روز جمعه هشتم اردیبهشت 1396 نخستین مناظره جمعی کاندیداهای ریاست جمهوری انجام شد. در بخشی از این مناظره ها به محیط کسب و کار و بهبود آن در چهار سال گذشته اشاره شد. در این گزارش، سعی داریم با کمک از منابع آماری خارجی و گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس در همین زمینه، به این پرسش پاسخ دهیم که اوضاع محیط کسب و کار در چهار سال گذشته بهتر، بدون تغییر و یا بدتر شده است.
به گزارش
تابناک اقتصادی، چند سالی است، بهبود محیط کسب و کار در ایران به طور جدی مورد توجه مسئولین قرار گرفته است و آن ها دریافته اند که راه رشد و توسعه اقتصادی از رفع موانع موجود بر سر راه بخش خصوصی می گذرد؛ کاری که چین چندین سال قبل انجام داد و نتایج آن را هم اکنون می بینیم.
روز گذشته در نخستین مناظره جمعی کاندیداهای ریاست جمهوری برخی از کاندیداها به محیط کسب و کار و بهبود آن در چهار سال گذشته اشاره هایی نمودند. در اینجا با کمک گرفتن از گزارش های بانک جهانی پیرامون محیط کسب و کار به بررسی وضعیت محیط کسب و کار در ایران خواهیم پرداخت و به دنبال پاسخ به این پرسش خواهیم بود که وضعیت محیط کسب و کار در چهار سال گذشته بهتر، بدون تغییر و یا بدتر شده است.
بر اساس گزارش های بانک جهانی، می توان گفت در سه سال منتهی به گزارش 2016، رتبه واقعی (بازنگری و تصحیح شده) ایران از سال 2014 تا 2016 به ترتیب 132، 119 و 117 بوده است. در واقع ابتدا در سال 2015 رتبه ایران برای گزارش سال قبل (2014) بازنگری و اصلاح شد و با 20 رتبه کاهش از 152 به 132 رسید که همه این بیست رتبه کاهش به دلیل اصلاح اطلاعات بوده است نه اصلاح واقعی وضعیت کسب و کار در ایران. سپس از سال 2014 تا 2015 با بهبود 13 رتبه ای مواجه هستیم که 11 رتبه آن باز هم ناشی از اصلاح اطلاعات مربوط به ایران بوده و دو رتبه آن بهبود را، می توان ناشی از یکی از سه عامل تلقی کرد: یا به طور واقعی مقررات و رویه های کسب وکار در ایران سهل شده یا وضع نسبی کشورهای دیگر بدتر شده و یا بر اثر تغییر روش محاسبه نماگرهای دهگانه، وضع ایران بهتر شده است. درباره اینکه سهم هر یک از این سه عامل در بهتر شدن رتبه ایران چقدر است اظهار نظر قطعی نمی توان کرد.
در سال 2016 رتبه ایران نسبت به رتبه واقعی سال 2015، دو رتبه دیگر بهبود پیدا کرد و از 119 به 117 رسید که یکی از این دو رتبه بهبود ناشی از اصلاح اطلاعات مربوط به ایران بوده و بهبود یک رتبه دیگر نیز ناشی از یکی از این سه عامل یاد شده بوده است. در جدیدترین گزارش سهولت انجام کسب و کار هم رتبه ایران، سه رتبه بدتر شد و از 117 به 120 رسید که هر سه رتبه آن ناشی از بدتر شدن وضعیت ایران بوده است. در واقع وضعیت واقعی کسب وکار طبق گزارش بانک جهانی در سال 2017 تفاوت محسوسی با سال 2016 نداشته است.
نتیجه اینکه از سال 2014 تا 2017 رتبه ایران مجموعاً در عمل 32 رتبه بهتر شده که همگی به دلیل اصلاح اطلاعات اشتباه ارسال شده در سال های گذشته بوده است. علاوه بر این 32 رتبه بهبود، رتبه واقعی ایران به دلایلی بجز اصلاح اطلاعات ارسالی (سهل شدن واقعی مقررات و رویه های کسب و کار در ایران یا بدتر شدن وضع نسبی کشورهای دیگر و یا تغییر روس محاسبه نماگرهای ده گانه)، در سال های 2014 تا 2016، سه رتبه بهتر و در سال 2017، سه رتبه بدتر شده است. در واقع سه رتبه بهتر شدن ـ احتمالاً ـ واقعی سهولت کسب و کار در ایران طی این سه سال، بر اثر پسرفت سه رتبه ای در سال 2017 خنثی شده است.
در نتیجه به طور واقعی می توان ادعا کرد، وضعیت نماگرهای ایران در گزارش انجام کسب و کار بانک جهانی طی سه سال منتهی به 2017 در مجموع به طور واقعی تفاوت چندانی نکرده و کسب و کار ایران سهل تر نشده است.
من به قالیباف رأی میدهم