محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره سینماحقیقت با تایید انصراف بیست و پنج فیلمساز از حضور در این دوره از جشنواره سینماحقیقت، درباره این انصراف و همچنین تحریم جشنواره از سوی گروهی از فیلمسازان و مستندسازان و همچنین جشنواره منتقدین و نویسندگان توضیح داد.
«تابناک»، شهریار بهرامی؛ دبیر جشنواره سینما حقیقت با تایید انصراف ۲۵ فیلمساز از جشنواره سینماحقیقت گفت: نیاز به شفاف‌سازی می‌بینم که بگویم از میان این تعداد ۵ فیلم مشکل حقوقی داشتند، ۸ فیلم به دلیل فنی از جشنواره کنار رفتند و ۹ تهیه‌کننده تمایلی به شرکت مستندشان در جشنواره «سینماحقیقت» نداشتند. باید بگویم که ۳ فیلم نیز در اعتراض به شرایط کنونی جامعه و ناآرامی‌ها از حضور در این دوره انصراف دادند. ۱۶ فیلم بلند، ۱۵ فیلم نیمه بلند و ۲۰ اثر کوتاه برای رقابت نهایی انتخاب شدند و همچنین ۱۲ فیلم در بخش شهید آوینی و ۹ فیلم خارج از مسابقه خواهیم داشت.
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند تجربی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره بخش بین‌الملل شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: کل آثار متقاضی در بخش بین‌الملل از ۹۵ کشور، ۱۳۴۸ اثر است که از این تعداد ۲۶۰ فیلم در بخش بلند و ۱۹۵ اثر نیمه‌بلند، ۸۹۳ مستند در بخش کوتاه ثبت‌نام کرده‌اند. نهایتا به انتخابی رسید که در ادامه درباره آن می‌گویم. از میان ۵۱۸ فیلم بخش عمده مستندهای ما موضوعات اجتماعی و شهری هستند که ۲۷ درصد کل آثار را تشکیل دادند. همچنین ۱۹ درصد کل آثار ارائه شده دفاع مقدسی هستند. مستندهای پرتره ۱۴ درصد و مستندهای محیط زیست و حیات وحش هم ۱۰ درصد آثار را تشکیل داده‌اند. آثار خوبی در زمینه حیات وحش داریم. ۱۰ درصد میراث فرهنگی، ۸ درصد دینی- آیینی، ۶ درصد ورزشی، ۶ درصد سیاسی و ۱ درصد مستندها با موضوعات متفرقه هستند.
حمیدی مقدم درباره محل برگزاری این دوره از جشنواره گفت: مجموعه سینمایی «ملت» خانه جشنواره امسال است. دوره‌های‌گذشته در چارسو برگزار می‌شد اما امسال چون ظرفیت مهمان‌ها بیشتر شده و برای راحتی بیشتر مهمانان و استفاده از اکران دوم، پردیس سینمایی ملت انتخاب شده است و همچنین به دلیل تداخل احتمالی با مسابقات فوتبال جام جهانی، جشنواره امسال را از ۷ روز به ۵ روز تقلیل دادیم.
این مدیر در بخش دیگری از این نشست درباره حضور شرکت‌کنندگان خارجی در این دوره گفت: ۱۱ مهمان بین‌المللی داریم و تعداد زیادی فیلمساز هم متقاضی بودند که باتوجه به هزینه‌ای که برای مهمان‌های خارجی وجود دارد، رایزنی‌هایی در حال انجام است اما در بخش حضور اساتید کارگاه‌ها و داورها در حال برنامه‌ریزی خوبی هستیم و اتفاق خوبی در جریان است.
دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در پاسخ به این سوال که موضوع مستندهای این دوره ناآرامی‌های اخیر ایران را در بر گرفته است یا نه گفت: ۶ درصد کل آثار متقاضی حضور در جشنواره شدند و درصد آثار منتخب شاید کمتر باشد. در این دوره از جشنواره مستندهای سیاسی اکران می‌شوند اما فراخوان جشنواره ما اول مهر ۱۴۰۱ به اتمام رسیده است و در حوزه مسائل اخیر فیلمی نداشته‌ایم. اگر در این مورد فیلمی ساخته شود احتمالا در دوره بعدی «سینماحقیقت» اکران شود.
او درباره تحریم انجمن منتقدان گفت: فعالیت انجمن منتقدان مربوط به خود می‌شود و هر صنفی فعالیت‌های خودش را پیش می‌برد اما درهای جشنواره «سینماحقیقت» به روی تمامی صنوف و انجمن‌ها باز است. باید بگویم که «سینماحقیقت» فعالیت خودش را دارد و این جشنواره در حوزه متنی، نقد و انتشار کار خود را انجام می‌دهد. تحریم این رویداد نیز، قاعده‌ای صنفی است که فکر می‌کنم فعالیتی خارج از صنف است چون انجمن‌ها باید از برگزاری هرگونه رویداد فرهنگی استقبال کنند تا موجب انسداد فرهنگی نشوند. این روزها فعالیت‌ها بسیار متکثر شده و هرکسی در بخشی فعالیت می‌کند. فعالیت‌های صنفی قابل احترام هستند اما فراموش نکنیم که نویسندگان و منتقدان آزاد، هنوز در جشنواره حضور دارند و هر کسی قابلیت انتخاب دارد.
حمیدی مقدم در ادامه این برنامه درباره تحریمی که از سوی برخی مستندسازان صورت گرفته بیان کرد: حقیقت انکار شدنی نیست و «سینماحقیقت» را نمی‌توان انکار کرد. فرهنگ تحریم شدنی نیست. مگر می‌شود فیلم دیدن را تحریم کرد؟ این جشنواره تبدیل به نهال تنومندی شده و برخوردی این چنین با آن درست نیست. بسیاری از دوستان تحریم‌کننده به می ۱۹۸۸ و حرکت گدار اشاره می‌کنند اما می‌دانیم بعد از آن چه اتفاقی افتاد. جشنواره جای تعامل، حرف زدن و نقد کردن است اما این‌که درهای گفتگو را ببندیم، درست نیست. ما همچنان به صنف معتقدیم و البته نظرها در صنف متفاوت است. چرا که هر کدام از این انجمن‌ها ۳۰۰ عضو دارد.
حمیدی مقدم در ادامه گفت: با احترام به همه نظرها که نمی‌خواهند به جشنواره ما بیایند، به آنها گفتیم که تا آخرین لحظه تعامل می‌کنیم. حتی در بخش جوایز که سند آنها موجود است، ما با اعضای صنف جلسه گذاشتیم. ما می‌خواستیم تعدادی از جوایز را به نفع بین‌المللی شدن جشنواره حذف کنیم اما از همان ابتدا همین دوستان موثر در تحریم مخالفت کردند و ما با آنها برای این موضوع جلسه گذاشتیم. نظر من را پذیرفتند اما نظرشان این بود که فعلا جشنواره آماده کم شدن جوایز نیست و ما یک قدم عقب آمدیم. این همان تعاملی است که در دستور کار ما بوده است.
او ادامه داد: در اتفاقات رخ داده مجددا به دو صنف پیشنهاد دادیم که درباره مسایل امروز جامعه حرف بزنیم که به سختی پروسه آن طی شد اما متاسفانه دوستان ما هیچ آیتمی را پیشنهاد ندادند. فکر می‌کنم بیشتر این موضوع تبلیغی است چون بیش از ۳۰ یا ۴۰ نفر از دوستان امضا کننده تا به حال به چارسو نیامدند و در خارج از کشور به سر می‌برند. مطالبه لازمه سینماست و امیدوارم دوستانی که مطالبه‌گر هستند در جشنواره حضور پیدا کنند و اثر خود را ارایه دهند. ما ادامه صحبت آقای سهرابی درباره حمایت از ساخت آثار درباره اتفاقات اخیر را تکرار می‌کنیم و از مستندهایی که عادلانه به موضوع بپردازند حمایت می‌کنیم. جشنواره با احترام به همه، کار خود را انجام می‌دهد.
حمیدی مقدم درباره افرادی که این دوره از حضور در جشنواره «سینماحقیقت» امتناع کردند، گفت: من نام تحریم نمی‌گذارم زیرا چنین اسمی زیبنده حرکت فرهنگی نیست. ما فرهنگ را تحریم نمی‌کنیم. اسم چنین حرکتی را باید عدم تمایل و علاقه‌مندی گذاشت. فکر می‌کنم فشار این دوره بیش از سال ۸۸ هم نیست اما خوشبختانه جشنواره با تیم محکمی که داشت، از عهده همه پستی و بلندی‌ها برآمده و به همه چالش‌ها فائق آمد. مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی باید به ارتقای فرهنگ کمک کند و پرچم جشنواره سرافراز خواهد ماند.
این مدیر سینمایی در ادامه درباره ساخت اثر مستند با موضوع ناآرامی‌های اخیر کشور و حمایت مرکز گفت: ما خیلی علاقه‌مند هستیم تا درباره ناآرامی‌های اخیر مستندسازی شود و درصورت داشتن نگاهی درست و جامع از ساخت چنین آثاری حمایت می‌کنیم. نقد مسائل اجتماعی و نگاه مطالبه‌گرانه باید در آثار مستند وجود داشته باشد و ساختن مستند درباره چنین موضوعاتی قبل از آن که این آثار درگیر مرور زمان شوند مهم است.
