فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
متولی مسجد
١ – تولیت برای حسینیه
سؤال:آیا حسینه تولیت بردار است؟
جواب: در صورتی که اموالی داشته باشد تولیت بردار است.
٢ – مشورت با امام جماعت و متولّی برای انجام امور تبلیغی
سؤال:آیا مشورت کردن و جلب موافقت امام جماعت و متولّی مسجد در امور تبلیغی که در مسجد انجام می شود لازم است؟ و اگر مشورت نشود و یا موافقت آن ها جلب نشود، موجب هتک حرمت آن هاست؟
جواب: در صورتی که تبلیغ مناسب مسجد باشد و مزاحم نمازگزاران نباشد، مشورت لازم نیست؛ ولی بهتر است که در این امور به امام مسجد احترام بگذارند و با او مشورت شود.
٣ – چگونگی مصرف پولهای باقیمانده مسجد
سؤال:مبالغى پول جهت ساختمان و تعمیر مسجدى جمع آورى شده که پس از مصارف لازمه، مقدارى از آن پول ها موجود و در اختیار شخص امینى است، مسجد در حال حاضر احتیاج ندارد؛ ولى بعدها احتیاج بیشترى خواهد داشت. الف: آیا مى شود با آن پول معامله انجام داد و سود آن براى مسجد باشد؟ ب: آیا اجازه مى فرمائید آن پول در یکى از صندوق هاى قرض الحسنه، جهت رفع احتیاجات مؤمنین، قرار گیرد؟ ج: آیا مى شود پول مزبور را در بانکى به حساب سپرده بلند مدّت یا کوتاه مدّت سپرد؟ د: امام جماعتى در آن مسجد در تمام ایّام سال و ماه رمضان بدون چشم داشتى نماز جماعت مى خواند و مسئله مى گوید و مردم را ارشاد مى کند و مسجد عایدات دیگرى ندارد، آیا جایز است مبالغى از آن پول را به امام جماعت داد؟
جواب: مصرف کردن این پول تنها در صورتى جایز است که رضایتِ دهندگان پول نسبت به آن جلب شود؛ ولى حفظ آن در صندوق قرض الحسنه یا سپرده بانکى براى آینده مانعى ندارد.
٤ – شرایط هیئت أمناء
سؤال:به نظر حضرتعالى جهت رشد و استفاده بهینه از مساجد، هیئت اُمناء باید چه شرایطى داشته باشند؟
جواب: باید افرادى متدیّن، خوش نام، مدیر و مدبّر باشند، و بتوانند امور مسجد را به بهترین وجهى اداره کنند.
٥ – چگونگی انتخاب هیئت أمناء مسجد
سؤال:هیئت امناء مسجد چگونه انتخاب مى شوند؟
جواب: مردم آن محلّ و امام جماعت مسجد مى توانند با اجازه حاکم شرع، هیئت امنائى از افراد صالح، براى تمشیت امور مسجد انتخاب کنند.
٦ – مانع شدن بانیان مسجد از برخی فعالیتهای فرهنگی و دینی
سؤال:آیا سازندگان و بانیان مسجد مى توانند مانع فعالیتهاى فرهنگى، دینى در مسجد شوند؟ و آیا امام جماعت مى تواند در امر تعیین هیأت امناء یا برکنارى آنها دخالت نماید؟
جواب: پس از تحقّق وقف مسجد کلیّه کارهائى که موجب تقویت برنامه مسجد و مراسم نماز و نشر حقایق تشیّع در آن است، احتیاج به اجازه دیگران حتّى واقف یا متولّى ندارد، همچنین نماز و اقامه جماعت؛ و اگر هیئت امناء از طرف واقف یا واقفین براى حفظ مسجد و اموال آن تعیین شده اند، کسى نمى تواند آنها را عزل کند.
٧ – عدم محدودیت در فعالیتهای مسجد
سؤال:حدود اختیارات امام جماعت، هیئت امناء، متولّى و واقف مسجد را مشخص فرمائید، تا در کارهاى یکدیگر تداخل نکنند و از بروز اختلاف جلوگیرى شود.
جواب: مسجد تعلّق به همه مسلمانان دارد، و کسى نمى تواند محدودیّتى در آن قائل شود، و اگر حفظ مسجد و نگهدارى اموال و نظم برنامه هاى آن احتیاج به مدیرانى دارد، هیئتى از طرف حاکم شرع براى این کار تعیین مى شود.
٨ – وظایف متولی مسجد
سؤال:متولّى مسجد داراى چه مسؤولیّتى است؟ و در قبال مسجد چه وظایفى دارد؟ آیا اداره مسجد و برنامه هاى آن به عهده متولّى است، یا هیئت امناى مسجد این مسؤولیّتها را به عهده دارد؟
جواب: وظیفه متولّى آن است که اگر مسجد موقوفاتى دارد، آنها را حفظ نموده، و صرف مسجد کند، و بقیّه امور مربوط به نمازگزاران است.
٩ – برگزاری جلسات قرآن بدون رضایت هیئت امناء مسجد
سؤال:اگر هیئت امناى مسجد یا حسینیه اى بگویند: «ما راضى به برگزارى کلاس قرآن در مسجد یا حسینیّه نیستیم» آیا رعایت نظر آنها لازم است؟
جواب: رعایت نظر آنها در این گونه موارد لازم نیست، ولى بهتر است هماهنگى برقرار گردد و در هر حال مزاحمتى براى نمازگزاران به وجود نیاید.
