توافق هسته‌ای توافقی است که هیچ ‌کس آن را دوست ندارد /تأیید برجام توسط رئیس جمهور آمریکا بخشی از برجام نیست / یکی از گزینه های ایران در صورت نقض توافق، خروج از برجام است

متن مصاحبه ظریف و زکریا را در زیر می‌خوانید؛

 

ظریف: در حقیقت نه، چون من هیچ‌وقت اعتقادی به بازی با حاصل جمع صفر نداشته‌ام. به نظر من وقتی‌که همه ما اهداف خود را در جهتی قابل‌دستیابی و حصول تعریف کردیم، موفق به رسیدن به توافق شدیم. به‌ جای تعریف اهداف متناقض و متقابل باهم ما تصمیم گرفتیم که یک هدف داشته باشیم و آن این بود که ایران باید یک برنامه هسته‌ای داشته باشد که هیچ‌گاه هدف از آن رسیدن به سلاح هسته‌ای نباشد. این هدفی بود که ما تصمیم به رسیدن به آن گرفتیم. هر دو طرف یعنی ایران و 5 + 1 تصمیم به رسیدن به این هدف گرفتیم و به توافقی رسیدیم که هیچ‌کس آن را دوست نداشت.

این موضوعی بسیار خوبی است زیرا یک توافق نه‌چندان خوب یک توافق کامل و عالی است. زیرا امکان ندارد که شما بتوانید به یک توافق عالی و کامل برای هر دو طرف برسید. شما باید به یک توافقی برسید که کمی پایین‌تر از یک توافق عالی باشد تا هر دو طرف بتوانند به یک تفاهم و درکی از آن برسند و بر سر آن چانه‌زنی کنند. به همین خاطر من فکر می‌کنم، آن بیانیه حاوی اطلاعاتی مخدوش بوده است زیرا بازتاب‌دهنده کامل واقعیت نیست. این توافقی است که بر سر آن چانه‌زنی و مذاکره شده و در نتیجه شامل همه آنچه ما می‌خواستیم در دل خود نیست. قطعاً شامل همه آنچه ایالات‌متحده می‌خواسته نیز نیست.

زکریا: رئیس‌جمهور ترامپ بیان کرده که یا از این توافق عدول می‌کند یا عدم پایبندی ایران را به آن اعلام می‌کند. واکنش ایران در برابر این اقدام چه خواهد بود؟

ظریف: تأیید برجام بخشی از توافقنامه نیست، بلکه رویه ای است که در آمریکا وجود دارد و این مسأله موجب رفع مسئولیت تعهد پذیری از ترامپ و دولت آمریکا در قبال برجام نمی شود، چون تنها مرجع صاحب اختیار برای راستی آزمایی توافق هسته ای، آژانس بین المللی انرژی اتمی است. ایران قطعاً به خروجی این روند در آمریکا نگاه کرده و گزینه‌های خود را در نظر می‌آورد.

ایران چند گزینه دارد که یکی از آن‌ها خروج از توافق هسته‌ای و با سرعت بازگشت به برنامه هسته‌ای قبلی خود است که البته قطعاً صلح‌آمیز خواهد بود؛ اما دیگر محدودیت‌هایی که ما داوطلبانه در توافق هسته‌ای پذیرفته‌ایم، هرگز نخواهد پذیرفت. بگذارید بر یک موضوع تأکید کنم که مدت‌ها اینجا در ایالات‌متحده یک افسانه بوده و ما باید این افسانه را باطل کنیم. آن‌ها می گویند که یک‌بند قانونی برای پایان محدودیت‌های ایران [برای ساخت سلاح اتمی] در توافق هسته‌ای وجود دارد. هیچ بندی مبنی بر این وجود ندارد و ایران خود را متعهد می‌داند که هیچ‌گاه سلاح اتمی تولید نکند؛ هم به ‌عنوان عضوی از NPT و هم در قالب توافق هسته‌ای.

 

زکریا: اما بازرسی‌های تأسیسات اتمی ایران یک نقطه پایان و توقف دارد.

ظریف: نه، نه، هرگز. بازرسی‌ها هم این بند را ندارد، زیرا ایران تن به شدیدترین و دقیق‌ترین بازرسی‌هایی داده که از طریق پروتکل الحاقی قابل‌ اعمال بوده است. و اگر آمریکا طی هشت سال بعد از توافق هسته‌ای (شش سال آینده از اکنون) به تعهدات خود عمل کند، ایران می‌تواند پروتکل الحاقی را مجدداً تصویب کند که به معنی آن است که آژانس انرژی اتمی قادر به نظارت مستمر و دائمی بر تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود. حال مدت ‌زمان محدودیت‌های اعمالی بر ایران چقدر است؟ چون ایران تحت تحریم‌های شورای امنیت بوده است یک دوره زمانی در نظر گرفته‌ شده ـ و اکنون درباره این دوره زمانی هراس افکنی عمومی زیادی اینجا در آمریکا وجود دارد ـ در طی این دوره زمانی ایران برخی محدودیت‌ها را پذیرفته است. بعد از آن ایران می‌تواند همانند سایر کشورهای با برنامه هسته‌ای غیرنظامی و عضو NPT رفتار کند. کشورهای زیادی با این نوع از برنامه غنی‌سازی وجود دارند و ایران هم یک برنامه غنی‌سازی خواهد داشت، به برنامه غنی‌سازی خود ادامه خواهد داد و این برنامه غنی‌سازی از نزدیک تحت نظر و نظارت آژانس انرژی اتمی خواهد بود.

زکریا: به شکل دائمی و همیشگی؟

ظریف: بله به شکل همیشگی. در نتیجه هراس افکنی بی‌موردی در جریان است. محدودیت زمانی در توافق هسته‌ای درواقع موضوع زمان بری در مذاکرات بوده است چون ما معتقد بودیم که نباید هیچ محدودیتی بر حقوق مسلم ایران گذاشته شود، چون اگر ما همه قوانین و شرایط و مکانیسم‌های مالی را قبول می‌کردیم که کرده‌ایم، ایران باید مانند سایر کشورهای دیگر عضو NPT رفتار می‌کرد، اما سایر طرف‌ها معتقد بودند که مدت‌زمان طولانی‌تری باید در نظر گرفته شود و ما حد وسطی را مورد توافق قراردادیم و این همان ده سالی است که از آن صحبت می‌شود.