فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله)
ازدواج دائم
سؤال: آیا ازدواج زن در دوران عدّه درست است؟
جواب: ازدواج در دوران عدّه باطل است.
سؤال: آیا خواندن صیغه ازدواج با زبان عربی توسط غیر عرب کافی است؟ بدون آن که معانی آن کلمات را بداند باعلم به این که در حقیقت، مقصود اجرای عقد ازدواج است؟ وآنگهی صیغه ازدواج را با لغت و زبان غیرعربی نمی توان خواند؟
جواب: توجه اجمالی به مفاد معنای صیغه، کافی است و بنابر احتیاط، اجرای آن با لغت و زبان دیگرجایز نمی باشد.
سؤال: من قصد ازدواج با مردی را دارم که مسلمان است ولی نماز نمی خواند . از نظر شرعی اشکال ندارد ؟
جواب: اگر ترس انحراف و گمراهی باشد جایز نیست .
سؤال: با زنی که در ازدواج موقت دیگری بوده ازدواج کردم ودخول صورت گرفته بدون آنکه از همسر داشتن او خبر داشته باشم آیا بعداً می توانم با او ازدواج کنم؟
جواب: بنابر احتیاط واجب بر شما حرام ابدی شده است.
سؤال: آیا اگر در عده طلاق بائن زن رجوع در مهرش نکند زوج می تواند با دادن یک مهری که رضایت زوجه را جلب کند اورا به عقد موقت یا دائم خود در آورد ؟
جواب: می تواند .
سؤال: دختر از چه سنی می تواند بدون رضایت پدر ازدواج کند و چگونه و تحت چه شرایطی ؟
جواب: در هیچ سن و در هیچ شرائطی که حتی اگر مستقل در شؤون زندگی باشد به احتیاط واجب ازدواجش باید با إذن پدر یا جدّ پدری باشد .
سؤال: من برادری دارم که الان ۲۶ ساله هست او با فرزند خاله ام یک هفته در کودکی بصورت دائم از مادر من شیر خورده است، حالا می خواهم بدانم فرزند خاله من به چه کسانی محرم است؟ آیا اگر بخواهد با فرزند خواهر من ازدواج کند آیا می تواند یا خیر؟
جواب: فرزند خاله شما به همه فرزندان مادر شما محرم است و ازدواج او با فرزند خواهر شما حرام است چون دائی رضاعی او می شود.
سؤال: زنی با مردی ازدواج می کند و در ضمن عقد، شرط می گذارد که مرد حق ازدواج مجدد را نخواهد داشت. آیا این شرط مشروع و لازم الاجرا است؟
جواب: چنانچه شرط شود که ازدواج مجدد نکند بر زوج لازم است که به این شرط عمل کند.
سؤال: اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟ به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
جواب: عده لازم نیست ولی عقد را نمی توان فسخ کرد بلکه اگر وقت باقی است باید مرد باقیمانده را ببخشد.
سؤال: ازدواج با زنان اهل کتاب چه حکمی دارد؟
جواب: عقد دائم به احتیاط واجب جایز نیست وعقد موقت اشکال ندارد
سؤال: شخصی با کسی لواط نموده آیا می تواند با خواهر او ازدواج کند ؟
جواب: اگر دخول صورت گرفته باشد و هنگام دخول فرد بالغ و ملوط غیر بالغ باشد در این صورت خواهر ملوط بر او حرام است و اگر فاعل نابالغ باشد حکم یاد شده مبنی بر احتیاط وجوبی است .
سؤال: دختری که از طریق زنا بکارت او زایل شده است آیا می تواند بدون اذن ولی ازدواج کند ؟
جواب: نمی تواند .
سؤال: خواهری به برادر کوچک خودش شیر پستان داده آیا پسر خواهر با دختر برادر می توانند با هم ازدواج کنند؟
جواب: نمی توانند با هم ازدواج کنند.
سؤال: آیا بیماری ایدز باعث فسخ عقد نکاح می شود؟
جواب: باعث فسخ نیست ولی اگر مرد مبتلا باشد و به این دلیل ناچار به ترک مقاربت با زوجه اش باشد به احتیاط واجب باید او را در صورت درخواست طلاق دهد و اگر زنش را بطور کلی رها کند و او را بلا تکلیف بگذارد می تواند به حاکم شرع شکایت ببرد و حاکم شرع مرد را ملزم به ترک هجر یا طلاق می کند و اگر امتناع ورزید طلاق می دهد.
سؤال: آیا کسی می تواند با خواهر زن خود به صورت موقت یا دائم ازدواج کند ؟
جواب: بعد از طلاق همسر خود و گذشت عدّه وی در طلاق رجعی می تواند با خواهر او ازدواج دائم یا موقت بکند و قبل از آن جایز نیست و عقد باطل است .
سؤال: آیا اذن پدر در ازدواج دختر شرط است یا خیر ؟
جواب: اگر باکره باشد و در شؤون زندگی مستقل نباشد اجازه شرط است، و اگر مستقل باشد نیز بنابر احتیاط واجب شرط است .
سؤال: در صورت ثبوت مهر آیا مهر المثل نکاح دائم را ضامن است یا منقطع ؟
جواب: نکاح دائم .
سؤال: آیا دو نفر می توانند خودشان صیغه عقد را بدون شاهد بخوانند ؟
جواب: در عقد نکاح حضور شاهد شرط نیست .
سؤال: بین زن و مردی عقد واقع شده که زن ادعا دارد دائمی است و مرد ادعا دارد موقت است با توجه به اینکه شاهد و سندی نیست قول کدامیک مقبول است ؟
جواب: اگر ظاهر حال در کار نباشد در بعضی فروض مرد مدعی است و در بعضی فروض زن و احیاناً هر دو مدعی می باشند خصوصیات مورد را ذکر نمائید تا جواب مناسب داده شود .
سؤال: ازدواج با زن فاحشه چه حکمی دارد ؟
جواب: بنابر احتیاط واجب قبل از توبه با وی ازدواج نکند .
سؤال: ازدواج مرد غیر سید با زن سید اشکال دارد ؟
جواب: اشکال ندارد .
سؤال: برای عقد دائم آیا لازم است صیغه محرمیت خوانده شود ؟
جواب: می توانند ابتدا عقد موقت بخوانند و اگر مدت آن نگذرد و یا شوهر آن را نبخشد عقد دوم صحیح نخواهد بود .
سؤال: در اسلام مدت صیغه چگونه است؟
جواب: به هر مقدار که توافق طرفین است ولی نباید از محتمل عمر یکی از زوجین بیشتر باشد.
سؤال: در همه خانواده ها رسم بر این است که در دوران عقد هیچگونه دخولی به منظور جلوگیری از حاملگی انجام نشود. سؤال این است که در این دوران زوجین چگونه باید با هم روابط جنسی داشته باشند که هم مسائل شرعی رعایت شود و هم مشکلی از لحاظ مسائل عرفی پیش نیاید؟
جواب: دختر و پسر در دوران عقد زن و شوهر هستند و در رابطه بین خودشان با سایر زن و شوهرها فرقی ندارند البته در محیط ما به حسب متعارف شرط ضمنی این است که بر زن لازم نیست خواسته شوهرش در رابطه با دخول را قبول کند.
سؤال: متن خطبه چیست و به چه نحو باید خوانده شود؟
جواب: اگر عقد منقطع باشد کافی است با تعیین مهر و مدت به وکالت از زن بگوئید (انکحت موکلتی نفسی فی المدة المعلومة علی الصداق المعلوم) سپس از طرف خود بگویید (قبلت النکاح لنفسی فی المدة المعلومة علی الصداق المعلوم) البته در هر دو طرف باید با قصد انشاء عقد موقت باشد و قصد قبول آن.و اگر عقد دائم باشد کافی است به وکالت از زن بگوئید (انکحت موکلتی نفسی علی الصداق المعلوم) سپس از طرف خود بگوئید (قبلت النکاح لنفسی علی الصداق المعلوم) البته در هر دو مورد بعد از گفتن موکلتی اسم خانم را ذکر کنید.
سؤال: رابطه با یک دختر نامحرم اگر یک رابطه سالم و بدون سوء ظن باشد و تصمیم به ازدواج داشته باشند آیا اذن پدر لازم است؟
جواب: چنانچه بیم وقوع در حرام باشد جایز نیست و برای ازدواج اذن پدر یا جد پدری دختر لازم است .
سؤال: اگر مسلمانی زن مسیحی را به همسری انتخاب کند و او اسلام را قبول دارد ولی چون خارجی است نمی تواند شهادتین را بگوید آیا می شود با او ازدواج کرد ؟
جواب: کافی است که ترجمه شهادتین را به زبان خود بگوید ولی تا آن را نگفته است ازدواج دائم با او اشکال دارد .
سؤال: چنانچه زنی در کودکی (۵ سالگی) مورد آزار قرار گیرد و بکارتش را از دست بدهد؛
۱ ـ آیا کلیه مسائلی که در باب دختر باکره وجود دارد را از دست می دهد و به جرم گناه نکرده غیر باکره فرض می گردد؟
۲ ـ اجازه پدر را در موقع ازدواج نیاز دارد یا خیر؟
۳ ـ چنانچه خودش به این مطلب تا زمان ازدواج مطلع نباشد حکمش چیست؟
جواب: ۱ ـ اگر منظور کم شدن مهر در صورت معلوم شدن پس از ازدواج است بدون شک این حکم جاری است و اگر حکمی دیگر است بیان کنید.
۲ ـ نیاز دارد.
۳ ـ فرقی نمی کند.
سؤال: اگر دختری که شاغل و استقلال مالی دارد و فقط در منزل پدری زندگی می کند و عاقل و بالغ می باشد (۳۴ ساله) نیاز به اذن پدر دارد؟
جواب: بله به احتیاط واجب اذن لازم است .
سؤال: چرا مرد نمی تواند دو خواهر را بطور همزمان به نکاح خویش درآورد؟
جواب: خداوند در قرآن مجید نسبت به حرمت جمع بین دو خواهر می فرماید (حرمت علیکم امهاتکم … و ان تجمعوا بین الاختین الا ما قد سلف) سوره نساء آیه
سؤال: چرا یک زن مسلمان نمی تواند با مردی غیر مسلمان ازدواج نماید؟
جواب: طبق روایات معتبره ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان صحیح نیست .
سؤال: شرایط ازدواج دایم با اهل کتاب چیست؟
جواب: ازدواج دائم با اهل کتاب به احتیاط واجب جایز نیست .
سؤال: بهترین سن برای ازدواج چه سنی است؟
جواب: سنی که بتواند زندگی را اداره کند .
سؤال: آیا مطلقه ثلاثه به وسیله وطی محرم محلل (مانند وطی در حال احرام یا روزه واجب یا حیض و نفاس یا تنگی وقت نماز واجب یا بالغ نبودن زوجه یا وطی منتهی به افضای غیر بالغه یا …)، بر زوج اول حلال می شود؟
جواب: حلال می شود .
سؤال: آیا برای ازدواج دختر رضایت پدر شرط است؟
جواب: اذن پدر یا جدَ پدری شرط است و همچنین است به احتیاط واجب اگر دختر در شئون زندگی خود مستقل باشد .
سؤال: شوهر من موقع عقد با کارم که معلمی است موافق بود ولی الان می گوید راضی نیستم که سر کار بروی تکلیف من چیست؟
جواب: در این فرض نمی تواند شما را منع کند .
سؤال: اگر دختری را فقط برای محرمیت و بدون ازاله بکارت صیغه کنند در فرض آنکه دختر به سنی رسیده باشد که صلاح و مصلحت خویش را تشخیص بدهد و آیا باز هم اجازه پدر او لازم است؟ اگر ترس وقوع در حرام باشد چطور؟
جواب: اجازه پدر یا جد پدری در این صورت هم شرط است البته اگر دختر در شئون زندگی خود مستقل است - به احتیاط واجب - اجازه لازم است.
سؤال: آیا ازدواج با خواهر زن به اجازه زن احتیاج دارد؟ اصولا می توان با خواهر زن ازدواج کرد یا نه؟
جواب: جمع بین دو خواهر در ازدواج جایز نیست ولی پس از فوت زن اول یا طلاق دادن و انقضاء عده رجعیه می تواند با خواهر او ازدواج کند .
سؤال: آیا به حرف یک مرد که صادقانه با ما صحبت می کند و می خواهد با ما ازدواج کند باور کنیم یا نه؟
جواب: باید خیلی مراقب باشید .
سؤال: عاشق دختری شده ام که به هیچ عنوان نمی توانم دست از او بکشم ولی او سنی است در صورتی که از ازدواج با سنی بدم می آید چه کنم؟
جواب: ازدواج با وی مانعی ندارد و انشاء الله بعد از ازدواج هدایت می شود .
سؤال: اگر دختر و پسری بخواهند با هم ازدواج کنند ولی برای شناخت و آشنایی بخواهند قبل از ازدواج دائم ازدواج موقتی داشته باشند ولی پدر دختر اجازه ندهد آیا دختر و پسر می توانند بدون اذن پدر دختر به عقد موقت یکدیگر درآیند؟
جواب: جایز نیست و عقد باطل است .
سؤال: پس از ازدواج دائم با دختر سیده آیا ازدواج با دیگری جایز است یا خیر؟
جواب: مانعی ندارد.
سؤال: مردی با خانمی ازدواج کرده است که از شوهر قبلی خود دختری دارد بعد از مدتی شوهر دوم با دختر همسر خود زنا می کند آیا با این زنا به همسر خود که مادر این دختر هست حرام می شود یا خیر؟
جواب: حرام نمی شود.
سؤال: عقد سید با غیر سید چه حکم دارد؟ بعضی ها می گویند این عقد حرام است؟ چون موجب اهانت سادات می باشد، آیا این گفتار با موازین شرعی تطبیق می کند؟
جواب: اشکال ندارد.
سؤال: آیا خواندن صیغه محرمیت در موقع خواستگاری لازم است یا اختیاری؟
جواب: اختیاری است البته با رعایت بقیه شرائط .
سؤال: اگر یک مرد متأهل بنا به مسائل پزشکی با زن خود که حامله است. بمدت یکسال نزدیکی نکند آیا بعد از زایمان زنش می بایست صیغه را مجدد بخوانند؟ یا خیر و در طول مدت یکسال خواهر همین زن را که خود مطلقه می باشند را می توان صیغه کرد؟
جواب: احتیاجی به تجدید عقد نکاح نیست، و در مدت مزبور نمی تواند خواهر وی را صیغه کند.
سؤال: خواهرزنم زنی مطلقه بوده ودارای دو فرزند می باشد ومجبور به زندگی با ما می باشد ، به علت این که هر دو جوان هستیم برای اجتناب از گناه آیا می توانم ایشان را صیغه نموده به شرطی که فقط با هم محرم شویم ودر نهایت در حد لمس کردن دست ویا کارهایی از این قبیل که بعضی اوقات اتفاق می افتد حرام نباشد؟ در ضمن ایشان راضی به ازدواج با کسی نیست ، در صورت منفی بودن مرا راهنمایی فرمایید؟
جواب: هر عقدی که میان شماصورت بگیرد باطل است و بهتر است او را به ازدواج با شخصی مناسب راضی نمایید واین، راه حل مشکل شما است.
سؤال: من جوانی هستم ۲۴ ساله وقصد دارم با دختری ازدواج نمایم که در اروپا زندگی می نماید واز نظر حجاب کمی سهل‌انگار است ، مثلا با موی برهنه رفت وآمد می کند. حال اگر بخواهم با این قبیل اشخاص ازدواج نمایم ، آیا از نظر احکام خداوند در این دنیا ودر دنیای آخرت مسئولیت وبازخواستی برای من وجود دارد؟
جواب: قبل از ازدواج مسئولیتی ندارید ولی بعد از آن مسؤول حفظ حجاب او هستید وباید اورا از بیرون رفتن بدون حجاب منع کنید پس باید از هم اکنون محاسبه کنید که آیا می توانید با چنین زنی اینطور برخورد نمایید و وظیفه تان را انجام دهید.
سؤال: ۱ـ مرد صیغه عقد را به چه صورتی می تواند بخواند؟
۲ـ آیا حتما باید عربی خوانده شود؟
۳ـ آیا حتما باید بدانیم که عدّه گرفته است؟
۴ـ اگر مشهور به زنا باشد می توان با او ازدواج کرد؟
جواب: ۱ـ زن می تواند (بعد از تعیین مدّت ومَهر) بگوید: (مَتعتک نفسی فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم) و مرد هم بگوید : (قبلتُ).
۲ـ بنابر احتیاط واجب با فرض تمکن از عقد عربی عقد فارسی خوانده نشود.
۳ـ لازم نیست مگر اینکه سابقاً در عده بوده و احتمال بدهد هنوز عده اش ادامه دارد که در این صورت اگر زن متهم باشد به احتیاط واجب تحقیق نماید .
۴ـ به احتیاط واجب جایز نیست مگر اینکه توبه کند .
سؤال: آیا زن در حال عادت ماهانه (حیض) می تواند نکاح یا عقد کند ؟
جواب: اشکال ندارد .
سؤال: در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیـبوبت) عیب محسوب می شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می شود؟
جواب: صرف عدم بکارت (که عقد مبنیّ بر آن واقع نشده است) موجب حق فسخ نمی شود و شوهر می تواند تفاوت بین مهر باکره و ثیّب را بالنسبه کم کند .
۵۲رسش: آیا ازدواج در اسلام یک امر لازم و واجب است؟ آیا یک مسلمان می تواند تجرّد را انتخاب کند وازدواج نکند (بشرط اینکه مرتکب گناه نشود)؟
جواب: واجب نیست مگر این که انسان بداند بدون آن در گناه می افتد .
سؤال: می دانیم که نکاح خواهر زن در صورتی که خود زن در عده طلاق باشد باطل است و بعد از پایان عدّه عقد با خواهر زن جایز است. حال می خواهم بپرسم در صورتیکه دو خواهر از دو مادر باشد یعنی مادر هر کدام غیر از مادر دیگری باشد در اینصورت چه حکمی دارد؟
جواب: فرقی نمی کند وحکم به بطلان ازدواج با خواهر زن در عده طلاق رجعی ونیز در عده متعه از باب احتیاط واجب می باشد.
۵سؤال: مقصود از باکره چیست؟
جواب: مقصود از باکره کسی است که از روی عقد شرعی دخول به او قبُلاً یا دُبُراً نشده باشد .
سؤال: در صورتی که میّت به طور طبیعی زنده شود (مثلاً با دعا یا تصرف ولایی یا رجعت) یا در مواردی که زن باید در عده وفات باشد مانند مرتد شدن زوج یا طلاق حاکم در زوج مفقود الاثر بعد از رفع مانع (توبه، رجوع از ارتداد، عودت زوج مفقود الاثر) حکم رجوع زوج به زوجه را شرعاً بیان نمایید ؟
جواب: رجوع جایز نیست بجز در مورد مفقود الاثری که در ایام عده پیدا شود و مرتد ملی اگر قبل از انقضاء عده توبه کند زوجیّت بحالِ خود باقی است و در فطری اگر مرتدّ در اثناء عده توبه کرد و رجوع کرد احتیاط ترک نشود .
سؤال: شخصی با خانمی ازدواج کرده است که قبلاً آن خانم مرتکب زنا شده مرد قبل از ازدواج از ارتکاب زنا توسط آن خانم مطلع بوده علیرغم آن با او ازدواج کرده زن به شدّت پشیمان است در این صورت تکلیف شوهر نسبت به مردی که با زنش مرتکب زنا شده است چیست ؟
جواب: تکلیفی بر ایشان نیست.
سؤال: حکم ازدواج اینجانب با دختری نجیب و پاکدامن که هر دو همدیگر را می خواهیم با علم به اینکه او می داند همسری با سه فرزند دارم و او راضی به ازدواج با من می باشد در ضمن با همسرم موضوع را در میان گذاشته ام اما او راضی به این ازدواج نیست با اینکه در زندگی هیچ کم و کسری در حق او نکرده ام و او این موضوع را خوب می داند چیست؟
جواب: ازدواج شما اشکال ندارد و رضایت همسر شرط نیست مگر در ضمن عقد ازدواج شرط کرده باشید ازدواج مجدّد نکنید که باید به شرط وفا نمائید ولی به هر حال ازدواج شما صحیح است و در صورتیکه دختر باکره باشد (یعنی اولین ازدواج او است) رضایت پدر یا جد پدری شرط است.
سؤال: اگر پدر دختر وجد پدری او مرده باشند اجازه گرفتن از عمو برای ازدواج لازم است ؟
جواب: اجازه عمو لازم نیست .
سؤال: ضمن عقد شرطی با این مضمون وجود دارد که، هر گاه زن ومرد بخواهند از هم جدا شوند مرد متعهّد است که نصف دارایی حاصله در دوران زندگی مشترک را بلا عوض به زن انتقال دهد حکم شرعی قرار دادن این شرط چیست؟
جواب: مانعی ندارد .
سؤال: با توجه به اینکه نکاح با دو خواهر به صورت جمعاً ممنوع است، حکم ازدواج دو قلوهای به هم چسبیده چگونه است؟
جواب: نمی توانند با هیچ کس ازدواج نمایند.
سؤال: آیا زن و مرد می توانند از راه دور از پشت تلفن صیغه عقد را خوانده و به عقد دائم هم در آیند؟
جواب: مانعی ندارد.
