خصوصی سازی یا مفت فروشی؟ ماشین سازی تبریز پنهانی فروخته شد؟ خریدار: در هتل بودم که گفتند خریدار منصرف شده و من به دنبال خرید کارخانه رفتم/ سازمان خصوصی سازی: ۶۱۱میلیارد تومان قیمت کارشناسی ما بود/ نماینده مجلس: حداقل ۸ هزار میلیارد تومان ارزش کارخانه است

این روز‌ها دوباره موضوع واگذاری برخی شرکت‌ها به بخش خصوصی توسط سازمان خصوصی سازی به موضوع داغ رسانه‌ها تبدیل شده است. یکی از کارخانه‌هایی که در اردیبهشت ماه سال جاری به بخش خصوصی واگذار و بعد رفته رفته ابعاد جدیدی از این واگذاری مشخص شد، کارخانه ماشین سازی تبریز بود؛ کارخانه‌ای که خریدار آن هم اکنون به علت فروش ارز‌های دولتی در بازار آزاد در زندان است و به تازگی اولین جلسه محاکمه وی برگزار شد.

احمد علیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز طی مصاحبه‌ای در هفدهم شهریور ۱۳۹۷ عنوان نمود: شرکت ماشین سازی تبریز به موجب لوایح بودجه سال‌های ۱۳۹۶، ۱۳۹۵ و ۱۳۹۴ کل کشور، در زمره شرکت‌های دولتی وابسته به دولت با ردیف بودجه ۲۴۶۵۰۰ بوده است که این موضوع مبین دولتی بودن این شرکت است و بنابراین باید در واگذاری آن به بخش خصوصی اهلیت شخص واگذار شونده و قیمت عادله روز بنا بر تأکید کارشناسان رسمی دادگستری لحاظ شود.

این کارخانه که بیش از دوازده سال در بلاتکلیفی است و به فروش گذاشته شده بود، سرانجام در ۲۶ اردیبهشت ماه سال جاری، قطعی به خریدار جدید واگذار شد. در این روز قربانعلی فرخ زاد، کل سهام گروه ماشین سازی تبریز را خرید.

روابط عمومی گروه ماشین سازی تبریز طی خبری کوتاه در همین زمینه در سایت رسمی خود اعلام کرد: کل سهام گروه ماشین سازی تبریز "نگین صنعت استان" توسط سازمان خصوصی سازی به وکالت از سوی صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد (سهامدار قبلی شرکت از سال ۱۳۹۴) به آقای "قربانعلی فرخ زاد" از صنعتگران و کارآفرینان استان آذربایجان شرقی واگذار شد. بر پایه این گزارش صبح روز چهارشنبه، ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۷ با حضور نماینده سازمان خصوصی سازی و اعضای هیئت مدیره شرکت‌های ماشین سازی تبریز و ریخته گری ماشین سازی تبریز، اسناد این گروه صنعتی و تمامی املاک و مستغلات مربوطه رسماً در محل شرکت به امضای طرفین رسیده و به خریدار سهام شرکت تحویل شد.

دو روز پس از این واگذاری قربانعلی فرخ زاد برای پاسخگویی به میان اهالی رسانه رفت و به سؤالات آن‌ها پاسخ داد. در این نشست خبری، قربانعلی فرخ زاد در مورد جزئیات این واگذاری گفت: طبق توافقی که در معامله با سازمان خصوصی سازی داشتیم کل مبلغ کارخانه ماشین سازی تبریز همراه ریخته گری و زمین ایل گلی تبریز معادل ۷۰۰ میلیارد تومان بوده که مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده و الباقی طی پنج سال، سالانه ۱۰۰ میلیارد تومان پرداخت خواهد شد.

وی ادامه داد: شرکت ۵۰ میلیارد تومان بدهی دارد که بنده با علم به این موضوع اقدام به خرید آن کرده ام. فرخ زاد گفت: در اولین روز کاری مبلغ ۷ میلیارد تومان بدهی پاداش پایان کار بازنشسته‌های شرکت که در مجموع ۱۰۰ تن بودند را پرداخت کردیم.

گفتنی است، فرخ زاد قبل از خریداری کل سهام گروه ماشین سازی تبریز، اقدام به راه اندازی کارخانه‌های تولید آب معدنی، لبنیات و واحد ۵۰۰ راسی دامداری نموده بود. همچنین در فروردین ماه سال جاری وی کارخانه آذرچلیک تولیدکننده میلگرد را نیز خریداری نموده بود.

این واگذاری کارخانه ماشین سازی تبریز به قربانعلی فرخ زاد شروع ماجرا بود، چرا که بسیاری به شرایط واگذاری و اهلیت خریدار اعتراضاتی را داشتند.

محمد دهقان نماینده مردم طرقبه، چناران و شاندیز که در هجدهم دی ماه ۱۳۹۷ در برنامه تیتر امشب شبکه خبر حضور یافته بود در مورد ویژگی‌های کارخانه ماشین سازی تبریز گفت: شرکت ماشین سازی تبریز شرکتی است که دارای تکنولوژی و صنایع کشور به آن وابسته است. ده‌ها هزار ماشین در این کشور توسط این شرکت ساخته شده است.

وی ادامه داد: این شرکت دارای ۱۲۶ هکتار زمین کارخانه می‌باشد. ۸۳ هزار و ۵۰۰ متر زمین در منطقه ایل گلی تبریز دارد که ما از بنگاه در مورد ارزش هر متر از این زمین پرسیدیم و آن‌ها در جواب گفتند که در این منطقه هر متر زمین بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان ارزش دارد. پس اگر حداقل هر متر زمین در آنجا ۱۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد می‌توان ادعا نمود که تنها زمین‌های ایل گلی شرکت ماشین سازی ۸۳۵ میلیارد تومان ارزش داشته است.
این نماینده مجلس افزود: کل این شرکت را به مبلغ ۶۸۷ میلیارد تومان فروخته اند. حالا سئوال این است که چقدر از این پول را گرفته اند و چقدر را قرار است در چند سال بگیرند و از این گذشته در قرارداد مجوز فروش آنی زمین‌های ایل گلی را به خریدار داده اند.

دهقان در مورد نحوه خرید این کارخانه که آیا از طریق مزایده بوده است یا مذاکره، گفت: این آقایی که کارخانه ماشین سازی تبریز را خریداری نموده، طی مصاحبه‌هایی با رسانه‌ها بیان نموده است که من دیدم شرایط این کارخانه به این صورت است، ظرف سه الی چهار روز با سازمان خصوصی سازی صحبت‌هایی را انجام دادم؛ بنابراین هم این خریدار خودش می‌گوید من با مذاکره این کارخانه را خریده ام و هم خود مدیران سازمان خصوصی سازی طی مصاحبه‌هایی عنوان کرده اند که این کارخانه را با مذاکره فروخته اند. پس کاملاً پنهانی این کارخانه فروخته شده است.

این عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در پایان سخنان خود در این زمینه گفت: ما در گفتگو با کارشناسان و بررسی مستندات به این نتیجه رسیدیم که ارزش این شرکت حداقل ۸ هزار میلیارد تومان و بلکه بیشتر هم می‌باشد، اما آن را مفت فروخته اند. از این گذشته اگر قرار است مفت فروخته شود حداقل خریداری انتخاب می‌شد که دارای اهلیت باشد. شما به کسی فروخته اید که بی سواد و خلافکار می‌باشد. این خریداری، احتکار میلگرد داشته و همچنین چند صد میلیون دلار ارز‌های دولتی را در بازار آزاد فروخته است.

رمضانعلی سبحانی فر، نماینده و عضو ناظر مجلس در هیأت واگذاری مهمان دیگر این برنامه بود که در پاسخ به صحبت‌های دهقان گفت: هیچ بنگاهی ابتدا با مذاکره واگذار نمی‌شود. وی ادامه داد: تا هفت مرتبه این شرکت به مزایده گذاشته شده و کسی با آن قیمت بالا برای خرید، نیامده است. بعد از این هفت مرتبه، واگذاری مذاکره‌ای انجام شده است. عضو ناظر مجلس در هیأت واگذاری افزود: جناب دهقان، این زمین‌هایی که شما در مورد آن‌ها صحبت می‌کنید کاربری آن‌ها مشخص است، کسی نمی‌تواند کار دیگری بر روی آن زمین‌ها انجام دهد. ساختمان‌های سازمانی در این زمین‌ها وجود دارد و کسی نمی‌تواند که ساختمان‌های سازمانی را جدا بفروشد. نماینده مردم سبزوار، جغتای و جوین افزود: همان گونه که عرض کردم این کارخانه چندین بار به مزایده گذاشته شده و برای واگذاری کارشناس‌های مختلفی جهت قیمت گذاری فرستاده شده است و این کار به این منظور بوده است که ارزیابی‌های مختلفی انجام شود و بعد جهت مشخص شدن ارزش و قیمت گذاری، میانگین گرفته می‌شود. این گونه نیست که یک نفر فرستاده شود و بعد لابی انجام شود و قیمت گذاری شود.

سبحانی فر در مورد موضوع اهلیت هم گفت: یک موقعی است که اموالی به مزایده گذاشته می‌شود و سه یا چهار نفر برای خرید آن پا پیش می‌گذارند و از بین آن‌ها فردی که اهلیت دارد انتخاب می‌شود و یک موقعی هم هست که تنها یک نفر سرمایه دار برای خرید دارایی اقدام می‌کند.

علی اشرف عبدالله پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی نیز طی مصاحبه‌ای در پاسخ به انتقادات صورت گرفته در مورد قیمت واگذاری کارخانه ماشین سازی تبریز و این که گفته می‌شود قیمت واقعی کارخانه ماشین سازی تبریز بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان بوده و قیمت‌گذاری انجام شده و قیمت فروش بسیار پایین‌تر از این رقم بوده است گفت: من قیمت ۵۰۰۰ میلیارد تومان را برای اولین بار از یکی از نمایندگان مجلس شنیدم، ولی باید از او بپرسید بر اساس چه مستندی این قیمت را اعلام می‌کنید؟ چه کسی گفته ۵۰۰۰ میلیارد تومان؟ ما ماشین سازی تبریز را به اضافه ریخته گری تبریز به علاوه زمین‌های ایل‌گلی که متعلق به ماشین سازی است و قیمتش از خود ماشین سازی بالاتر است با قیمت ۶۱۱ میلیارد تومان ۸ یا ۹ بار به مزایده گذاشتیم، ولی هیچکس نیامد بخرد؛ واقعا اگر قیمت ماشین سازی، ۵ هزار میلیارد تومان یا حتی ۴ یا ۳ یا یک هزار میلیارد تومان و حتی همان ۶۱۱ میلیارد تومان قیمت کارشناسی ما بود، چرا وقتی ۹ بار مزایده گذاشتیم کسی حاضر به خرید آن نمی‌شود؟ اصلا شما بگویید به جای ۵ هزار میلیارد تومان، قیمت ماشین سازی ۵۰ هزار میلیارد تومان است. به هر حال قیمت باید قیمتی باشد که معامله انجام شود وگرنه ما می‌توانیم یک قیمتی بگذاریم که الی الابد کسی نیاید بخرد. به هر حال ما ۶۱۱ میلیارد تومان را هر چند بار مزایده گذاشتیم، کسی حاضر به خرید نشد.

در مورد اهلیت فرد خریدار یعنی قربانعلی فرخ زاد هم باید گفت، در شهریور ماه ۱۳۹۷ بود که برخی رسانه‌ها خبر از دستگیری قربانعلی فرخ زاد دادند. در ۱۴ شهریور ماه ۱۳۹۷، احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در توئیت خود دلیل دستگیری را این گونه عنوان نمود: "تحقیق و تفحص از نحوه واگذاری شرکت ماشین سازی تبریز را تحویل هیأت رئیسه دادیم. اخبار موثقی داریم که آقای فرخ زاد خریدار این شرکت بیش از ۲۰۰ میلیون یورو ارز دولتی برای واردات دریافت و همه را به نرخ بازار آزاد فروخته است. آیا ایشان اهلیت خرید یکی از مهم‌ترین کارخانه‌های ماشین سازی را داشته است؟

در هجدهم شهریور ماه نیز رحیم شهرتی فر معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجان شرقی خبر دستگیری مالک کارخانه ماشین سازی تبریز را تأیید کرد و گفت: این پرونده در مراجع قضایی تهران تشکیل شده و در همانجا در حال رسیدگی است و ارتباطی به خرید این واحد تولیدی صنعتی توسط وی ندارد.

در یازدهم دی ماه سال جاری اولین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات قربانعلی فرخ زاد به ریاست قاضی موحد در دادگاه انقلاب تهران برگزار شد. در این جلسه قاضی موحد گفت: بر اساس گزارش متهم در مراحل مختلف جهت واردات ورق استیل و اقلام دیگر از چندین بانک ۴۴۶ میلیون و ۵ هزار و ۳۳۲ دلار ارز دولتی دریافت کرده است. متهم با تهیه مدارک جعلی ارز‌ها را در بازار آزاد به فروش رسانیده است.

در این جلسه نماینده دادستان تهران گفت: طبق گزارش سازمان اطلاعات سپاه، سود حاصل از فروش ارز‌های دولتی ۷۰۲ میلیارد تومان عنوان شد که سهم قربانعلی فرخزاد ۲۶۰ میلیارد تومان بود، از این مبلغ بخشی برای ماشین سازی تبریز، ۴۵ میلیارد تومان برای خرید شرکتی در تبریز، ۳۰ میلیارد تومان برای خرید شمش، ۳۰ میلیارد تومان دیگر برای خرید لوله و ۵ میلیارد نیز برای تعمیرات هزینه شد که این اموال از بیت المال عائد شدند.
فرخ زاد در این جلسه گفت: برای خرید کارخانه ماشین سازی ۱۰۰ میلیارد تومان دادم و آن را خریدم و این مبلغ پول خودم بوده است. وی ادامه داد: من دلار دریافت نمی‌کردم یورو را با قیمت ۵ هزار و ۱۵۰ تومان گرفتم و با قیمت‌های ۵ هزار و ۳۵۰ تومان تا ۵ هزار و ۶۰۰ تومان در بازار فروختم و ۱۵۰۰ یورویی که از بانک مرکزی دریافت کرده بودم را تسویه کردم.

قاضی موحد در خصوص سابقه کیفری فرخ زاد از وی پرسید که متهم پاسخ داد: بنده چهل سال پیش پس از انقلاب به اتهام فروختن یک شاخه گرانفروشی آهن چند روزی را در زندان بودم. فرخ زاد در پاسخ به این پرسش قاضی موحد که چه کسی گفت که شما ماشین سازی تبریز را بخری؟ گفت: در هتلی در تبریز مستقر بودیم که یک نفر به من گفت: خریدار کارخانه منصرف شده و من به دنبال خرید کارخانه رفتم.