ثبت‌نام در مدارس ودریافت وجه با عناوین مختلفی چون کمک به مدرسه، هر سال به دغدغه‌ای مهم برای والدین دانش‌آموزان در سراسر کشور تبدیل شده است. هرچند طبق قانون، بر رایگان بودن و تسهیل در آموزش دانش‌آموزان در مدارس تأکید شده، اما وجود قوانین دست و پاگیر، نبود نظارت کافی و تناقض در گفتار و عمل برخی مسئولان، هزینه‌های تحصیلی سنگینی را بردوش اقشار متوسط و کم درآمد تحمیل کرده است.
به گزارش روزنامه ایران، در سال‌های اخیر تبدیل شدن برخی از مدارس دولتی به مدارس هیأت امنایی، موجب شده تا این مدارس از قافله دریافت شهریه عقب نمانند و آن را حرکتی در راستای ارتقای کیفیت و افزایش سطح آموزش قلمداد کنند. اجبار دانش‌آموزان به پرداخت شهریه یا کمک‌های مردمی از سوی مدارس دولتی و هیأت امنایی در آغاز روند ثبت‌نام، در سال‌های اخیر به چالشی برای والدین دانش‌آموزان تبدیل شده است. این درحالی است که با وجود تأکید مسئولان وزارت آموزش و پرورش مبنی براجباری نبودن دریافت مبالغی به‌عنوان کمک‌های مردمی، همچنان شاهد دریافت این نوع وجه از سوی برخی مسئولان در مدارس هستیم. موضوع ثبت‌نام و شهریه‌ها چندسالی است که در سراسر کشور حالت اپیدمی پیدا کرده، اما دراین میان سیستان وبلوچستان تنها استانی است که مدارس دولتی آن چیزی به‌عنوان شهریه یا کمک‌های مردمی ندارند.
سرویس ایاب و ذهاب برای جابه‌جایی 25 هزار دانش‌آموز روستایی
مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان درباره اینکه برخی دانش‌آموزان روستایی استان برای رفت و آمد به مدرسه باید روزانه ساعت‌ها پیاده روی کنند، اعلام کرد: این استان دارای شرایط خاصی است، به گونه‌ای که تعداد زیادی روستا در استان وجود دارد که از6 هزار تا زیر20 خانواردارند وگاه فاصله 2 روستا از یکدیگر به طورمتوسط بیش از 30 کیلومتر است، به دلیل این فاصله‌ها جابه‌جایی دانش‌آموزان برای رفتن به مدرسه دشوار است و ازسوی دیگر دربرخی روستاها به دلیل جمعیت کم دانش‌آموزان نتوانسته‌ایم به آنان سرویس اختصاص دهیم. البته با اجرا و تقویت طرح «روستامحوری» و با اضافه کردن سرویس ایاب و ذهاب می‌توانیم 25 هزار نفر از این دانش‌آموزان را جابه‌جا کنیم.
شهریه برای ثبت‌نام نمی‌گیریم
«علیرضا نخعی»، مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان درگفت‌و‌گوبا «ایران» با اشاره به اینکه عمده مدارس استان ما دولتی هستند و شهریه‌ای هنگام ثبت‌نام دریافت نمی‌کنند، افزود: فقط در مدارس غیردولتی کمترین شهریه آن هم با توجه به تناسب مالی اولیا دریافت می‌شود. بیشترمواقع، مدارس هنگام ثبت‌نام، مبلغ شهریه را تخفیف می‌دهند تا هم اولیا توان پرداخت آن را داشته باشند وهم از ادامه تحصیل دانش‌آموزان استقبال شود. در بیشتر مواقع شهریه‌ها را تقسیط می‌کنند تا به لحاظ مالی به خانواده‌ها فشار نیاید ولی بازهم شاهد هستیم که اولیا اقساط شهریه را تا آخر سال تحصیلی به طور کامل پرداخت نمی‌کنند.
اغلب خانواده‌ها قادر به پرداخت کامل شهریه نیستند
وی درباره مدارس هیأت امنایی و غیردولتی استان، گفت: این مدارس در مراکز شهرستان مستقر هستند و فقط 50 تا 60 درصد شهریه‌های آنها دریافت می‌شود، زیرا اغلب خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی قادر به پرداخت کامل شهریه نیستند و ما هم به دلیل اینکه فرزندان شان مدارس را ترک نکنند با آنان برخوردی نمی‌کنیم. البته سقف تعداد دانش‌آموزان این مدارس 100 نفر است که معمولاً تا 50 نفرهم بیشتر متقاضی برای ثبت‌نام ندارد. دانش‌آموزانی هم که تحت حمایت کمیته امداد یا بهزیستی هستند نیز شهریه‌ای پرداخت نمی‌کنند.
استقبال از مدارس غیرانتفاعی
اما با این تفاسیر، نخعی از استقبال خانواده‌های با بضاعت مالی بهتر از مدارس غیرانتفاعی در استان طی 5سال اخیر خبر داد و تصریح کرد: استقبال از مدارس غیردولتی هم در این مدت با 4 درصد افزایش از 4 به 8 درصد رسیده است. مدیرکل آموزش و پرورش سیستان وبلوچستان درخصوص اینکه برای ثبت‌نام سال تحصیلی جدید مورد شکایتی داشتید یا خیر، اظهار داشت: تاکنون برای ثبت‌نام سال تحصیلی جدید مورد خاصی برای شکایت نداشتیم که نیازبه رسیدگی یا تشکیل پرونده داشته باشد زیرا بازرسان مربوطه در حوزه‌های ثبت‌نام حضور دارند و به شکایات رسیدگی می‌کنند. وی شرایط ثبت‌نام درباره اینکه مکان سکونت دانش‌آموز با محدوده و منطقه مدرسه مورد نظرباید یکی باشد را یادآور شد و افزود: اولیا باید در این مورد با مدارس همکاری کنند زیرا در این گونه موارد اگر شکایتی رخ دهد کار چندانی نمی‌توانیم انجام دهیم چراکه قانون است و باید اجرایی شود. اما اگر ازمدرسه‌ای به دلیل ضعف بنیه علمی شکایت شود و آن مدرسه متقاضی برای ثبت‌نام نداشته باشد، وظیفه ماست تا نسبت به این گونه موارد رسیدگی کنیم.
توزیع رایگان کتاب‌های درسی با هدف جذب دانش‌آموز
نخعی با تأکید براینکه دغدغه اصلی ما ایجاد پوشش تحصیلی همه دانش‌آموزان استان است، گفت: تنها استانی هستیم که حتی کتاب‌های درسی را با هدف جذب دانش‌آموز برای ادامه تحصیل به طور رایگان توزیع می‌کنیم. مدیرکل آموزش و پرورش سیستان وبلوچستان در بخشی دیگر به وضعیت تحصیل دانش‌آموزان بدون شناسنامه اشاره کرد و یادآور شد: از نظر آموزش و پرورش، هر دانش‌آموزی حق دارد سر کلاس درس حضور یابد و دستورالعمل ثبت‌نام مدارس نیز بر این موضوع تأکید دارد، اما باید مرجعی هویت دانش‌آموزان را برای ما تأیید کند.
دانش‌آموزان بدون شناسنامه را هم ثبت‌نام می‌کنیم
این مقام مسئول در آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان به جمعیت بالای دانش‌آموزی در حاشیه شهرها که معمولاً هم به دلایل گوناگونی شناسنامه ندارند، اشاره کرد و گفت: سال گذشته 11 هزار دانش‌آموز بدون شناسنامه که تقریباً از اتباع بودند را ثبت‌نام کردیم، البته باید آنان را مرجع مشخصی مثل شورای محل، دهیاری‌ها، بخشداری‌ها یا مراکز قضایی معرفی کنند. به‌عنوان نمونه دانش‌آموزان افغان باید برای ثبت‌نام از اداره اتباع نامه داشته باشند. اولیای این دانش‌آموزان هم باید در اسرع وقت نسبت به دریافت شناسنامه برای فرزندان شان اقدام کنند، زیرا بدون شناسنامه مدرک تحصیلی به آنان داده نمی‌شود.
شناسایی 70 هزار کودک بازمانده از تحصیل در استان
نخعی با بیان اینکه از 169 هزار کودک بازمانده از تحصیل لازم التعلیم شناسایی شده در استان، 120 هزار نفر طی 3 سال گذشته جذب کلاس‌های درس شده‌اند، ادامه داد: هنوز 70 هزار نفر در کل استان بازمانده از تحصیل داریم که قرار است همه آنان در سال تحصیلی آینده جذب کلاس درس شوند.
بازماندگان ازتحصیل ازمهم‌ترین مشکلات و آسیب‌های حاشیه شهر
مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان با اشاره به پدیده ترک تحصیل و همراهی نکردن خانواده‌ها به منظور فراگیری آموزش فرزندان‌شان از کودکان کاربرای تأمین معیشت خانواده‌ها سخن به میان آورد ویکی ازمهم‌ترین مشکلات و آسیب‌های حاشیه شهر را بازماندگان ازتحصیل دانست و خاطرنشان کرد: 7 هزار بازمانده ازتحصیل شناسنامه دار در حاشیه شهر زاهدان شناسایی شده‌اند که تاکنون 4 هزار نفر درکلاس درس حضور یافته‌اند.
