیون تن در سال ایران تولید شیر دارد، آلمان همین الان ۲۸ میلیون تن تولید شیر دارد؛ این آمار ۸-۷ سال پیش آلمان است.
مخبر دزفولی افزود: ما همواره به دنبال این هستیم که پت‌اسکن بخریم و فلان بخریم، اینها خوب است و تکنولوژی برای تشخیص بیماری‌ها برای کشور ما ضروری است. روش‌های نوین درمانی بسیار ضروری است، اما عمده تمرکز غربی‌ها روی بهداشت و سلامت و پیشگیری است. شما می‌دانستید از ۹ واکسنی که در جامعه مصرف می‌کنیم ۷ واکسن را موسسه رازی برای انسان تولید می‌کند؟ از فلج اطفال، کزاز تا دیفتری و غیره را تولید می‌کند؛ آنها همه دامپزشک هستند.
وی در ارتباط با اینکه چگونه با اینکه در رشته‌های اینگونه تحصیل کرده اکنون در شورای عالی انقلاب فرهنگی در عرصه فرهنگ تلاش می‌کند توضیح داد: امام (ره) یک جمله خیلی دقیقی فرمودند. فرمودند جنگ تمام می‌شود ... این را در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در اوایل انقلاب بیان کردند. فرمودند جنگ تمام می‌شود، آنچه مهم است و حساس است دانشگاه است.
۲۵۰ دانشگاه در کشور داریم
عضو پیوسته فرهنگستان علوم در پاسخ به این سئوال که الان دو درصد از علم دنیا را تولید می‌کنیم. قبل از انقلاب این آمار چقدر بوده است؟ گفت: اول انقلاب، یعنی سال ۵۷ که مجموعه کشور تحویل مجموعه نیروهای انقلاب به رهبری امام (ره) شد، کلا ۲۷ دانشگاه جامع در کشور داشتیم. امروز ۲۵۰-۲۴۰ دانشگاه جامع داریم. برخی به اشتباه چون نزدیک به ۲ هزار و ۹۰۰-۸۰۰ جمع دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و غیره ماست، می‌گویند که چرا این میزان دانشگاه در کشور درست کردیم. دانشگاه درست نکردیم؛ ما.
وی ادامه داد: اول انقلاب، "یک دهم درصد" تولید علم دنیا را داشتیم و ۶۰۰-۵۰۰ مقاله مستند جهانی به نام ایران ثبت می‌شد؛ امروز "دو درصد" علم دنیا برای جمهوری اسلامی است. این حرفی که بیان می‌کنم برخی شبهه ایجاد می‌کنند که مقاله نوشتن کاری نیست؛ این در قبل انقلاب نبوده است. به فرمایش رهبری از سال ۱۳۱۳ که دانشگاه تهران درست شد تا ۱۳۵۷ دانشگاه داشتیم، چرا یک دهم درصد تولید علم داشتیم؟ امروز ۲ درصد داریم که کار و حرکتی رو به جلو است.
مخبر دزفولی افزود: می‌گویند این مقاله است؛ نه، در مثال‌هایی که زدم، سلول بنیادی، هسته‌ای و پزشکی... بسیاری از تخصص ها را در ایران اول انقلاب نداشتیم. پیشران تبدیل دانش دانشمندان شما به فناوری و تجاری شدن آن "ثبت اختراعات" است. الان جمهوری اسلامی ایران اگر در سال ۸۰ درنظر بگیرید ۳ ثبت اختراع امریکا و اروپا داشتیم و ۳-۲ سال قبل از این، یعنی ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ را به شما بگویم امسال دقیقاً ۱۳۳ اختراع تاکنون در امریکا و اروپا ثبت شده است.
هنوز یاد نگرفته‌ایم ریسک کنیم و خرج تحقیق کنیم
وی ادامه داد: رتبه ما ۳۴ دنیا است. البته هنوز یاد نگرفته ایم ریسک کنیم و خرج تحقیق کنیم، خرج دانشمند کنیم، اعتبار به آنها داده شود ولو اینکه ۵ کار را به حالت موازی انجام دهیم ولو اینکه یکی به نتیجه برسد. جرات این کار را در جمهوری اسلامی پیدا نکردیم؛ البته پولی هم برای تحقیق خرج نکرده ایم. اینکه من می گویم دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما موفق بوده اند و محققین ما ایثارگرانه در عرصه علم و فناوری کار کرده‌اند، به این دلیل است که ما تاکنون نیم درصد تولید ناخالص داخلی را خرج تحقیق و توسعه کرده ایم؛ این را با کره جنوبی مقایسه کنید که الان نزدیک به ۴ درصد است و کانادا سه درصد به بالا است و در امریکا بین۳.۵ تا ۴ درصد است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: همین الان کشورهای منطقه حاشیه خلیج فارس که هیچی از خودشان ندارند و هر چه انجام می‌دهند آن هایی است که وارد کرده‌اند و برای آنها سرهم کرده اند. ولی این روزها به فکر فرو رفته‌اند؛ چند سالی است که با شدت دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند. من اگر برخی کشورها را اسم ببرم و بگویم چند ده میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده اند، برای دهه‌های آینده میلادی برای خودشان، تا در زمینه‌های گوناگون مرکز منطقه‌ای مثلا در علوم زیستی شوند. مرکز منطقه‌ای در هوافضا شوند. یک دانشگاه بن راشد در امارات درست شده و ببینید برای ۲۰۲۰ چقدر پول کنار گذاشته است؟ نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار.
وی ادامه داد: آنها مجبور هستند با امریکایی‌ها مرتبط شوند البته امریکایی‌ها اینها را در نهایت می‌دوشند. مجبور می‌شوند مرتبط شوند و بعد اعلام پذیرش دانشمند از منطقه کرده‌اند؛ من نگران این هستم که بچه‌های ما را جذب کنند.تاکنون نیز شاید تعداد کمی را جذب کرده باشند چون پیشنهادات بسیار خوبی داده می‌شود.
وی در پاسخ به این سئوال که به غیر از امارات کدام کشورها چنین اقداماتی را انجام می‌دهند از عربستان و قطر نام برد و در پاسخ به این مطلب که سرمایه‌گذاری نیم درصدی ما با شرایط تحریم و وضع اقتصادی و جنگی که داشتیم و غیره بوده است؛ گفت: این را فراموش نکنید از ابتدای انقلاب تاکنون دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما تحریم بوده اند. من اغراق نمی‌گویم اگر بگویم تنها کسی که... این را به عنوان باور شخصی خودم می‌گویم چون آدمی نیستم حرفی که می‌زنم برای مداهنه باشد، اما تنها کسی که حداقل بیش از دو دهه از جریان علمی کشور از نزدیک حمایت و پشتیبانی کرده و پای کار آنها ایستاده و برخی موارد را از نزدیک بازدید کرده و مرتب گزارش خواسته، مقام معظم رهبری بوده است.
چند درصد مدیران ما با مجموعه دانشجویی و دانشگاهی مراوده دارند؟
وی درباره لزوم ایجاد شوراهای گفت‌وگوی ملی در دانشگاه‌ها اظهار کرد: این برای چندین سال قبل است. "خانه گفت‌وگوی آزاد" جزو مواردی بود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی روی آن بحث شد و چهارچوبی برای آن تدوین شد، به علاوه بحث کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه پردازی و نقد بود. وظیفه سیاست‌گذار این است که چهارچوب‌های کلان و کلی این موارد را تدوین کند اما اینها دستوری نیست، بخشنامه‌ای نیست. ما در دانشگاه اگر قرار باشد با هم گفت‌وگو کنیم، لوازم گفت‌وگو را باید بین خودمان و بین جریان‌های دانشجویی فراهم کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: این سازوکار را سیاست‌گذار باید تدوین کند اما اینکه این تبدیل به فرهنگ شود و یک باور عمومی شود و به جای مجادله فرسایشی، تبدیل به مجادله بالاحسن شود، یعنی بحث و مبادله برای پیشرفت و سازندگی و گرهگشایی و حل ناکارآمدی‌ها یا کاستی‌ها باشد، این دستوری نمی‌شود.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ادامه داد: من و امثال بنده و هر دانشگاهی دیگر یا هر حوزوی دیگر باید قبول کنیم وقتی می‌خواهد با شما بحثی کند ولو اختلاف نظر دارد، با شما باید مفاهمه و مباحثه کند. باید این فضا را ایجاد کرد. ضابطه‌گذاری و جهت‌گیری کلی را تدوین کردن کار سیاست‌گذار است. اما تبدیل شدن آن به یک فرهنگ، هم باید بین مدیران دانشگاهی ما باشد، اگر بخواهیم در دانشگاه مثال بزنیم، باید بین مدیران دانشگاهی ما تبدیل به باور شود و به این امر اهتمام کنند. چند درصد مدیران ما با مجموعه دانشجویی و دانشگاهی مراوده دارند؟
وی ادامه داد: در حالی که یک رئیس دانشگاه می‌تواند به صورت طبیعی چون مجموعه خود او هستند و با هم خانواده هستند، جلساتی برگزار کند. گاهی مواقع ممکن است به او تندی هم شود ولی باید تحمل کرد. اینطور نیست که بگوییم ضابطه سیاست گذاشتیم و مسئولیتی نداریم؛ نه، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجموعه‌های مرتبط باید در این زمینه تلاش بیشتری کنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این مطلب که در این ۱۳ سال پستی و بلندی‌های مختلفی با دو دولت وجود داشته و حتی در دولت احمدی‌نژاد گفته شد مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی قانونی نیست، توضیح داد: فقط دوره آقای احمدی نژاد نبود؛ دولت اصلاحات هم همین را می‌گفت. می‌گفتند؛ همین الان هم می‌گویند. برخی می‌گویند و برخی نمی‌گویند. شورای عالی انقلاب فرهنگی را امام درست کردند. رهبری انقلاب مهر تائید زدند و ادامه دادند و حمایت کردند و خیلی گرهگشایی کرده است. فرض کنید در یک جاهایی این شورا ضعف هم دارد، مگر کسی می‌تواند منکر این شود؟ فقط ضعف دبیرخانه نیست. اعضای شورای عالی هم در این زمینه ممکن است کم‌کاری کرده باشند. برخی از اعضای شورای عالی هم ممکن است کم‌کاری کرده باشند.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم افزود: این یک نهاد و یک مجموعه است که قوت‌ها جای خود باید دیده شود و ضعف‌ها باید در جای خود دیده شود و اثرات و ظرفیت‌های اجتماعی که ایجاد کرده هم باید در جای خودش دیده شود. اما می‌خواهم عرض کنم که گرهگشایی برای همه دولت‌ها کرده است. اخیرا یک مشکل جدی برای تیزهوشان ایجاد شده بود. مدارس سمپاد و غیره بود. اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد نمی‌شد یک معضل بود. این مجموعه نخبگانی سرخورده می‌شدند و آسیب می‌دیدند.
مخبر دزفولی در پاسخ به اینکه چطور وزارت آموزش و پرورش این تصمیم را گرفت، توضیح داد: به نظر من تصمیم ناپخته و نادرستی بود و البته من این را عرض کنم که جناب آقای بطحایی بعد که در جریان قرار گرفتند و دقیق در جریان مسائل قرار گرفتند، خیلی همکاری کردند. حتی من به شما بگویم متن اساسنامه‌ای که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد، گفتیم اصلاحاتی که مدنظر است انجام دهند و در صحن این شورا انجام دهیم و با همدلی این کار به ثمر رسید.
وی در پاسخ به این مطلب که صدا و سیما هم همکاری خوبی در این زمینه داشته، اظهار کرد: بله. صداوسیما برای این تلاش کرد. معلوم است نخبگان برای جامعه ما هم از ناحیه مردم و عموم جامعه و هم از ناحیه دلسوزان انقلاب مورد توجه هستند و ما حتماً این توجه را در آینده بیشتر خواهیم کرد.
شورا هیچگاه به سند ۲۰۳۰ رای مثبت نداد؛ این دروغ است
وی درباره سند ۲۰۳۰ و اینکه چگونه از شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد، تصریح کرد: سند ۲۰۳۰ که از شورای عالی انقلاب فرهنگی درنیامد.
مخبر دزفولی درباره اینکه برخی گفتند در این شورا به این سند رای مثبت دادند، گفت: سند ۲۰۳۰؟ هیچوقت! دروغ است. هیچوقت به سند ۲۰۳۰ رای مثبت داده نشد. این دروغ محض است. اتفاقاً تلاشی در دستگاه‌هایی که مرتبط با یونسکو بودند، شد و در صحنه آموزش و پرورش متاسفانه که سندی تحت عنوان ۲۰۳۰ ... که این سند ۱۷ محور در یونسکو دارد و یک محور آن آموزش است، ۱۶ محور دیگر موضوع سبک زندگی، محیط زیست، توسعه پایدار و مسائلی از این قبیل است؛ هیچگاه در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح نشده است.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ادامه داد: روزی که مطرح شد، با اعتراض بود و در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و به محض اینکه اجزای این معلوم شد و گزارشات تکمیلی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کامل شد، به اطلاع مسئولان مربوطه هم رسید چون ما سند مصوب داشتیم و دست ما در این امر پر بود چون سند تحول بنیادین تحول آموزش و پرورش را داشتیم. ما می‌توانستیم به یونسکو بگوییم ما سند خود را داریم و شما استفاده کنید. چطور ممکن است چیزی که نه در مجلس تصویب شده و نه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است بخواهد در یک وزارت‌خانه یا دستگاهی اجرایی شود؟
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به اینکه اکنون برخی می‌گویند که هنوز این سند در جاهایی پیگیری می‌شود آیا این در آموزش کشور درست است؟ توضیح داد: حداقل این است که گزارش مستندی برای ما نیامده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا روی این موضوع حساس هستید، تصریح کرد: بله؛ حساس هستیم. نسبت به گزارشات هم اگر بیاید پیگیری می‌کنیم. آقای وزیر آموزش و پرورش هم چندین بار به صراحت بیان کردند هر کسی هر موردی از اجرایی شدن سند ۲۰۳۰ در بخش ها یا در جاهایی در آموزش و پرورش دارد اگر گزارش دهد محکم برخورد می‌کنیم و ما هم این موضع وزیر را تائید می‌کنیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سئوال که نمی‌گویید چه کسانی دنبال ۲۰۳۰ بودند، گفت:ما اسم آدم‌ها را نمی‌بریم، ببینید یک نظریه وجود دارد که در اقتصاد، در برخی بخش‌های سیاسی، در روابط بین‌الملل وجود دارد تحت عنوان ادغام شدن در جریان جهانی است. این را در هر جایی می‌توانید پیدا کنید. در محیط زیست، در روابط بین‌المللی می‌توانید پیدا کنید، در ۲۰۳۰ هم می‌توانید پیدا کنید و در جاهای دیگر هم می‌توانید پیدا کنید.
وی افزود: ما در مقابل این حرف جدی داریم. ما اصطلاحاً ادغام شدن را نمی‌پذیریم اما مشارکت و تعامل و گفت‌وگو و مراوده و شریک شدن به این معنا که ما استفاده کنیم و آنها از توانمندی ما استفاده کنند، چه کسی نفی کرده است؟
خیلی تلاش کردیم مرحوم هاشمی ضرورت تغییر در دانشگاه آزاد را بپذیرد
در بخش دیگری از این برنامه، مجری اظهار کرد: شما یک جعبه سیاه غنی در تصمیم‌گیری مسائل کلان کشور در عرصه علمی و فرهنگی هستید. فراموش نمی‌کنم در دولت قبل و بحث دانشگاه آزاد که مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به شدت مخالف بودند، شما و آقای ولایتی و آقای محمدیان رفتید با ایشان صحبت کنید و ظاهراً نشد و به جایی نرسید.
مخبر دزفولی در پاسخ به این مطلب گفت: بله. من شاید بیشترین تلاش را کردم که مرحوم آیت‌الله هاشمی بپذیرند...
مجری پرسید :حرف ایشان چه بود؟ در جایی گفته بودید وقتی با ایشان استدلالی صحبت می‌کردید، با صمیمیت قبول می‌کرد.
همان زمان هم حرف ما را قبول می‌کردند، یعنی من وقتی درباره تغییر مدیریتی دانشگاه آزاد و استدلال اینکه یک اتفاقات نادرستی در دانشگاه آزاد به واسطه مدیریت ثابت طولانی مدت ممکن است رخ دهد، آقای هاشمی این را قبول می‌کردند و همان زمان هم تاثیرش این بود که پیگیری هم می‌کردند، ولی دیگرانی بودند و این مسیر را تغییر می‌دادند.
درباره دانشگاه آزاد واقعاً این حرف را داشتیم که دانشگاه آزاد ملک و سند و مالکیت برای افراد نیست، مال کسی نیست؛ دانشگاه آزاد برای نظام است. نظام این دانشگاه را درست کرده و اگر قرار است دانشگاه آزاد تبدیل به استفاده ابزاری در جهات مختلف برای مقاصد بخشی، گروهی، حزبی و غیره، نظام هیچگاه نمی‌پسندد.
وی در پاسخ به این سئوال که این مطلب کنایه‌ای به تغییر اخیر در دانشگاه آزاد نیست؟، توضیح داد: این تغییر اخیر اساساً با آمدن دکتر ولایتی برای این بود که دانشگاه آزاد برای نظام است. حالا تغییر آقای دکتر رهبر در دانشگاه آزاد بر اساس اختلاف سلیقه‌ای بود که بین دوستان در اداره دانشگاه آزاد وجود داشت، نه اینکه اختلاف مبنایی وجود داشته باشد. آمدن دکتر تهرانچی که عضو هیات امنای دانشگاه آزاد بود، بر همین مبنا بود و ایشان منتخب شورای عالی انقلاب فرهنگی در هیات امنای دانشگاه آزاد بودند.
من این را اینجور نمی‌بینم. دانشگاه آزاد وقتی آسیب می‌بیند که تبدیل به عقبه یک جریان سیاسی، یک گروه سیاسی شود و این فرقی ندارد. به همین دلیل رهبری معظم انقلاب گفتند که دانشگاه آزاد برای نظام است.
