روسیه و تهاجم ترکیه به عفرین

مداخله روزافزون روسیه در خاورمیانه، اتخاذ مواضع فعالگرایانه و میانجیگری دیپلماتیک، مناسبات مبتنی بر همکاری و ائتلاف با برخی کشورهای منطقه، حضور نظامی در خاورمیانه و به کارگیری سیاست های تفرقه افکنانه و غیره... همگی در جهت دستیابی این بازیگر بین المللی به دو هدف عمده است: 1- مقابله با رقیب دیرینه و همیشگی خود آمریکا به ویژه در منطقه استراتژیک خاورمیانه، 2- بازگرداندن ثبات در منطقه، تثبیت جای پایی محکم و قدرتی هژمونیک از خود نه تنها در خاورمیانه بلکه فراتر از منطقه.

بدین ترتیب اتخاذ نقشی مداخله جویانه به ویژه در کشورهایی همچون سوریه که درگیر جنگ های داخلی و نیابتی هستند، حضور این بازیگر بین المللی در خاورمیانه را تداوم بخشیده است. اما در رابطه با سیاست فریبکارانه اخیر روسیه جهت نشان دادن چراغ سبز به ترکیه برای آغاز حملات نظامی به عفرین، به نظر می‌رسد که روسیه برای روشن نگاه داشتن آتش منازعه و درگیری در سوریه، البته این بار با جلو انداختن ترکیه و دور نگاه داشتن خود از غائله چندان بی‌میل نباشد. درنتیجه به‌نوعی دست پنهان روسیه بار دیگر نیز در به راه انداختن منازعات منطقه‌ای فعال شده و چوب به آتش جنگِ به‌ظاهر بی‌پایان در سوریه می‌اندازد. با این سیاست، روسیه می تواند هم در مخالفت با حضور 30 هزار نیرو نظامی ایالات متحده در سوریه به هدف خود دست یابد و هم در راستای اتحاد با ایران، ترکیه و اسد، به سرکوب نیروهای مخالف شبه نظامی در سوریه ادامه دهد. از دیگر سو پوتین با مبارزه بر علیه گروه های افراط گرای اسلامی همچون داعش و القاعده در منطقه مصصم است تا موقعیت کشورش در جهان را برای مبارزه با تروریسم بیش ازپیش تقویت کند.

به طور کلی می‌توان گفت، دخالت نظامی روسیه در سوریه، صرفا تلاش برای اعمال سلطه به عنوان یک قدرت هژمونیک در خاورمیانه نبوده، بلکه روسیه هدفی فراتر از آن را در سر دارد. چنانچه در طول درگیری های مسلحانه در سوریه، روسیه به طور قابل ملاحظه‌ای نقش و جایگاه خود را هم در خاورمیانه و هم فراتر از این منطقه، ارتقا داده است. چنانچه بیشترین میزان از ارتقای ریشه‌ای و اساسیِ نقش روسیه را می‌توان، به واسطه مداخله نظامی دقیق و سنجیده مسکو به نمایندگی از دولت سوریه از اواخر ماه سپتامبر سال 2015، و همچنین نقش آن در روند مذاکرات ژنو از فوریه 2016، و متعاقب آن آتش بس با میانجیگری روسیه و آمریکا در سوریه دانست. بدین ترتیب این نقش جدید و سطح تعامل پیشرو از جانب روسیه، در تضاد با نقش کلیشه‌ایِ خروج روسیه پس از شوروی از خاورمیانه بوده است. به طور کلی به نظر می‌رسد، بر خلاف تصور گسترده عموم، مداخله نظامی مسکو در جنگ داخلی سوریه با دنبال کردن یک استراتژی روشن برای مقابله با درگیری ها و منازعات در حال ظهور قابل درک نیست. با این حال به نظر می رسد، حرکت‌های مسکو در سوریه دو هدف اصلی را تامین می کند: حضور وابسته به نیروی دریایی در شرق مدیترانه و بقای رژیم اسد.

مخالفت ترکیه با استقرار نیروهای تحت کنترل ایالات متحده در سوریه

اخیرا طرح و برنامه هایی از جانب یک ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده در جهت آموزش نیروهای امنیتی مرزیِ 30 هزار نفری در سوریه با مخالفت شدید از جانب ترکیه و روسیه مواجه شد. این گروه به طور عمده از نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) -یک اتحاد از شبه نظامیان در شمال و شرق سوریه تحت سلطه یگان ها مدافع خلق کُرد (YPG)- تشکیل خواهد شد. بدین ترتیب به دنبال این طرح، مقامات ترکیه خود را جهت یک حمله گسترده به کانتون تحت کنترل کُردها در شمال سوریه به نام "عفرین" آماده کرده اند. در نتیجه تجهیزات نظامی سنگین در مرز ترکیه با سوریه مستقر و ترکیه تهدیدات خود برای انجام عملیات نظامی در عفرین را تشدید کرد.

در همین رابطه، بکیر بوزداغ، معاون نخست وزیر و سخنگوی دولت ترکیه بیان کرد که: ایالات متحده با تشکیل و تنظیم نیروهایی که شامل شبه نظامیان کُرد می شوند، "با آتش بازی کرده است". همچنین ابراهیم کالین؛ سخنگوی رئیس جمهور ترکیه؛ طیب اردوغان نیز خطاب به واشنگتن بیان کرد که آمریکا: "در حال برداشتن گام های نگران کننده ای برای مشروعیت بخشیدن به این سازمان [یگان های مدافع خلق] و تداوم و بقای آن در منطقه می باشد." وی همچنین اضافه کرد که ترکیه "مبارزه خود را علیه هر سازمان تروریستی؛ صرف نظر از نام و تشکیلات آنها در داخل و خارج از مرزهای خود ادامه خواهد داد." (Shelton, 2018) سرانجام پس از چند روز گلوله باران منطقۀ کردنشین عفرین سوریه که از نیمه شب پنج ‌شنبه ۱۸ ژانویه (۲۸ دی) آغاز شده بود، نیروهای زمینی ترکیه از روز یکشنبه و تحت عنوان عملیات «شاخۀ زیتون» پیشروی‌های خود را در درون خاک همسایه و به سمت منطقه تحت کنترل کردها آغاز کردند.

یک روز پس از آغاز عملیات ارتش ترکیه علیه مواضع کردها در شمال سوریه، روز یک ‌شنبه (۲۱ ژانویه) بینالی یلدریم نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرد که نیروهای زمینی ارتش این کشور وارد منطقه عفرین شده‌اند. هدف این نیروها مقابله با نیروهای کُرد از یگان ‌های مدافع خلق در سوریه است که استان عفرین را تحت کنترل داشته و هم‌ پیمان آمریکا هستند. به گزارش خبرگزاری دولتی آنادولو، ارتش ترکیه از پشتیبانی ارتش آزاد سوریه، یکی از گروه‌های مخالف بشار اسد برخوردار است. بر اساس آخرین گزارش ‌ها، ترکیه قصد دارد یک "منطقه امن" به وسعت ۳۰ کیلومتر در شمال سوریه و در مرز استان عفرین ایجاد کند.

در طول نزدیک به 7 سال جنگ داخلی سوریه؛ ترکیه یکی از قویترین مخالفان بشار اسد بوده است، و در حمایت از شورشیانی که برای سرنگونی او مبارزه می کردند، به ایالات متحده ملحق شد. لیکن اخیرا ترکیه با چرخشی در سیاست خود نسبت به بحران سوریه، به سمت کشورهای حامی بشار اسد، یعنی ایران و سوریه در جهت کاهش تنش و درگیری میان بشار اسد و شورشیان متمایل شده است، در حالی که کردها را به عنوان تهدید اصلی توصیف می کنند. ترکیه کُردها را تروریست می‌خواند، حال آنکه کُردها در سوریه در شمار متحدان اصلی آمریکا در جنگ با داعش بوده اند. در همین رابطه چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد که با روسای نیروهای مسلح روسیه در مسکو در رابطه با عفرین، ادلب و آینده سوریه مذاکره خواهند کرد. همچنین به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از خبرگزاری رویترز، وی روز پنجشنبه (18 ژانویه 2018) اعلام کرد در خصوص عملیات هوایی در عفرین سوریه، با روسیه و ایران هماهنگی انجام خواهد داد. بدین ترتیب در ادامه نشان دادن موافقت خود برای حمله ترکیه به عفرین؛ روسیه نیروهای خود را از این منطقه بیرون کشید تا با عملیات نظامی "شاخه زیتون" تداخل پیدا نکنند. به نظر می رسد چنین حرکتی می تواند سرآغاز یک مرحله جدید و خونین از جنگ داخلی طولانی مدت در سوریه باشد. چراکه تنش ها در شمال سوریه، ایالات متحده و روسیه را روبه روی هم قرار می دهد؛ زیرا ایالات متحده با کُردها در شرق سوریه متحد است، در حالی که روسیه یک متحد نزدیک به رژیم اسد است.

سرزنش روسیه برای حملات ترکیه به عفرین

نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) در روز دوشنبه (22 ژانویه) بیان کردند که: روسیه با اجازه دادن به ترکیه برای انجام حملات در عفرین به این گروه خیانت کرده است. چنانچه کنو گابریل، سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوری در یک کنفرانس مطبوعاتی در کوبانی، بیان کرد که: "ما با روسیه برای در نظر گرفتن عفرین بر اساس اصول صلح آمیز توافق کردیم؛ اما در حال حاضر پشتیبانی ترکیه، به هواپیماهای جنگی ترکیه اجازه حمله به غیرنظامیان در عفرین را می دهد. این بدان معنی است که روسیه به ما خیانت کرده است." وی همچنین در ادامه افزود که این گروه به خاک ترکیه حمله نکرده است، لیکن ارتش ترکیه از این مرزها به سمت روجاوا [منطقه تحت کنترل کردها در شمال سوریه] عبور کرده است. فرمانده کل نیروهای حفاظت از خلق، سیپان حمو؛ بیان کرد که نیروهای روسی برای دو سال در عفرین بوده و ادعا کردند که مسائل خاص با کُردها را حل و فصل خواهند کرد. وی افزود: "آنها به طور مداوم گفته اند یک راه حل بدون کُردها غیر ممکن است. ما ترتیبات و توافقات خاصی با روس ها داشتیم. اما روسیه به طور ناگهانی این توافقات را نادیده گرفت و به ما خیانت کرد. آنها به وضوح ما را فروختند." چنانچه اردوغان پس از انجام دومین عملیات موسوم به شاخه زیتون از طریق حملات هوایی و با هدف سرنگونی یگان های خلق کُرد، روز دوشنبه تأیید کرد که این کمپین پشتیبانی مسکو را داشت.

به گزارش ایسنا، سیپان حمو، در مصاحبه با الشرق‌الاوسط گفت: طرف روسی به ما اعلام کرد که ترکیه حق دارد از امنیت مرزهای خود دفاع کند و گراسیموف اعلام کرد که نظامیان روس از عفرین به سمت تل رفعت در حومه حلب عقب نشینی می‌کنند و ارتش روسیه در عملیات ترکیه مداخله نخواهد کرد. وی افزود: ما خواهان پشتیبانی هوایی شده و اینکه به ترکیه اجازه حمله به ما داده نشود، اما روس‌ها موافقت نکردند. در حال حاضر اوضاع بد است و حملات ادامه دارد و این حملات طی 24 ساعت گذشته متوقف نشده است. همچنین وی گفت: روسیه کشوری است که به دنبال تجارت است و مشخص است که روسیه با ترکیه درخصوص برخی از مسائل توافق یافته و آنچه را که از ترکیه می‌خواسته است، به دست آورده، به همین دلیل موضع روسیه در حال حاضر موضعی است که در آن پایبندی به اصول وجود ندارد. همچنین این مقام کُرد در مصاحبه با پایگاه خبری "هاوار" گفت: روسیه با سیاست ‌ها و ایستادگی ‌اش در کنار ترکیه نشان داد که در جبهه متخاصم با مردم ما قرار دارد.

بدین ترتیب یگان های مدافع خلق کُرد در کنترل بخش کُردی عفرین، روسیه را به دادن چراغ سبز برای عملیات ترکیه متهم کردند. چنانچه فرماندهی کل یگان های مدافع خلق در بیانیه ای اعلام کرد: "ما خوب می دانیم که ارتش ترکیه بدون توافق و تایید جامعه بین الملل [به عفرین]؛ و در راس آنها روسیه که نیروهایش را در عفرین مستقر کرده، این حمله را انجام نمی داد." روسیه نیروهای خود را که در عفرین مستقر بودند به منطقه دیگری در این کشور منتقل کرد در حالی که نگرانی های خود را در رابطه با این تعدیل ابراز کرد. در ادامه نیروهای کُرد افزودند: "همان میزان که ما دولت ترکیه را برای این حملات مسئول می دانیم، دولت روسیه نیز برای این حملات مسئول است."

در همین حال یک مسئول عالی رتبه کرد اعلام کرد، کُردهای عفرین پیشنهاد روسیه را که هدفش جلوگیری از دخالت ترکیه در منطقه است نمی‌ پذیرند و بر عزم خود برای ناکام گذاشتن "طرح ترکیه" و دفاع از عفرین تاکید دارند. ایسنا به نقل از شبکه خبری روسیا الیوم، گزارش داد: آلدار خلیل، یکی از رهبران "جنبش جامعه دموکراتیک" کُرد در گفتگویی تلویزیونی اظهار داشت: روسیه از ما خواسته مناطق خود را به دولت سوریه واگذار کنیم، ما این پیشنهاد را نمی ‌پذیریم و هرگز اراضی خود را واگذار نخواهیم کرد، ما از تمامی مناطق‌ مان دفاع خواهیم کرد.

به گفته منصور اکگون؛ یک استاد روابط بین المللی ترکیه، اقدام روسیه در پرتو موضع قاطع ترکیه به حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) و یگان های مدافع خلق کرد (YPG) و دلخوری مسکو از همکاری نزدیک این گروه ها با ایالات متحده، قابل درک بود، (ترکیه این گروه ها را "گروه هایی تروریستی" در ارتباط با حزب کارگران کردستان (PKK) می داند.) "آنها حمایت و پشتیبانی زیادی از جانب ایالات متحده به دست می آورند. چنانچه واشنگتن از این گروه به ویژه در شرق فرات به عنوان یک نیروی متعادل کننده در برابر دیگر قدرت های موجود استفاده می کند. بدین ترتیب آنها از این گروه به منظور افزایش حضور و فعالیت آمریکا در این منطقه بهره می برند." همچنین به باور سرگئی مارکوف، تحلیلگر سیاسی و یک نماینده سابق حزب روسیه واحد، اقدام موسکو جهت افزایش تنش بین واشنگتن و آنکارا بوده است. به گفته وی در شبکه الجزیره، "روسیه عملا چنین عملیات نظامی را پشتیبانی نمی کند اما، دروازه را برای این عملیات باز کرد، چراکه اساسا این اقدام یک جنگ نیابتی مابین ترکیه و آمریکا را[از طریق یگان های مدافع خلق کرد] آغاز می کند." وی افزود؛ اگر ایالات متحده، کُردها و ترکیه با یکدیگر مبارزه کنند، این امر به عنوان روندی مثبت از سوی دولت تحت حمایت روسیه، یعنی سوریه، که مخالف هر سه طرف است؛ در نظر گرفته می شود.

به طور کلی در نگاه اول حمله ترکیه به عفرین، به نوعى رویارویى با متحد دیرین به شمار می‌آید. در واقع ترکیه به طور جدى رو در روى گروهى است که در سه سال گذشته مورد حمایت آمریکا بوده است. در گفت ‌وگوهای صلح آستانه و نیز سوچی، روسیه به عنوان نیروهای حامی بشار اسد از یک سو، و ترکیه به عنوان حامی نیروهای شورشی شرکت کرده‌اند. بدین ترتیب درحالی که آنکارا پیشتر یکی ازسرسخت ترین مخالفان بشار اسد بود و همواره تاکید می کرد که نخست باید اسد را از قدرت برکنار کرد تا اساسا صلح ممکن شود اخیرا از طرح خود عقب نشینی کرده است. همچنین اگرچه واکنش ایالات متحده نسبت به تحولات مذکور در عفرین در هاله ای از ابهام و تردید و عدم قطعیت بوده است اما به نظر می رسد عملیات نظامی ترکیه در عفرین می‌تواند تنشی در مناسبات با متحدان ناتو و آمریکا ایجاد کند؛ زیرا واشنگتن از یگان های مدافع خلق در رویارویی با جهادگرایان داعش حمایت می‌کند.

همچنین از دیگر سو آغاز عملیات ترکیه در عفرین می تواند به عنوان چالشی برای روند صلح آستانه و برداشته شدن گام هایی در جهت پایان یافتن تنش، درگیری ها و برقراری صلح در سوریه لحاظ گردد. به طور کلی اگرچه اقدام نظامی ترکیه در جهت مبارزه با ترورسیم و امنیت مرزهای خود در برابر گروه تروریستی پ.ک.ک می باشد، اما بنا شدن روند صلح در سوریه و بازگرداندن ثبات و امنیت به این منطقه بر پایه اقدامات تهاجمی از این دست و تداوم منازعات پایان ناپذیر قدرت های منطقه ای و فرا منطقه دور از تصور می باشد. به طور کلی در این مرحله جدید از بحران ایجاد شده در سوریه، اگرچه روسیه نسبت به آغاز عملیات نظامی زمینی ترکیه در خاک سوریه، ابراز نگرانی کرده است، لیکن خیانت روسیه به کُردها در عفرین و نشان دادن تفاوت مابین حرف و عمل برای این بازیگر بین‌المللی بار دیگر اولویت منافع قدرت های جهانی را در دستیابی به اهداف خود نشان می دهد. همچنین در همین رابطه می توان به روابط روسیه و سوریه در فرایند بازسازی سوریه در آینده و برنامه هایی در همین زمینه اشاره کرد که برخی آن را دور زدن ایران از جانب دو کشور مذکور نامیده اند. لیکن آنچه بیش از همه به ویژه در رابطه با حملات اخیر ترکیه به عفرین سوریه تعجب برانگیز است؛ ابهام در موضع روسیه و پیش گیری سیاستی فریبکارانه از جانب این بازیگر بین المللی است؛ چنانچه روسیه از یک سو اجازه آغاز حملات نظامی ترکیه را تایید و از دیگر سو در رابطه با این حملات ابراز نگرانی می کند. همچنین از یک سو در جهت ایجاد صلح و امنیت در سوریه اقدام و از دیگر سو نیز با سکوتی شک برانگیز بر ادامه جنگ در سوریه می کوشد.

روسیه و حمایت از تهاجم ترکیه

حضور فعال نظامی ترکیه در بحران سوریه در شرایطی که این کشور وارد دوران پساداعش شده و از سوی دیگر طیف متنوعی از نیروهای خارجی مشغول عملیات هستند، بسیار اهمیت دارد. در رابطه با دلایل اقدام ترکیه باید گفت که برای آنکارا هدف اصلی، کنترل جریان‌های مبارزه‌جوی کرد است. از دید دولتمردان ترکیه واحدهای خلق مردمی شاخه‌ای از گروه افراط جوی پ.ک.ک است و هرگونه تلاش این گروه برای کسب قلمرو و فتوحات بیشتر مساوی با گسترش دامنه عملیات پ.ک. جهت انجام عملیات‌های نظامی علیه ارتش ترکیه است. با عطف به این امر رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه در اظهاراتی شبه‌نظامیان کرد را خطرناک‌تر از داعشی‌ها بر نظم و امنیت منطقه‌ای دانست و نابودی این جریان‌ها را هدف نهایی دولت ترکیه در بحران سوریه اعلام کرد. رهبران آنکارا برای عملیاتی کردن راهبردشان حمایت و همراهی گروه ارتش آزاد سوریه را در اختیار دارند. در عملیات اخیر هم حدود 10 هزار نیروی ارتش آزاد و دیگر جریان‌های حامی ترکیه، ارتش این کشور را در شهر عفرین همراهی کرده‌اند.

در این بین آنچه که اهمیت این نبرد را دوچندان کرده، موضع حمایت‌جویانه مسکو از اقدام اخیر آنکارا است. هم‌اکنون این پرسش در بین ناظران منطقه‌ای مطرح است که مردان کرملین با چه هدفی چشمشان را به اقدام تهاجمی ترکیه بسته‌اند و زمینه را برای ورود بیشتر ترکیه به خاک سوریه هموارتر کردند. قابل ذکر است که عملیات شاخه زیتون قبل از آغاز به اطلاع طرفین روسی رسیده بود و نیروهای حاضر روسیه از منطقه عملیات خارج شده بودند. در خصوص چرایی چراغ سبز روسیه به عملیات تهاجمی ترکیه دو دیدگاه مطرح است. نخست باید به تلاش این کشور برای به هم ریختن آرایش کشورهای غربی و به خصوص اهداف آمریکا در سوریه اشاره کرد. سوریه مهم‌ترین متحد خاورمیانه‌ای روسیه است و این کشور از تمامی ابزارهای ممکن برای حفظ دولت مرکزی سوریه بهره گرفته است. بنا به گزارش‌ها تاکنون حدود ده قطعنامه ضد سوری شورای امنیت با وتوی روسیه مواجه شده است. در زمین منازعه هم روسیه با ورود هوایی به بحران سوریه مانع از پیشروی گروه‌های مخالف به پایگاه‌های ارتش سوریه در حومه دمشق شد. مجموع این اقدامات منجر به تثبیت اوضاع سیاسی و نظامی دولت اسد در برابر طیفی از مخالفان میانه‌رو تروریست‌ها شد.

هم‌اکنون نیز دولت روسیه با اعلام اتمام مأموریت نظامی‌ در سوریه، پایان حضور رسمی نظامی‌شان را کلید زده‌اند. روس‌ها که پیشگام در خروج از فضای سرزمینی سوریه شدند، متقابلاً از دیگر قدرت‌های حاضر در سوریه نیز انتظار ترک نیروهایشان را دارند. بی‌گمان مقصود و مخاطب اصلی روسیه، واشنگتن است که هم‌اکنون در شهرهایی همچون الحسکه، منبج و دیگر مناطق کردنشین سوریه حضور و نفوذ جدی دارد. قابل ذکر است که دولت امریکا با هدف کنترل بیشتر اوضاع و تلاش برای جایگزینی یک نظام سیاسی مطلوب در سوریه به تداوم حضور نظامی خود در سوریه می‌اندیشد. این امر نگرانی‌ها را در کاخ کرملین از آینده حضور آمریکا در منطقه بیشتر کرده است. در همین راستا روس‌ها دست به یک سیاست تفرقه‌اندازانه زده‌اند. افزایش تقابل میان ترکیه با آمریکا می‌تواند زمینه‌ای برای عملیاتی یافتن راهبرد روسیه در سوریه شود. ترکیه مدت‌هاست که بر سر تجهیز کردها و مشارکت دادن این گروه در مبارزه با داعش با متحدان غربی‌اش دچار اختلاف شده است. از دید آمریکا کردها مؤثرترین گزینه در مبارزه با داعش و تروریست‌های تکفیری است. این در حالی است که ترکیه این گروه را سازمانی تروریستی که در تلاش برای بی‌ثبات‌سازی مرزهای منطقه است؛ در نظر می‌گیرد. با عطف به این امر مقامات آنکارا ابایی از رویارویی مستقیم نظامی با جریان‌های کردی ندارند و هیچ خط قرمزی را برای خود در این پروسه قائل نیستند. طبیعی است که تداوم این روند می‌تواند احتمال برخوردهای نظامی میان ارتش ترکیه با نیروهای مستقر نظامی آمریکا در کانتون‌های کردی را فراهم سازد.

نگرانی‌ها نسبت به این امر زمانی بیشتر شد که رجب طیب اردوغان از مقصد بعدی عملیات ترکیه، شهر منبج خبر داد و اعلام کرد که به‌زودی این منطقه را نیز از حضور جریان‌های تروریستی پاک‌سازی خواهد کرد. این اتفاق در حالی صورت می‌گیرد که شهر منبج در صد کیلومتری شرق عفرین محل اصلی حضور نیروهای آمریکایی است. بنا به آخرین گزارش‌ها، حدود 2 هزار نیروی آمریکایی در سوریه مشغول ارائه کمک‌های لجستیکی و مشاوره‌ای به ائتلاف دموکراتیک سوریه است. بدین رو با ورود ترکیه به منبج، تنش میان آنکارا و واشنگتن اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و این امر می‌تواند ضربه بزرگ برای برنامه‌های نظامی و سیاسی آمریکا در سوریه وارد سازد.

در همین راستا مولود چاووش اغلو وزیر خارجه ترکیه در گفت‌وگو با همتای آمریکایی‌اش ضمن تائید احتمال حمله قریب‌الوقوع ارتش ترکیه به شهر منبج اعلام کرد که تروریست‌ها در حال گشودن آتش به روی غیرنظامیان در شهر منبج هستند درصورتی‌که نیروهای مستقر آمریکایی اقدامی در مقابله با این گروه‌ها انجام ندهند، آن موقع ارتش ترکیه آماده انجام عملیات ضربتی است. بدین رو با افزایش تنش میان آنکارا و واشنگتن، روس‌ها با اختیار عمل بیشتری برنامه‌های خود را در سوریه عملیاتی خواهند کرد.

سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه در اظهاراتی گفت که عملیات ترکیه نقشه و برنامه پساداعش آمریکا در سوریه را مختل می‌سازد. روسیه در تلاش هستند که اقدامات آمریکا در سوریه را در تقابل با صلح و امنیت سوریه جلوه دهند به این شکل که در شرایطی که واحدهای خلق مردمی در جبهه مبارزه با داعش قرار ندارد؛ ارائه سلاح به این گروه می‌تواند بر آتش منازعات در سوریه بیفزاید.

جالب اینجاست که روسیه پیش‌تر از کردها خواسته بود که شهر عفرین را در اختیار ارتش سوریه قرار دهند. الدارخلیل از اعضای بلندپایه جنبش دموکراتیک کردها از پیشنهاد روسیه مبنی بر واگذاری کنترل عفرین به ارتش سوریه در ازای دریافت حمایت‌های بیشتر و تأمین امنیت کانتون کردی خبر داد. مصطفی نوبهار نماینده روابط خارجی کمیته ائتلاف دموکراتیک بعد از دیدار با نمایندگان دولت سوریه تحت نظارت روس‌ها در پایگاه هوایی خمیمیم با رد هرگونه تسلیم شهر عفرین به ترکیه اعلام کرده که واحدهای خلق مردمی کرد در حراست از مردمان خود مصمم است و این فرصت را به قصابان ترکیه و ارتش سوریه در نابود مردم منطقه نمی‌دهد.نیروهای موسوم به ائتلاف دموکراتیک همچنین طی بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که به‌زودی ترکیه تاوان حضور خود را در سوریه پرداخت خواهد کرد.

نکته دیگر در خصوص دلایل حمایت روسیه از ترکیه باید به رویکرد کلی این کشور نسبت به بحران سوریه اشاره کرد. برای روسیه اولویت اصلی حفظ بشار اسد و تمامیت ارضی سوریه است. از دید دولتمردان روسیه، با گذشت هر چه بیشتر تحولات در سوریه، موضع رهبران ترکیه نیز به سمت حفظ اسد و ثبات در سوریه متمایل یافته است. با وجود اینکه اردوغان در موضع‌گیری‌های مختلف کماکان بشار اسد رئیس‌جمهوری ترکیه را هدف انتقادات خود قرار می‌دهد؛ اما دیگر کمتر نشانی از جدیت و تمایل باطن رهبران این کشور به حذف اسد از قدرت دیده می‌شود. حضور سه و نیم میلیون پناهنده سوری در شهرهای ترکیه و از سوی دیگر افزایش تحرکات تروریستی در شهرهای مرزی این کشور، مردان عدالت و توسعه را به این باور رسانده که چاره‌ای جزء کنار آمدن با واقعیت تحولات سوریه و پذیرش اسد در دایره قدرت سوریه ندارند. پیدایی این امر روس‌ها را به همکاری نزدیک‌تر با ترکیه سوق داده است.