آفریقای جنوبی از جمله کشورهای جهان است که در حوزه توزیع عادلانه انرژی برق میان شهروندان خود، تلاش های فراوانی را در دستور کار قرار داده است؛ تلاش هایی که البته به واسطه تضاد شدید طبقاتی در این کشور شاید چندان به چشم نیاید.
آفریقای جنوبی که بخاطر تضاد طبقاتی شدید میان شهروندان خود شهرتی جهانی دارد، در حوزه توزیع انرژی برق نیز با مشکلات فراوانی رو به رو است که یکی از مصادیق بارز آن توزیع نابرابر این انرژی میان شهروندان این کشور است.
در خصوص توزیع انرژی برق در کشور آفریقای جنوبی شرایط به گونه ای است که جمع قابل توجهی از شهروندان این کشور به واسطه فقر و نیاز شدید مالی اساساً بهره ای از این انرژی ندارند و از آنسو جمع محدودی از شهروندان به واسطه ثروت و دارایی های بسیار زیاد، بیشترین مصرف را در حوزه انرژی برق به خود اختصاص داده اند.
همین مهم سبب شد تا در سال های گذشته دولت آفریقای جنوبی در پی آن برآید تا با ارائه بسته های تشویقی و یارانه ای تلاش کند تا انرژی برق را در میان اقشار کمتر برخوردار نیز توسعه دهد.
در همین رابطه در سایت رسمی وزارت نیروی آفریقای جنوبی آمده است: برای آنکه خانواده های نیازمند و فقیر نیز از انرژی برق بهره ببرند، برای آنها الگوی مشخصی تحت عنوان (FBE) در نظر گرفته ایم که میزان برق کافی برای تأمین نیازهای اولیه ایشان را تأمین خواهد کرد.
در این طرح هدف اصلی دولت حمایت از نیازمندان با تسهیل در ارائه خدمات رایگان است و به طور مشخص به خانواده های فقیر این امکان را می دهد تا بخش اصلی نیاز خود به برق را برطرف کنند.
البته در طرح فوق تأکید شده است که به میزان مشخصی برق به نیازمندان داده خواهد شد و آنها برای مصرف بیشتر باید هزینه آن را به دولت بپردازند.
در توضیحات طرح (FBE) آمده است که دولت آفریقای جنوبی برای هر ماه تنها توزیع 50 کیلووات ساعت برق رایگان به نیازمندان را متقبل خواهد شد.
همانطور که اشاره شد، تأکید این طرح بر روی اقشار کم درآمد و خانواده هایی که در تأمین نیازهای اولیه خود با مشکل مواجه هستند، می باشد.
در این طرح تأکید شده است که میزان برقی که دولت به اقشار کم درآمد و نیازمند می دهد به میزانی است که شهروندان بتوانند انرژی لازم برای روشنایی اولیه، روشن کردن تلویزیون، جوشاندن آب و استفاده از اتو را داشته باشند.
در طرح فوق برای کنتورهای خانگی یک کوپن یا ژتون غیرقابل تعویض به صورت رایگان داده می شود و هنگامی که واحدهای رایگان تمام شد، مصرف کننده باید واحدهای اضافی را با نرخ مصوب رایج خریداری کند.
البته یکی از مشکلات موجود در این طرح آن است که شهروندان به آسانی نمی توانند متوجه شوند چه میزان از حجم کوپن برق خود را مصرف کرده اند و برای اطلاع از این مهم حتماً باید با اداره برق محل زندگی خود در تماس باشند.
نکته جالب توجه در این طرح آن است که شهروندان نمی توانند حجم بسته انرژی خود را از یک ماه به ماه بعد منتقل کنند و در صورت عدم مصرف بسته در ماه مورد نظر، سهمیه برق آنها در آن ماه از بین خواهد رفت.
اگرچه این طرح برای مشترکینی در نظر گرفته شده است که به شبکه سراسری برق متصل هستند، اما دولت آفریقای جنوبی همچنین برای آن دسته از اقشار نیازمند که فاقد اتصال سراسری هستند نیز تسهیلاتی را در حوزه انرژی برق خورشیدی در نظر گرفته است که نیازهای اولیه شهروندان مثل روشنایی اولیه و روشن کردن تلویزیون را بر طرف می کند.
از جمله نکات جالب دیگر در طرح برق رایگان آفریقای جنوبی آن است که وزارت انرژی این کشور تأکید می کند این طرح با هدف فقرزدایی به اجرا در آمده است و لذا نباید بهانه ای برای عدم پرداخت بدهی و یا انباشت بدهی توسط مشترکینی باشد که اساساً امکان پرداخت هزینه برق را دارند.
