تحولات این روزهای منطقه و به ویژه روند جاری اوضاع در سوریه، حکایت از آن دارد که بازیگران منطقه‌ای دخیل در این کشور، بیش از گذشته نسبت به واقعیات میدانی سوریه آگاهی پیدا می‌کنند. در این میان، شاید تغییر لحن مقامات ترکیه بیش از گذشته محسوس باشد؛ تغییر لحنی که تازه‌ترین اظهارات عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه نیز کم و بیش آن را تأیید می‌کند.
به گزارش «تابناک»، عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه در مصاحبه با روزنامه «حریت» به بیان دیدگاه‌های خود درباره روند جاری اوضاع در سوریه پرداخته و اذعان کرده که دولت سوریه اکنون توانسته موقعیت بر‌تر در این کشور از آن خود کند؛ البته وی این موقعیت را به واسطه حمایت‌های ایران از دولت دمشق دانسته است.
وی با اشاره به منافع بازیگران بین‌المللی در سوریه اظهار داشت: «برای ایران، سوریه مسأله مرگ و زندگی است. برای ما، جنبه‌های انسانی موضوع اهمیت دارد. برای روسیه، موضوع دسترسی به آب‌های آزاد و پایگاه‌های نظامی مطرح است».
وی در عین حال به انتقاد از دولت‌های غربی پرداخته که به بیان وی، لحن سرسختانه آن‌ها در عرصه عمل نمود پیدا نکرده است.
این اظهارات گل در حالی مطرح می‌شود که دو سال پیش و در اوج درگیری‌های سوریه، مقامات ترکیه ضمن حملات لفظی شدید علیه دولت سوریه، مدعی به سر رسیدن عمر این دولت بودند. در ادامه، گل ضمن ابراز ناامیدی از روند جاری اوضاع در سوریه ـ و به عبارتی، محقق نشدن اهداف ترکیه در این کشور ـ مهمترین نکته در اوضاع کنونی برای ترکیه را حفظ امنیت خود و جلوگیری از تهدید منافع خویش به واسطه سوریه عنوان کرده است.
وی در این زمینه گفته است: «جنبه بعدی که لازم است ما بر آن تمرکز کنیم، تهدیدات و ریسک‌هایی است که در شرایط جدید پدید آمده و متوجه ترکیه می‌شود؛ گروه‌های بسیاری در این شرایط نامطمئن ظهور کرده‌اند».
گل افزود: «موضوع، نبرد رژیم سوریه و مخالفان نیست. گروه‌های بسیاری در میان مخالفان هستند که بین خودشان درگیری‌هاییاست... شما نمی‌دانید این موضوع، شما را به چه سمتی خواهد کشاند. این گونه شرایط، تحریک آمیز بوده و سبب ایجاد افراط گرایی و تندروی خواهد شد».
رئیس‌جمهور ترکیه ضمن بیان اینکه نگاه استراتژیک منطقه‌ای کشورش نسبت به تهدیدات موجود، با چهار یا پنج سال پیش تفاوت اساسی کرده، گفته است: «بزرگ‌ترین تهدید در آن زمان، «پ.ک.ک» بود. امروز، ما گروه‌های زیادی را در این فضا می‌بینیم. همه باید امروز محتاط‌تر باشیم. می‌خواهم بگویم که شرایط در مرزهای جنوبی ما دشوار‌تر شده است».
وی در ادامه از احتمال نیاز به مداخله نیروهای نظامی ترکیه برای مبارزه با این گروه‌ها و تهدیدات منشعب از آن‌ها سخن گفته است.
گل به اختلافات موجود میان ایران و ترکیه بر سر سوریه نیز اشاره کرده، ولی گفته دو کشور باید درباره سوریه با یکدیگر همکاری کنند.
وی در این زمینه خاطرنشان کرده است: «این بسیار رضایت بخش است که دوره جدیدی در موضوع هسته‌ای ایران آغاز شده است... شاید این تحولات، راه را برای فعال شدن ایران در سوریه باز کند! آغاز چنین دیالوگی با ایران، احتمال حل موضوع از طریق سیاسی را افزایش داده است. من و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، درباره ضرورت اقدام مشترک درباره سوریه با هم گفت‌و‌گو کردیم. ما وزرای خارجه خود را برای این موضوع مأمور نمودیم».
وی افزود : «بی‌گمان فرصت جدیدی به وجود آمده که نیازمند تلاش مشترک است. هر کس که نگران منطقه خود باشد، کار مثبتی در این زمینه انجام می‌دهد. اگر ترکیه و ایران در موضوع سوریه به یکدیگر نزدیک باشند و اگر آن‌ها بتوانند وارد یک همکاری صمیمانه شوند، آنگاه ما می‌توانیم پیشنهادهایی به جامعه جهانی بدهیم که البته جدی گرفته خواهد شد. ما می‌توانیم غرب را به حرکت واداریم و آن‌ها هم طرف دیگر (مخالفان سوری) را در این راستا به حرکت وادار کنند».
رئیس‌جمهور ترکیه ضمن رد این ادعا که ترکیه از گروه‌های افراط‌گرا در سوریه حمایت می‌کند، گفته، این اتهامات از سوی کشورهایی مطرح می‌شود که خود حامی افراط‌‌گرایان هستند و برای اینکه از مسئولیت خود در این زمینه فرار کرده و فرافکنی کنند، به ترکیه اتهام می‌زنند.
به هر حال، همان گونه که اشاره شد، اظهارات عبدالله گل را می‌توان در چهارچوب کلی موضع‌گیری‌های اخیر مقامات ترکیه و نشانه‌ای از تغییر رویکرد این کشور در قبال سوریه قلمداد کرد؛ تغییر رویکردی که بی‌گمان بیش از هر چیز، ناشی از آشکار شدن ماهیت واقعی تحولات در سوریه و خطرات ناشی از اوضاع این کشور برای کل منطقه است.
