دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از زمان روی کار آمدن خود در سال 2016، تلاش بسیاری کرد تا اروپایی ها را به خروج از توافق هسته ای با ایران (برجام) متقاعد یا وادار کند.
به گزارش «تابناک»؛ با این حال، پس از آنکه اروپایی ها به خواسته های ترامپ پاسخ منفی دادند، او یکجانبه از توافق هسته ای با ایران ـ که میراث دولت اوباما بود ـ خارج شد؛ اقدامی که منجر به تضعیف برجام و تردید نسبت به بقای آن شد.
با این حال، اتحادیه اروپا و به ویژه سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه (تروئیکای اروپایی) همچنان بر لزوم حفظ برجام تأکید کرده و وعده هایی برای حمایت از ایران در برابر تحریم های آمریکا از جمله مکانیزم ویژه مالی داده اند؛ مکانیزمی که تاکنون راه اندازی نشده و تردیدها نسبت به راه اندازی آن نیز بیشتر شده است.
در همین راستا، به نظر می رسد ترامپ که از عدم حمایت اروپایی ها از برجام ناامید شده، به دنبال ایجاد شکاف در میان اتحادیه اروپا جهت ضربه نهایی به برجام است.
در همین زمینه، وبسایت «پولیتیکو» در مطلبی از استراتژی جدید ترامپ برای ایجاد شکاف و تفرقه میان اروپایی ها در مواجهه با برجام پرده برداشته است.
در این مطلب آمده است: اینک ورشو و واشنگتن در مقابل قدرت های اروپایی قرار گرفته اند، حال آن که دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا تلاش می کند توافق هسته ای را بکشند و از شکاف ها اروپایی در خصوص سیاست خارجی بهره برداری کند.
در میان ضرباتی که ترامپ به روابط دو سوی آتلانتیک زده، هیچ مسأله ای به اندازه نزاع بر توافق هسته ای با ایران (برجام) باعث ایجاد شکاف میان آمریکا و متحدان اروپایی اش نشده است و البته این نبرد شدیدتر هم خواهد شد.
مقام های اروپایی قصد دارند ماه جاری سازوکار مالی ویژه را تصویب و در فرانسه ثبت کنند تا شرکت های اروپایی بتوانند به تجارت با ایران ادامه دهند. به گزارش وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات های اروپایی، این سازوکار مالی طی هفته های آتی در فرانسه ثبت خواهد شد و مدیر آن یک مقام بانکی آلمانی خواهد بود. انگلیس نیز به عنوان سهامدار به این سازوکار ملحق خواهد شد.
به نوشته پولیتیکو، وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، روز دوشنبه در بروکسل درباره آماده سازی نهایی سازوکار ویژه مالی (SPV) به منظور ادامه مراوده تجاری با ایران گفت وگو خواهند کرد. وزرای خارجه اتحادیه اروپا در جلسه خود روی نتیجه گیری های گسترده تر در مورد ایران کار خواهند کرد تا در جلسه سران اتحادیه اروپا که ماه مارس برگزار می شود، به تصویب برسد.
آمریکا اعلام کرده که روزهای 13 و 14 فوریه (24 و 25 بهمن ماه) در ورشو، پایتخت لهستان کنفرانسی با نام «صلح و امنیت در خاورمیانه» با تمرکز بر فعالیتهای منطقهای ایران برگزار می کند.
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا تأیید کرد، موگرینی در کنفرانس ورشو شرکت نخواهد کرد. وی اظهار داشت: ابهامات بسیاری در مورد مشارکت بسیاری از اعضای دیگر اتحادیه اروپا در سطح وزرا در این کنفرانس وجود دارد.
دیپلمات های اروپایی در روزهای اخیر گفتند، فرانسه احتمالا وزیر خارجه خود را به این کنفرانس اعزام نمی کند. انگلیس و آلمان هم هنوز تصمیمی در این مورد نگرفته اند. وزیر خارجه لوکزامبورگ نیز اظهار داشت، به دلیل برنامه های قبلی، در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد. یک دیپلمات اروپایی گفت، اتحادیه اروپا «به ائتلاف ضدایرانی نخواهد پیوست.»
به نوشته پولیتیکو، امتناع اتحادیه اروپا و سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس از همراهی با اقدام ترامپ در خروج از برجام رئیس جمهوری آمریکا و دولتش را عصبانی کرده است.
دیپلمات های اروپایی از اظهارنظر عمومی درباره این کنفرانس خودداری کرده و پرسش های مربوطه را به همتایان لهستانی خود ارجاع دادند؛ اما دیپلمات ها و مقام ها در محافل خصوصی رنجش خود را از لهستان بیان و اقدام این کشور را تلاش آشکار ورشو برای گرم گرفتن با ترامپ به بهای وحدت اتحادیه اروپا توصیف کردند.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اعلام برگزاری این کنفرانس، به لهستان و شرکت کنندگان کنفرانس در توئیتی یادآوری کرد: کسانی که در آخرین نمایش ضدایرانی توسط آمریکا شرکت کرده بودند، یا مرده اند، یا بی آبرو شده و یا به حاشیه رانده شده اند و ایران قوی تر از همیشه است.
وی با بیان اینکه دولت لهستان نمی تواند این ننگ را پاک کند، افزود: در حالی که ایران، لهستانی ها را در جنگ جهانی دوم نجات داد، این کشور اکنون میزبان یک سیرک درمانده ضد ایرانی می شود.
برخی تحلیلگران در لهستان می گویند، دولت این کشور از طرح های ترامپ غافلگیر و به طرز غیرمعقولی به درون این نزاع کشیده شده است. انتظار می رود، لهستان در نشست روز دوشنبه وزرای خارجه اتحادیه اروپا، طرح های مربوط به کنفرانس ورشو را توضیح دهد.
«مارسین زابوروفسکی» کارشناس اندیشکده «ویزگراد اینسایت» در ورشو اظهار داشت: «ما در جایگاه پیمانکار فرعی سیاست خارجی آمریکا هستیم.» مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا اولین بار در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز، خبر برگزاری کنفرانس ورشو را اعلام کرد که این باعث شد، مقام های لهستان برای همراه شدن با برنامه آمریکا به تقلا بیفتند. زابوروفسکی افزود: «این کار به طرز افتضاحی اعلام شد.»
دیپلمات های لهستان همچنین در تهران فراخوانده شدند تا پاسخگو باشند. زابوروفسکی ادامه داد: ایران یک منبع بالقوه برای تنوع بخشیدن به واردات انرژی از روسیه است. حالا این مسأله کاملا لطمه دیده است.
پولیتیکو نوشت: دولت لهستان شاید بیشتر از هر کشور دیگری در اتحادیه اروپا از ترامپ حمایت کرده است. مقام های لهستانی حتی طرح احداث یک پایگاه نظامی دائمی آمریکایی به نام «فورت ترامپ» را به ترامپ ارائه کرده اند. رئیس جمهوری آمریکا گفته که این ایده را بررسی می کند.