اتهام زدایی با «۲۳ نفر» / سکوت درباره رسوایی آرای مردمی / اعتراض عضو هیات انتخاب جشنواره به کیفیت فیلم‌ها! / روایت مهناز افشار از درمانش پس از هر پروژه!

پس از افزایش اعتراضات به کیفیت فیلم‌های حاضر در بخش اصلی و همچنین بخش نگاه نو سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، حتی یکی از اعضای هیات انتخاب جشنواره در فاصله نه چندان طولانی زبان به اعتراض گشوده و با وجود آنکه خود در انتخاب این آثار نقش مستقیم داشته، به نقد کیفیت این آثار پرداخته است.

به گزارش «تابناک»؛ سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر واپسین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد و در این شرایط، نقدها نسبت به کیفیت پایین اغلب فیلم‌های راه یافته به این رویداد رو به فزونی گذاشته است. نقدها به حدی افزایش یافته که یکی از اعضای هیات انتخاب فیلم‌های این دوره از جشنواره نیز به جمع منتقدین پیوسته و تاکید کرده تنها ده فیلم جشنواره با اجماع انتخاب شده و پیشنهادشان چیزی به جز وضعیت اسف بار این دوره از جشنواره بوده است.

در کنار این اتفاقات، حرف و حدیث‌ها درباره آرای مردمی نیز همچنان وجود دارد و مسئولان جشنواره هنوز درباره واگذاری اخذ رای به سامانه تحت مالکیتِ صاحب یکی از فیلم‌های بخش اصلی جشنواره فیلم فجر، توضیحی ارائه نکرده‌اند و دبیر جشنواره فیلم فجر و متولیان رای گیری ترجیح داده‌اند در مقابل این رسوایی به کلی سکوت کنند و از کنار آن بگذارند. رئیس سازمان سینمایی نیز در رویکردی قابل تامل، هیچ واکنشی به این رسوایی نشان داده و سکوت پیشه کرده است.

در این میان، عملیات روانی صاحبین برخی فیلم‌ها برای تاثیر گذاشتن بر آرای مردمی تداوم دارد و مشخص نیست در نهایت چه اتفاقی رخ می‌دهد. در حالی فردا نامزدهای بخش سودای سیمرغ جشنواره اعلام می‌شود که انتظار می‌رود روند اعلام نامزدی‌ها و اهدای سیمرغ‌های بلورین نیز همچون روند انتخاب فیلم‌ها، صحنه مصلحت‌اندیشی باشد و دور از انتظار است که جوایز میان فیلم‌ها توزیع نشود.

واکنش یکی از اعضای هیات انتخاب به کیفیت پایین فیلم‌های جشنواره:
پیشنهادم انتخاب 15 فیلم در بخش سودای سیمرغ و 13 فیلم در بخش نگاه نو بود
10 فیلم با 7 رای انتخاب شدند

محمدعلی حسین‌نژاد تهیه‌کننده سینما و عضو هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر در واکنش به انتقاد از کیفیت پایین فیلم‌های جشنواره فیلم فجر گفت: براساس نظر برگزارکنندگان جشنواره و مصلحت جشنواره فیلم فجر از قبل تصمیم گرفته شده که 22 فیلم در بخش سودای سیمرغ حضور داشته باشند اما اینکه 22 فیلم در این بخش حضور دارند به معنی آن نیست که کیفیت همه این 22 فیلم یکسان است و باهم برابر است و همه آنها از کیفیت صد درصد مطلوبی برخوردارند.

وی ادامه داد: سقف تعداد فیلم‌ها در بخش سودای سیمرغ براساس نظر مدیران جشنواره 22 فیلم تعیین شده بود اما مثلاً نظر شخصی من به عنوان یکی از اعضای هیئت انتخاب این بود که باید سقف را معلوم کنیم ولی کف را آزاد درنظر بگیریم و ببنیم چقدر فیلم‌ها از هر حیث قابلیت حضور دارند و مقدورات ما چقدر است و اصرار نداشته باشیم که حتما به اندازه سقف تعیین شده فیلم انتخاب کنیم بلکه بگوییم تعداد فیلم‌ها از 22 فیلم بیشتر نشود اما اگر کمتر شد اشکالی وجود ندارد.

حسین‌نژاد افزود: نظر من این بود که شاید بشود باتوجه به کیفیت فیلم‌ها 15 فیلم در بخش سودای سیمرغ انتخاب شود و به نمایش دربیاید اما مدیران جشنواره تصمیم گرفته بودند که 22 فیلم انتخاب و اعلام شود لذا هیئت انتخاب براساس آ‌رایی که به فیلم‌ها داده بود اسامی فیلم‌ها را تا سقف 22 فیلم اعلام کرد.

عضو هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر ادامه داد: هیئت انتخاب هفت عضو داشت و از میان فیلم‌ها 10 فیلم تمامی هفت رای هیئت انتخاب را به دست آورده بودند. از فیلم دهم تا پانزدهم فیلم‌ها با شش رای انتخاب شدند و فیلم‌های پانزدهم تا بیست و دوم با چهار الی پنج رای انتخاب شدند. پنج فیلم آخری که انتخاب شدند، تقریبا آرای برابری داشتند و شاید یک فیلم با اختلاف یک یا نهایت دو رای تکلیفش مشخص شد.

وی افزود: یکی از مسائلی که برای انتخاب پنج فیلم نهایی و فیلم‌های ذخیره ملاک قرار گرفت علاوه بر کیفیت آثار برخی نکات دیگر بود مثلا اینکه اصرار داشتیم تنوع در مجموعه فیلم‌های جشنواره وجود داشته باشد و همة گروه های مخاطب بتوانند در بین آنها فیلم های مورد علاقه خود را پیدا کنند.

حسین‌نژاد با اشاره به کیفیت آثار در بخش نگاه نو (فیلم‌های اول) گفت: فیلم‌های بخش نگاه نو به راحتی و با آرای خوبی انتخاب شدند و به نوعی دست ما به دلیل کیفیت فیلم‌ها بازتر بود و 10 فیلم به راحتی انتخاب شدند. اگر مثلا اجازه داشتیم که 12 یا 13 فیلم انتخاب کنیم قطعا می‌توانستیم دو یا سه فیلم دیگر به مجموعه فیلم‌های نگاه نو اضافه کنیم و 10 فیلم با آرای بالا انتخاب شوند.

وی ادامه داد:‌ من به دلیل کیفیت آثار بخش نگاه نو پیشنهاد دادم که دو فیلمی که قرار است به نمایندگی از این بخش در سودای سیمرغ حضور داشته باشند در این بخش نگاه نو نباشند و فیلم های دیگری را جایگزین دو فیلمی کنیم که از بخش نگاه نو به سودای سیمرغ راه پیدا کرده بودند که به خاطر مقررات جشنواره این اجازه را به ما نداد البته قرار بود سه فیلم از بخش نگاه نو به بخش سودای سیمرغ راه پیدا کند که دو فیلم انتخاب شد اما برای فیلم سوم در رای‌گیری به جمع‌بندی نهایی نرسیدیم.

وی با اشاره به انتخاب سه انیمیشن در بخش مسابقه گفت: درست است که در سینمای انیمیشن در سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی شده و تولیدات خوبی صورت گرفته و فعالان این بخش که اکثرا از جوانان هستند زحمات زیادی می‌کشند اما این صنعت همچنان در کشور ما جوان است و به همین دلیل از استانداردهای جهانی فاصله دارد و این حرفه نیاز به تجربه زیادی دارد و همین مساله باعث می‌شد که ما با دیدن آثار این حسرت را داشته باشیم که با وجود زحماتی که کشیده شده اما آثار از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و این امر نشان می‌دهد که باید یک سازمان مشخص از تولیدات انیمیشن پشتیبانی کند تا از استعدادها به خوبی استفاده شود.

حسین‌نژاد افزود: در این بخش سه فیلم سینمایی بلند عرضه شده بود که ما پیشنهاد دادیم همة این سه فیلم حضور داشته باشند و باهم رقابت کنند و اگر وارد بخش دیگری می‌شدند و یا کنار گذاشته می شدند مهجور قرار می‌گرفتند پس قرار شد که این سه فیلم با همدیگر رقابت بکنند نه با سایر فیلم‌ها.

وی در پاسخ به این سوال که برخی فیلم‌ها در زمان نمایش در جشنواره و به دنبال برخی انتقادات مجدد تدوین شدند و یا روایت خود را تغییر دادند، گفت: من از جزئیات این تغییرات اطلاعی ندارم اما زمانی که ما فیلم‌ها را انتخاب کردیم نظرمان را اعلام کردیم و بعد نیز آثار همان گونه که ما دیده بودیم پروانه گرفتند و اجازه نمایش پیدا کردند. اگر اتفاقی افتاده نظر فیلمساز بوده است هر چند در زمان تماشای فیلم در هیئت انتخاب نیز برخی بخش‌هایی از برخی فیلم‌ها همچون جلوه‌های ویژه‌شان کامل نشده بود و بعد کامل شد.

مهناز افشار:
بعد از پایان‌ فیلم‌ها تحت درمان قرار می‌گیرم
در قسامه به کارگردان خیلی زیاد چشم گفتم
تنابنده حتی اجازه کم کردن یک واو از فیلمنامه را نداد

مهناز افشار امسال با سه فیلم در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد. یکی از آثاری که امسال این بازیگر در آن بازی کرده است، فیلم «قسم» به کارگردانی محسن تنابنده است. افشار در این فیلم ایفاگر نقش زنی است که برای گرفتن حکم قصاص قاتل خواهرش یک اتوبوس آدم را برای مراسم قُسامه راهی مشهد می‌کند.

این بازیگر درباره فیلم «قسم» و شخصیت راضیه که آن را ایفا می‌کند، گفت: در واقع قضیه این فیلم قصاص نبوده بلکه به مسئله قُسامه که یکی از احکام فقهی است، می‌پردازد. اما جدا از این موضوع از نظر من بیشترین عذابی که شخصیت راضیه در این فیلم متحمل می‌شود، دروغی است که ندانسته در حال حمل آن با خود بوده است. او در انتهای فیلم متوجه قضاوت اشتباه خود شده و از این موضوع به شدت ناراحت است.

وی افزود: تجربه این فیلم به ما ثابت می‌کند که نمی‌توان هر اتفاقی را از یک زاویه نگاه کرد. به شخصه همیشه به این موضوع رسیده‌ام که نباید از یک زاویه به موضوعات نگاه کرد و واقعا برای موضوعات مختلف به یک چرخش ۳۶۰ درجه‌ای نیاز داریم. چراکه ممکن است از جایی که شما به دو نفر نگاه می‌کنید، یک برداشت و از دید من؛ برداشت دیگری داشته باشد. به‌طور کلی اکنون زندگی خیلی سخت شده است.

افشار در ادامه درباره اینکه چقدر مطالعات روانشناختی برای این نوع نقش‌ها دارد، اظهار داشت: من معمولا بعد از نقش‌ها تراپی (درمان) می‌شوم. البته لازم است توضیح دهم که در بازی چنین نقش‌هایی قطعا خیلی از روانشناس مشاوره می‌گیرم.

وی همچنین درباره سختی‌های فیلم «قسم» بیان کرد: ساده‌ترین سختی کار این بود که نزدیک به ۶۰ روز هر روز در سرما و گرما ما یک دست لباس داشتیم. نمی‌دانید چقدر سخت است که هر روز یک لباس که مختص به شخصیت درون فیلم است را بپوشید. چراکه این لباس می‌توانست عرق کرده و کثیف باشد و بو بدهد. البته نمی‌خواهم بگویم که فقط کار گروه ما سخت بوده است، قطعا هر فیلمی سختی‌های خاص خود را دارد ولی فیلم «قسم» واقعا فیلم سختی بود.

بازیگر فیلم «قسم» همچنین درباره کار کردن با محسن تنابنده در سمت کارگردان توضیح داد: ایشان به شدت کارگردان باهوش و مسلطی هستند ولی به شدت سخت‌گیر بوده و اصلا به بازیگر اجازه نمی‌دهد که دیالوگی غیر از آنچه در فیلمنامه نوشته شده را بگوید. به نوعی می‌توانم بگویم که تنها کارگردانی بود که حتی اجازه نداد واو را از فیلمنامه کم کنیم.

افشار ادامه داد: البته من همیشه سر صحنه می‌گویم چشم ولی فکر می‌کنم در این فیلم خیلی زیاد به ایشان چشم گفتم. چراکه اصولا کوتاه نمی‌آیند و می‌گویند که من یک چیزی را می‌دانم و همان درست است. به عنوان مثال وقتی می‌خواستم درباره حس شخصیت چیزهایی را با ایشان در میان بگذارم، می‌گفتند که اصلا با من بحث نکن، حس خواهر همین است.

این بازیگر همچنین در پاسخ به این پرسش که با این تفاسیر آیا بازهم با محسن تنابنده همکاری می‌کنید، گفت: کاملا معلوم است که این کار را می‌کنم. من به طور کلی عاشق سختگیری‌ام.

ملاصالح قاری: تهمت‌هایی که با «۲۳ نفر» زدوده می‌شود

ملاصالح قاری یکی از سوژه‌های فیلم سینمایی «۲۳ نفر» به کارگردانی مهدی جعفری است. آزاده‌ای که سرگذشت عجیبش پیش‌تر در کتاب «آن بیست و سه نفر» به صورت اجمالی و در کتاب «ملاصالح» به صورت مشروح منتشر شده بود و حالا در فیلم سینمایی «۲۳نفر» نیز سهمی تأثیرگذار پیدا کرده است.

ملاصالح هم زندان در دوران قبل و بعد از انقلاب را تجربه کرده و هم از اسرای جنگی در زندان‌های عراق و مترجم و ناجی برخی اسرای ایرانی بوده است. وی پس از رونمایی از فیلم «۲۳ نقر» در گفتگو با مهر درباره این فیلم اظهار کرد: از ساخت این فیلم بسیار خوشحال شدم این را هم باید بگویم که وقایعی که «۲۳ نفر» به تصویر می‌کشد بسیار به واقعیت نزدیک است به ویژه اینکه برادرمان سعید آلبو عبادی (بازیگر نقش ملاصالح در فیلم ۲۳ نفر) به خوبی در نقش من ظاهر شده است.

قاری با بیان اینکه بخش مربوط به سرگذشت واقعی او در این فیلم هرچند صد درصد واقعیت نیست، ولی بسیار به واقعیت شباهت دارد و از این بابت از عوامل سازنده این اثر تشکر می‌کند، عنوان کرد: خدا را شکر می‌کنم که این توفیق را به من داد و این واقعیت‌ها به واسطه این فیلم برای مردم روشن شد.

وی افزود: البته آنچه که شما در این فیلم دیدید تنها جزء کوچکی از حقیقت مبارزات و پیام ما برای جوانان آینده بود اما من از طرفی خوشحالم که این فیلم باعث می‌شود برخی از ناملایمات و تهمت‌هایی که در منطقه ما به من و خانواده‌ام زده می‌شد، پاک شود. البته این ناملایمات در آن سال‌ها زیادتر بود چون مردم حقیقت را نمی‌دانستند و از طرفی ما هم نمی‌دانستیم که چه کنیم و چه جوابی بدهیم تا قانع شوند. اما خدا را شکر این فیلم با نمایش در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر توانسته به این موضوعات بپردازد و و من از این موضوع بسیار خوشحالم.

ملاصالح قاری با بیان اینکه یک بار دیگر ۲۳ اسیر ایرانی را بعد از آزادی دیده بود، توضیح داد: به یاد دارم یک بار بعد از آزادی این ۲۳ نفر بزرگ شده بودند که به آبادان آمدند و به من فرصت دادند تا در خدمت آن‌ها باشم و برخی موارد را برای آن‌ها توضیح بدهم، ضمن اینکه در آن زمان مستندی در این باره ساخته شده بود که باعث شد اسم من به زبان‌ها بیفتد و مردم منطقه من را بشناسند اما یک بار هم یوسف احمدزاده نویسنده کتاب «آن بیست و سه نفر» در ماه عسل حاضر شد و به بیان ماجراهای ما پرداخت پس از این بود که برخی تازه به دنبال این افتادند که بدانند من کیستم.

وی در پایان اظهار کرد: در معرفی من به جامعه و پاک کردن برخی ناملایمات حبیب احمدزاده و حاج آقا ابوترابی بسیار نقش داشتند که از آن‌ها هم تشکر می‌کنم.