مگر غیر از این است که بازار مسکن، مطمئن ترین بازار سرمایه گذاری ایران در 10 سال اخیر بوده و تنها بازار سرمایه گذاری ایران؛ نه کسب و کار سرمایه گذاری، است؟
چرا کارشناسان ملکی و تحلیلگران اقتصادی دولتی هیچ اشاره ای به سرمایه گذاری در بازار مسکن نمی‌کنند و علیرغم اینکه در 10 سال گذشته بازار مسکن بیشترین درصد حفظ ارزش پول را داشته، همیشه بازار مسکن سرکوب شده است.
سالهاست که سیاست‌های خودمان را به شعار جلوگیری خروج ارز از کشور گره زده ایم، در صورتی که فقط در سه سال گذشته، فقط 7 میلیارد دلار معادل 182 هزار میلیارد یعنی 20 درصد بیشتر از کل بودجه سال 1401 ایران ارز از اقتصاد این خاک و بوم به سمت اقتصاد ترکیه خارج شده است.
طبق آمار، باز هم سوگیری احساسی مردم ایران و تبلیغات گسترده خرید ملک در ترکیه، موجبات تحریک ایرانیان به سمت سرمایه گذاری در این کشور را فراهم کرده است. اما اتفاقات اخیر ترکیه و اقتصاد بیمار این کشور فقط باعث کاهش ارزش پول ایرانیان در ترکیه شده است. به عبارت دیگر، کاهش قیمت لیر به معنی بی ارزش شدن دارایی ایرانیانی که در ترکیه مسکن خریداری کرده اند شده است .
در ادامه، به ابعاد دیگری از خروج ارز از کشور به سمت خرید مسکن در ترکیه و زیادن دیدن اقتصاد کشور و افرادی که در ترکیه سرمایه گذاری کرده اند بپردازیم.
چرا مردم ایران به یکباره علاقه‌مند به خرید ملک در ترکیه شده اند؟
مردم به دلیل نابسامانی‌های اقتصادی کشور و تشویق مردم به سمت کسب و کارهای سرمایه گذاری و شکست متداول آن بازارها، سرمایه خود را به اقتصاد مسکن ترکیه تزریق کرده اند .
طبق آمار، در کشور ترکیه از سال 2018 تا سال 2021 میلادی قریب بر 22 هزار و 187 واحد مسکونی از طریق ایرانیان در این کشور خریداری شده است که با مبلغ میانگین 200 هزار دلار قیمت هر واحد مسکونی مبلغ 4 میلیارد و 437 میلیون و 400 هزار دلار ارز از اقتصاد کشور خارج شده است و به این ترتیب ایرانیان در چند سال گذشته بزرگترین خریداران مسکن در ترکیه لقب گرفته اند.
اقشار مختلف ایران به دلیل به دست آوردن سود و به قصد افزایش سرمایه و نگاه به تبلیغات فریبنده و تصمیمات احساسی، نه دانش اقتصادی و بدون داشتن اطلاعات کافی در مورد مسائل حقوقی کشور ترکیه اقدام به سرمایه گذاری در این کشور کرده اند ولی با مشکلاتی روبه رو شده اند که تقریبا غیر قابل جبران است.
با کاهش قیمت لیر ضررهای غیر قابل جبرانی متوجه این سرمایه گذاران شده است.
با یک محاسبه ساده می‌توان متوجه این مساله شد که سرمایه گذاران ایرانی در ترکیه دچار چه بحرانی شده اند. نرخ افزایش قیمت مسکن در ترکیه در دو سال گذشته 30 درصد بوده است، یعنی اگر در سال 2020 میلادی در ترکیه واحدی به ارزش 1 میلیون لیر خریداری کرده باشید ارزش امروز آن 1.3 میلیون لیر است، در صورتی که اگر درخواست فروش آن واحد را داشته باشید باید 35 درصد مالیات پرداخت کنید یعنی 455 هزار لیر باید پرداخت کنید که مبلغ کل اگر کسر شود مبلغ 845 هزار لیر به دست سرمایه گذار می‌رسد. موضوع دیگر اینکه زمانی که سرمایه گذار این واحد خریداری کرده است، قیمت لیر 3500 تومان بوده یعنی معادل 3 میلیارد و 500 میلیون تومان پول پرداخت کرده در حالی که در سال 1401 قیمت لیر به 2000 تومان کاهش پیدا کرده و ارزش همان واحد مبلغی معادل یک میلیارد و 690 میلیون تومان شده است یعنی تقریبا 50 درصد ضرر.
این در حالی است که قیمت مسکن در سال گذشته در ایران طی یک سال گذشته 27 درصد رشد داشته است و تنها عامل این بحران اقتصادی سرکوب بازار مسکن ایران توسط به اصطلاح تحلیلگران اقتصادی و رانت خوارانی است که از خروج ارز سود بیشتری را می‌برند .
علیرضا صلاحی
اولین کوچ تخصصی و مشاور ملکی در ایران
