پرورش بلدرچین

در دهه اخیر یکی از فعالیت هایی که علاقه مندان زیادی را به خود جذب نموده است، حوزه پرورش طیور می باشد. در بین انواع مختلف پرنده زینتی و اهلی، بلدرچین ها به دلیل کوتاه بودن دوره پروار، مفید و مقوی بودن گوشت و تخم و همچنین تعداد تخم گذاری بالا در طول سال محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. حوزه پرورش طیور در نظر بیشتر افراد شغلی پر سود و ساده ای می باشد. اما هیچ کسب و کاری به راحتی راه اندازی نمیشود. پرورش بلدرچین شاید در مقایسه با برخی از کسب و کارها راحت و ساده باشد ولی این تجارت نیز ترفند ها و مهارت های خاصی می طلبد و بدون در دست داشتن اطلاعات کافی احتمال شکست در آن بالا میباشد.

در واقع کسب و کار پرورش طیور نیز همانند دیگر تجارت ها برای دستیابی به سود آوری از اصول عملیاتی خاصی پیروی میکند. زمانی که اصول اساسی این تجارت توسط سیستم مدیریت نادیده گرفته شوند، خسارت های مالی زیادی به بار می آیند. بنابراین قبل از شروع این تجارت، عاقلانه است که اطلاعات بیشتری در مورد آن کسب کنید. افراد زیادی در ابتدا با شور و اشتیاق در این مسیر قدم برداشته اند ولی به دلیل عدم رعایت اصول از گردونه این صنعت خارج شده اند. با توجه به اهمیت این موضوع و در راستای راهنمایی علاقه مندان به این حوزه در ادامه این نوشتار اطلاعات بسیار مفید در رابطه با پرورش بلدرچین و نحوه نگه داری و تغذیه همچنین بهره مندی ماشین جوجه کشی در پروش این پرنده ذکر شده است که پیشنهاد میشود آن را مطالعه بفرمایید.

بلدرچین

بلدرچین پرنده کوچکی می باشد که نوع وحشی آن در مناطق جنگلی و مراتع سرسبز سکونت دارد. بر اساس تحقیقات انجام گرفته انتظار می رود که بیش از 15 نوع گونه مختلف از این پرنده در طبیعت وجود دارد که در مناطق مختلف یافت میشوند. با توجه به نوع سازگاری هر گونه با محیط خود هر کدام از گونه های مختلف بلدرچین دارای تفاوت های ظاهری می باشند.

گرچه این پرنده جثه ریزی دارد ولی متعلق به خانواده قرقاول ها می باشد. با توجه به نوع نژاد، بلدرچین ها می توانند تا 25 سانتیمتر رشد کنند. تخم و گوشت غنی و پروتئین دار به همراه انواع ویتامین ها و مواد معدنی باعث شده که پرنده بلدرچین در علم پزشکی و طب سنتی جایگاه ویژه ای پیدا کند و در بسیاری از موارد خوردن گوشت و تخم آن به افراد توصیه شود.

انتخاب و خرید بلدرچین

در ایران بلدرچین های معمولی و نژاد ژاپنی بیشتر از سایر نژادها پرورش داده میشوند. زیرا این نوع نژادها توانایی بالایی در تولید تخم دارند. نژاد کالیفرنیایی و نژاد سفید آمریکایی و سینه سفید هندی نیز از بهترین نژادها برای مصارف گوشتی می باشند. زیرا این نژادها وزن سنگین تر و گوشت لذیذی تری نسبت به دیگر نژادها دارند.

توصیه میشود در ابتدا هدف خود را از پرورش بلدرچین تعیین کنید و مشخص نمایید که برای چه مصارفی قصد پرورش بلدرچین دارید. زیرا جیره غذایی بلدرچین تخم گذار با نژاد گوشتی آن کمی متفاوت است.

برای شروع کار خرید گله مولد و یا بلدرچین بالغ پیشنهاد میشود. فصل بهار یکی از بهترین زمان ها برای خرید بلدرچین های بالغ می باشد، زیرا تخم گذاری این پرنده ها معمولا از اوایل بهار شروع و تا تابستان ادامه پیدا میکند. اما اگر قصد خرید جوجه بلدرچین داشته باشید توصیه می شود در اواخر فصل زمستان (اوایل اسفند ماه) آنها را خریداری نمایید. زیرا بلدرچین تا 50 روزگی به سن تخم گذاری می رسد و جوجه ها تا اوایل بهار آماده جفت گیری و تخم گذاری میشوند.

همچنین در صورتیکه قصد خرید تخم نطفه دار بلدرچین دارید و می خواهید با جوجه کشی از تخم های نطفه دار این کسب و کار را شروع کنید، بهتر است که در اوایل بهار که فصل تخم گذاری بلدرچین ها می باشد، تخم های نطفه دار را تهیه کنید.

تجهیزات و سرمایه لازم برای پرورش بلدرچین

همانند هر کسب و کاری، پرورش بلدرچین نیز به سرمایه نیاز دارد. هزینه تهیه سالن پرورش، خرید تجهیزات (قفس نگه داری، دستگاه جوجه کشی، دانخوری، آبخوری، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، فن های تهویه، سیستم برق اضطراری و  ...)، خرید بلدرچین بالغ، هزینه خوراک و دان، هزینه های مربوط به بسته بندی تخم ها و سالن کشتار و ... از مهمترین هزینه هایی می باشند که در امر پرورش بلدرچین، پرورش دهنده باید آنها را در نظر بگیرد. پرورش بلدرچین های تخم گذار را باید در مقیاس های بالا انجام داد تا بتوان به سود خوبی در این زمینه رسید.

نکته ای که ذکر آن خالی از لطف نیست امکان بهره مندی از ابزارهایی همچون دستگاه جوجه کشی ارزان است که می تواند کمک شایانی در مدیریت هزینه ها برای پرورش دهنده داشته باشد . با بهره مندی از چنین ابزاری هزینه های ناشی از خرید جوجه بلدرچین نیز کاهش یافته و راندمان کلی کار بالا میرود.

شرایط محل نگه داری از بلدرچین

پرورش این پرنده نیازی به فضای وسیع و بزرگ ندارد. به خصوص امروزه بیشتر افراد از قفس های استاندارد و مخصوص پرورش بلدرچین استفاده میکنند. همچنین در سالن های بدون قفس نیز می توان به ازای هر متر مربع از کف سالن تا 40 عدد بلدرچین در آن پرورش داد.

معمولا قفس های استاندارد پرورش بلدرچین به صورت چند طبقه ای طراحی و تولید میشوند که دارای سیستم آبخوری اتوماتیک، دانخوری، سینی فضولات و سینی مخصوص جمع آوری تخم ها می باشد. در امر پرورش بلدرچین استفاده از سیستم قفس پیشنهاد میشود، زیرا علاوه بر افزایش فضا، مدیریت تغذیه و خوراک بلدرچین ها نیز توسط قفس بسیار بهتر اجرا میشود. با این حال در سالن های کوچک و در بستر آن نیز می توان پرورش بلدرچین را انجام داد.

اگر در روستا و در منزل و در فضای باز قصد پرورش بلدرچین دارید، باید برای پرندگان خود قفس تهیه کنید. زیرا بلدرچین ها توانایی پرواز دارند و می توانند فرار کنند. توصیه میشود که مکان پرورش بلدرچین باید سرپوشیده و به دور از استرس باشد. بلدرچین ها پرندگانی بسیار حساس بوده و محیط های ناآرام و پر سر و صدا باعث ایجاد ترس و استرس در آنها میشود. لازم به ذکر است که استرس در بلدرچین ها باعث کاهش تعداد تخم گذاری و هم چنین کاهش سرعت رشد و افت کیفیت تخم های نطفه دار می گردد.

صداهای ناهنجار ناشی از تردد و بوق ماشین ها در محیط های شهری، صدای ناشی از پارس کردن سگ در طول شب و دیگر صداهای دلخراش نباید در محیط پرورش بلدرچین ها به گوش برسد.

یکی دیگر از مسائلی که باید پرورش دهنده در سالن پرورش به آن توجه ویژه ای داشته باشد، رعایت امر بهداشت و نظافت به موقع سالن می باشد. بنابراین باید به صورت دوره ای محیط پرورش و تجهیزات مورد استفاده در داخل سالن و یا قفس بلدرچین ضدعفونی و تمیز شوند.

همچنین دمای سالن نگه داری بلدرچین ها باید مناسب باشد. دمای 22 الی 26 درجه برای محیط پرورش آنها بسیار ایده آل می باشد. البته جوجه بلدرچین ها در ابتدا به دمای 37 درجه و نور 24 ساعته نیاز دارند و هر روز باید یک درجه از دمای سالن جوجه ها کاسته شود.

روند نزولی کاهش دمای سالن جوجه ها باید تا رسیدن به دمای مطلوب 25 درجه ادامه پیدا کند. همچنین شرایط پرورش جوجه ها با پرنده بالغ بسیار متفاوت می باشد.

تغذیه بلدرچین

تغذیه مهمترین و هزینه برترین بخش تجارت پرورش طیور می باشد. بطور کلی می توان گفت که 70 درصد از هزینه های پروژه شما صرف خوراک و تغذیه طیور میگردد. علاوه بر این موفقیت در این کسب و کار به کیفیت تغذیه بستگی دارد. بلدرچین ها تمایل زیادی به رژیم غذایی گیاهی دارند و با انواع بذر گندم، جو، گل و میوه و حشراتی نظیر کرم ها و ملخ ها تغذیه میشوند. البته بیشتر حجم جیره غذایی این پرنده را گیاهان تشکیل میدهد.

برای تغذیه بلدرچین ها می بایست بر اساس یک برنامه سازمان یافته حرکت کنید. جیره غذایی جوجه ها با پرنده های بالغ فرق دارد و باید از پلت های استارتر و یا پیش دان در این زمینه استفاده شود.

به طور معمول هر بلدرچین در طول روز حدودا 30 گرم دان مصرف میکند. بهتر است که روزانه سه وعده و هر بار به مقدار 10 گرم دان در اختیار هر بلدرچین قرار داده شود. بطور متوسط هر بلدرچین ماده در طول سال 250 عدد تخم تولید میکند و در واقع بلدرچین ها پرندگانی کثیر تخم به شمار می آیند.

با بسته بندی اصولی و حرفه ای تخم های بلدرچین و بازاریابی و توزیع مناسب آن می توان روزانه سود بسیار خوبی از محل فروش تخم بلدرچین به دست آورد. دقت داشته باشید که فرایند تخم گذاری در پرنده ها به جیره غذای مقوی و کلسیم دار نیازمند می باشد.

بنابراین باید خوراک دریافتی بلدرچین ها به اندازه کافی کلسیم و مواد معدنی و ویتامین دارا باشد. لازم به ذکر است که به ازای 20 قطعه بلدرچین از یک عدد دانخوری و یک عدد آبخوری استفاده میشود.

پروسه جوجه کشی و تولید مثل

بلدرچین ها سرعت بسیار بالایی در رسین به سن بلوغ دارند. این پرنده در 40 روزگی به سن کشتار می رسد و در سن 45 الی 50 روزگی به سن تخمگذاری می رسد. حجم اصلی کار پرورش بلدرچین در جوجه کشی از آن می باشد.

 برای اینکه در تولید جوجه و تخم وقفه ای ایجاد نشود، باید گله های مختلفی در نظر بگیرید. هر گله به مدت معلوم تخم گذاری خواهد نمود و سپس به استراحت خواهند پرداخت. لذا در زمان استراحت این گله، باید گله مولد دیگری باشد تا سیکل پرورش متوقف نشود.

 در زمینه جوجه کشی برخلاف دیگر پرنده ها، بلدرچین ها گزینه ای مناسب برای کرچ شدن نمی باشند. از این رو پروش دهندگان بلدرچین از ماشین جوجه کشی برای این منظور استفاده میکنند. لذا می بایست  فرایند جوجه کشی از بلدرچین را با دستگاه جوجه کشی انجام دهید.

برای اینکه تخم های نطفه دار گله مولد از قدرت باروری مناسب برخوردار باشند باید ضریب نر به ماده را در بین گله رعایت کنید.

اصولا نسبت یک نر به سه ماده در بین گله های مولد ایده آل ترین حالت میباشد. به شرط مساعد بودن شرایط و عملکرد صحیح دستگاه جوجه کشی، تخم های نطفه دار بلدرچین پس از 18 روز به جوجه تبدیل میشوند.

در جوجه کشی از بلدرچین دمای دستگاه در زمان ستر بر روی 37.7 و رطبت نیز بر روی 65 درصد تنظیم میشود. در ایام هچر نیز باید دمای دستگاه بر روی 37.2 و رطوبت آن نیز بر روی 75 الی 80 درصد تنظیم گردد تا جوجه ها بتوانند سر از تخم بیرون آوردند.

پرورش دهنده پیش از آغاز جوجه کشی باید توجه ویژه ای به قیمت دستگاه جوجه کشی ، خدمات پس از فروش و ویژگی های دستگاه داشته باشد تا با مشکلات ناشی از تامین قطعات در آینده مواجه نشود.

نتیجه گیری

 پروش بلدرچین را می توان با رعایت تکنیک های جدید مدیریتی و استفاده از برنامه نوردهی معین در تمامی فصل ها انجام داد.

این پرنده به دلیل مقاومت بالای در برابر بیماری ها، ارزش غذایی مفید و بالای گوشت و تخم آن و همچنین دوره پروار کوتاه و زود بازده همیشه مورد توجه افراد زیادی از جامعه بوده است. بلدرچین هم اکنون در ایران و در بسیاری از کشورهای توسعه یافته پرورش داده میشود.

جثه ریز و کوچک این پرنده به همراه ضریب تبدیل و سرعت رشد بالا باعث شده پرورش بلدرچین حتی در فضاهای نه چندان بزرگ نیز توجیح اقتصادی پیدا کند و تبدیل به یک منبع درامد پر سودی شود.

 از طرفی تقاضا برای خرید گوشت و تخم این پرنده هر روز در حال افزایش می باشد. لذا با وجود رقابت شدید در این حوزه، اگر اصول این تجارت را دنبال کنید، بازگشت سرمایه شما سریع تر خواهد بود.

اگر می خواهید در کسب و کارتان موفق باشید و سودآوری آن را حفظ کنید، باید اطلاعات به روز داشته باشید. حتی بسیاری از پرورش دهندگان موفق و فعال در حوزه پرورش بلدرچین برای رشد بیشتر همیشه در حال یادگیری و آموزش هستند.

 لذا برای موفقیت در امر پرورش بلدرچین فقط به منابع محدود اکتفا نکنید و تمامی جوانب این کار را از جهات مختلف بررسی کنید. می توانید از پرورش دهندگان بلدرچین اطلاعات بسیار مفیدی کسب کنید. در انجمن های مختلف شرکت کنید و از تجربیات افراد مختلف بهره ببرید.