در هفته گذشته طی نامه ای به ریاست و اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ارزیابی خود از طرح مقابله به مثل نمایندگان در برابر تحریم های امریکا در مقابله با اقدامات بی ثبات کننده ایران 2017 را ارائه دادم.
اینک با موضعگیری وزارت امورخارجه که این ها تحریم های جدیدی نیست، تجمیع تحریم های غیر هسته ای گذشته است و با سخنان ریاست محترم جمهور که ابتدا پارلمان جواب کنگره را می دهد، این نگرانی بیشتر شد که الگوی تحریم - توافق درحال تثبیت است.
لذا چند نکته را حداقل برای ثبت در تاریخ به اطلاع ملت شریف می رسانم.
۱- دو مولفه اساسی در سیاست خاجی آمریکا، یکی صبر و دیگری مبتنی بر حقوق بین الملل بودن است. امریکا با این تحریم ها ضمن اهداف کوتاه مدت پس از پایان هشت سال برجام را نشانه گرفته است. تا آن موقع هم تحریم های یکجانبه را چندجانبه خواهد کرد و هم الزامات حقوقی آن را فراهم خواهد نمود. تحریم های هسته ای نمونه آشکار آن است.
۲- تحریم های امریکا، دارای 12 بخش است؛ شامل: مبنا و دلایل شکل گیری طرح، تعریف مفاهیم، استراتژی منطقه ای، بخش های 4 و 5 و 6 و 7 و 8 در برگیرنده تحریم های جدید و فرایند تحریم ها، هماهنگی و تمرکز اروپا و امریکا بر تحریم ها، شهروندان امریکایی بازداشت شده در ایران، استثناهای تحریم و در نهایت تبدیل اختیارات تعلیقی رئیس جمهور امریکا به قانون است.
۳ - در تحریم های امریکا، اصل بر این است که تحریم و محدودیت های در برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت در خصوص برنامه موشکی ایران، اقدامات به اصطلاح تروریستی، افرادی که مسئول نقض حقوق بشر هستند و تسلیحات ایران لحاظ شده است و این تحریم ها در تکمیل آنها به تحریم های اضافی می پردازد.
۴ - در این قانون قابلیت اجرایی شدن محدودیت ها و تحریم های یاد شده در برجام، قطع نامه شورای امنیت ... بر مبنای به اصطلاح حمایت ایران از تروریسم و برنامه موشکی مورد بازبینی قرار گرفته و جنبه اجرایی به آنها داده می شود.
۵ - نقطه ضعف ها و آسیب های امریکا در محدودیت و تحریم های قبلی در مورد موشک ها، تسلیحات، برجام را برطرف و به اعمال سیستم جامع تحریمی فراتر از برجام می پردازد.
۶- فرمانهای اجرایی رئیس جمهور در خصوص تحریم های ایران، از حالت تعلیقی و اختیاری رئیس جمهور آمریکا خارج و آنها را تثبیت و تبدیل به قانون می کند. در نتیجه، ضمن توسعه تحریم ها، ظرفیت دیپلماتیک بین دو کشور را کاهش می دهد.
۷- بنابراین تحریم های جدید امریکا ابعاد گسترده ای دارد؛ تحریم های اضافی نسبت به آنچه در برجام و قطع نامه 2231 بوده است، برطرف کردن نقاط آسیب و روزنه ها در موارد قبلی برای اعمال فشار بر ایران، اعمال سیستم جامع تحریمی فراتر از برجام، در حقیقت عبور از برجام، بستن کلاف برجام به دور دست و پای ایران و قرار دادن مبنای جدیدی برای الگوی تحریم - توافق، چراکه برجام الگوی جدیدی از تعامل ایران و آمریکا را شکل داده است.
۸ - معاون سابق خزانه داری آمریکا اظهار داشت: تحریم های ضد ایرانی جدید دست کم مغایر با روح برنامه جامع اقدام مشترک است. و انتظار واکنش وحشتناک در داخل ایران را داشته و دارد. اما مواضع مسئولین جمهوری اسلامی، خیال همه طرف های برجام را راحت کرد که بی عملی دولت ایران ادامه دارد.
۹ - در بند (3) مصوبه مجلس در مورد طرح برجام آمده است: «دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو موثر تحریم ها و یا باز گرداندن تحریم های لغو شده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل ... انجام دهد و همکاری در اجرای برجام را متوقف نماید و ...» این مهم در زیر بند 3 از بند 3 نامه مقام معظم رهبری درباره الزامات برجام نیز چنین آمده است: «در سراسر دوره هشت ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و هر بهانه ای - از جمله بهانه تکراری و خودساخته تروریسم و حقوق بشر - توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکره ، نقض برجام محسوب می شود و دولت موظف است طبق بند ( 3) مصوبه مجلس اقدام های لازم را انجام دهد و فعالیت های برجام را متوقف کند.»
این پرسش مطرح است که مصوبه مجلس و نامه رهبری در این رابطه جزئی از برجام هست یا نه؟ اگر دولت مطابق مصوبه مجلس و ابلاغ رهبری اقدام نکند، راهی جز الگوی شکل گرفته تحریم- توافق نخواهد ماند. یعنی برجام های ۱و۲ و...
* نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی
