داوری در تجارت بین الملل، طرفداران بیشتری از داوری در حقوق داخلی دارد، تجار بین المللی علاقه زیادی دارند که اختلاف خود را به صورت غیر رسمی و بر اساس قوانین و اصول حقوقی که مناسب میدانند بین خودشان غیر رسمی، ولی با الزامهای مناسب جهت اجرای رأی داور حل و فصل نمایند. همین موارد و رابطهها باعث هم افزایی تجارت بین الملل و داوری بین المللی شده است.
به گزارش «تابناک»؛ توسعه داوری در تجارت بین الملل و علاقه تجار به حل و فصل اختلافات ناشی از قراردادهای خود از طریق داوری، و کارآمد بودن داوری باعث توسعه تجارت بین الملل و اعتماد تجار به یکدیگر شده و از حدود اوایل قرن بیستم داوری تجاری بین المللی رشد فزایندهای پیدا کرد.
علل رشد داوری تجاری بین المللی
از جمله علل آن میتوان به توسعه اقتصادی کشورها و افزایش تجارت خارجی و از طرفی ایجاد بسترهای مناسب حقوقی برای داوری در سطح بین المللی و تنظیم قوانین و مقررات داخلی و بین المللی اشاره نمود.
این عوامل دست به دست هم داد، تا داوری تبدیل به یک نهاد مهم در تجارت بین الملل گردد و تا جایی که بیش از نود درصد اختلافات به داوری ارجاع گردد.
در ایران هم به موجب سیاستهای کلی نظام که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب و در تاریخ ۲۹/۷/۱۳۸۱ در روزنامه رسمی به چاپ رسیده است یکی از مسائل مهم توسعه و ترویج داوری است.
این امر به صورت قانون الزام آور بوده و در همین راستا در بند «ج» ماده ۹۱ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی قوه قضائیه مکلف گردید به جهت تخصصی بودن امور بازرگانی ارجاع پروندههای بازرگانی به داوری باشد.
برابر قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در قسمت دوّم از بند «و» ماده ۲۱۱ تدوین لایحه جامع داوری داخلی و بین المللی پیش بینی شده که هم اکنون نیز این لایحه در حال تهیه میباشد.
قانون داوری تجاری بین المللی
تصویب قانون داوری تجاری بین المللی در سال ۱۳۷۶ در قلمرو داوریهای بین المللی و همچنین الحاق ایران در سال ۱۳۸۰ به کنوانسیون شناسائی و اجرای احکام داوری خارجی نیویورک مصوب ۱۹۵۸ در مورد شناسایی و اجرای آرای داوری خارجی، قدم بزرگ دیگری است که ایران در راستای ارتقاء امنیت تجارت بین الملل و جذب سرمایههای خارجی در ایران برداشته است.
تعریف و بیان تفاوتهای داوری خارجی و بین المللی و معرفی سایر روشهای جایگزین حل اختلاف که معروف به ADR هستند نوشتهای جداگانه طلب میکند که در آینده تقدیم میگردد و در انتها فواید داوری بیان می شود.
فواید داوری در تجارت بین الملل در زیر بیان میشود؛
الزام آور بودن رأی داور، طرفین قرارداد را در خصوص ارجاع اختلاف خود به داوری مطمئن میسازد.
کوتاه شدن روند دادرسی و سرعت در رسیدگی
استفاده از افراد متخصص در امر داوری میتواند رسیدگی را از ایراد محفوظ دارد تا فردی آشنا به موضوع دعوی به اختلاف طرفین رسیدگی کند.
مورد اعتماد بودن داور از آن جهت هست که خود طرفین داور را انتخاب نموده اند.
محرمانگی، در دنیای تجارت بین الملل آبروی طرفین تجاری و شرکتهای تجاری بسیار مهم هست و دوست ندارند اطاعت آنها در اختیار کسی قرار گیرد.
قابلیت انعطاف پذیری داوری در مراجعه به قانون حاکم و اصول و قواعد رسیدگی
اجرای راحتتر رأی داور نسبت به آراء صادره توسط محاکم قضایی در کشور ثالث
تک مرحلهای بودن داوری
استفاده از حقوقدانان اعم از وکلا و یا افراد آگاه به قوانین و افراد متخصص در حوزه امور حقوقی و فنی جهت دفاع