جهیزیه، متعلق به زن است و می تواند آن را پس بگیرد

کد خبر: ۹۳۲۱۲۰
|
۰۱ آبان ۱۳۹۸ - ۰۸:۴۸ 23 October 2019
|
10168 بازدید
|

به‌تازگی در فضای مجازی مطلبی منتشر شده است درباره این که برخلاف تصور عموم از نظر قانون جهیزیه بر عهده زن نیست و مرد باید جهیزیه را تهیه کند.

به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، در ادامه این مطلب تذکر داده شده که بر همین اساس خانواده داماد نباید از جهیزیه‌ای که آوردنش لطف خانواده عروس به حساب می‌آید عیب و ایرادی بگیرند.

جهیزیه از نظر قانون

جهیزیه در قانون، یکی از حقوق مادی زن به حساب می‌آید که هر زمانی بخواهد، می‎تواند آن را از همسرش مطالبه کند. در کشور ما، جهیزیه به رسم امانت و بنا بر عرف از سوی زوجه در اختیار زوج قرار می‌گیرد و زوج فقط می‌تواند از منافع آن استفاده کند.

در ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی تهیه نفقه زن بر عهده مرد است و در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه این گونه تعریف می‌شود: «همه نیاز‌های متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل: مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض»

این عبارت به این معناست که وظیفه تهیه جهیزیه از نظر قانون بر عهده مرد است؛ بنابراین وقتی جهیزیه را خانم به خانه آقا می‌آورد عاریه دهنده می‌تواند هر زمانی که اراده کرد، مورد عاریه را از عاریه گیرنده پس بگیرد. زوج نیز به عنوان امین زوجه، فقط تا زمانی که از آن درست استفاده کند و صدمه‌ای به آن وارد نیاورد می‎تواند از جهیزیه استفاده کند.

جهیزیه از نگاه شرع

همان طور که ذکر شد جهیزیه که همان لوازم خانگی است از اجزای نفقه محسوب می‌شود و از نظر شرع اصولا بر عهده مرد است.

به طور کلی در شرع اسلام شوهر دو تکلیف مالی نسبت به زن دارد؛ یکی مهریه است که مقدار آن در حین عقد یا توافق زوجین تعیین می‌شود و دیگری نفقه است که برخلاف مهریه، فقط یک حق و دین مالی است که زن می‌تواند آن را مطالبه کند. نفقه یک حکم تکلیفی است که حتی اگر زن استطاعت مالی داشته باشد از گردن مرد ساقط نمی‌شود. بنابراین، از نظر فقهی تردیدی وجود ندارد که تأمین کلیه وسایل زندگی بر عهده شوهر است و از ابتدای تشکیل خانواده شوهر باید وسایل مورد نیاز زندگی را تأمین کند، در ضمن اگر شوهر هم توانایی خرید و تأمین وسایل مورد نیاز زندگی را ندارد همسرش باید به حداقل امکانات شوهر قناعت کند.

جهیزیه از نظر عرف

جهیزیه از پدیده‌هایی است که در مناطق و قومیت‌های مختلف کشورمان طبق آداب و فرهنگ خاص آن منطقه تعیین می‌شود و بین طرف‌های ازدواج بر سر آن توافق می‌شود. البته در بسیاری از نقاط کشورمان به خصوص در شهر‌های بزرگ جهیزیه بر عهده خانواده عروس است و طی توافقی دوجانبه فقط چند وسیله بزرگ مانند یخچال، ماشین لباس شویی و سرویس چوب توسط داماد تهیه می‌شود. اما بعضی قومیت‌ها هم عرف خاص خودشان را دارند. به عنوان مثال بنا بر رسم قوم بختیاری، عروس در طول دوره نامزدی خودش شروع به بافتن قالی می‌کند و تمام تلاشش را به خرج می‌دهد، چون این قالی نشان دهنده ذوق و سلیقه اوست. عروس بختیاری از خانه پدر با خود مقداری وسایل زنانه و لوازم زندگی می‌برد و از پدر خود یک راس قاطر یا مادیان می‌گیرد و برخی ماده گاوی نیز به دخترشان می‌دهند. از لوازمی که عروس همراه خود می‌برد یک عدد بادیه مسی است برای استحمام.

طبق رسوم مردم عرب ساکن خوزستان در صورتی که ازدواج فامیلی باشد، مبلغ مهریه، مخارج عروسی و تهیه جهیزیه بسیار کمتر از ازدواج با دختر غریبه است. مبلغی نیز خانواده پسر به عنوان حق زن به خانواده دختر می‌دهند تا با آن وسایل و جهیزیه خریداری شود. در بین قوم آذری، جهیزیه را عروس تهیه می‌کند و به خانه داماد می‌آورد. بعد از تهیه جهیزیه و یک یا دو هفته مانده به عروسی مراسم جهازبران انجام می‌شود.

هنوز در بین اقوام آذری مرسوم است که همه فامیل در تهیه وسایل داخل یخچال مانند ترشی و سبزیجات مشارکت کنند. همچنین بعد از چیده شدن وسایل به تهیه «سیاهه جهیزیه» نیز اقدام می‌کنند. این فهرست به این علت تهیه می‌شود که اگر خدای نکرده عروس و داماد تصمیم به جدایی گرفتند عروس بتواند جهیزیه‌اش را پس بگیرد.

در برخی از شهر‌های کشورمان هم مانند شهر‌های استان خراسان شمالی جهیزیه بر عهده مرد است و او لوازم را تهیه می‌کند.

استرداد جهیزیه

فهرست اقلام جهیزیه یا همان سیاهه از دیرباز در کشورمان رایج بوده و نمونه‌های خطی قدیمی به کرات دیده شده است. بهتر است اگر قرار بر نوشتن سیاهه است فهرستی کامل از جهیزیه با جزئیات آن تهیه و پس از استقرار در خانه شوهر از مرد امضا گرفته شود که این اقلام به منزل وی آورده شده است. جزئیات اقلام به ویژه وسایل گران باید نوشته شود مثلا یخچال از چه کارخانه‌ای است و چه مشخصاتی دارد یا فرش ماشینی است یا دست‌باف و با چه مشخصاتی. البته لزومی به امضای شاهد ذیل سیاهه نیست اگر چه بودن امضای شهود امین خالی از فایده نیست.

استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف برای استرداد جهیزیه به استناد سیاهه دادخواست تقدیم کند.

نکته حائز اهمیت این است که اگر هنگام استرداد ثابت شود که چند وسیله توسط مرد خریده شده، زن دیگر نمی‌تواند آن‌ها را جزو فهرست جهیزیه مسترد کند. نکته دوم که دارای اهمیت است این که در بعضی سیاهه‌ها مشاهده شده است طلا‌های عروس را با قید گرم به عنوان بخشی از جهیزیه گنجانده‌اند.

همان طور که می‌دانید جهیزیه اموال و وسایلی است که در زندگی مشترک استفاده می‌شود بنابراین طلا‌های زوجه متعلق به او و در تصرف اوست و عرفا جزو جهیزیه محسوب نمی‌شود. باید توجه داشت که اگر هم زوجه طلا‌ها را با خود به منزل شوهر آورده باشد در تصرف خود او بوده است، زیرا در مجالس و مهمانی‌های روزمره استفاده می‌کرده است مگر این که مدعی باشد در طول زندگی زوج آن‌ها را برداشته است که از مقوله استرداد جهیزیه خارج است.

اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳ صفحه خبر
بلیط هواپیما
برچسب ها
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۷
انتشار یافته: ۱۳
@
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۵۸ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
بفرما حالا خیلی الان ازداوج زیاده با این حرف ها پسر های بی نوا رو هم بترسونین همین جوریش الان دو نفر کار میکنند تامین نیستند این هم میشه بهانه جدید که فقط پسر ها زیر فشار له شند و همون تعداد کم ازدواج هم کمتر شه ! .. والا اینجوری همه چی به نفع زن ، پسر بدبخت هم ... مثلا مهریه الان خیلی قانونه خوبیه ؟ شده وسیله ای برای فشار کاسبی یه عده این اضافه کنین
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۳۱ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
مقدار مهریه رو خود مردها تعیین میکنند. قوانینی که خانومها بهش معترضن, جبریه زوریه! چرا باید مقداری مهریه تعیین کنید که قادر به پرداختش نیستید؟ چرا حقوق زنها رو موقع عقد به صورت محضری برابر با خودتون نمیکنید (حق طلاق, خروج از کشور, حق تعیین محل زندگی, حق اشتغال, حق تحصیل, حق حضانت فرزندان و ....) و به جاش مهریه رو حذف نمیکنید؟ اینها که دیگه دست خودتونه. مهریه داره جور خیلی از کاستی هایی که توی قوانین درمورد زنها روا شده رو میکشه. خودتون هم بودید حذفش نمیکردید.
ناشناس
| United States of America |
۱۱:۳۷ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
ناشناس 10:31
حق طلاق, خروج از کشور, حق تعیین محل زندگی, حق اشتغال, حق تحصیل, حق حضانت فرزندان و .... مال شما اگه توانایی تامین آن را داشتید.ولی شما میرید خونه شوهر بدون یک ریال تولید ثروت و فقط هزینه میتراشید و طلبکار هم هستید. هیچ خروجی از زنان امروز در خانه نداریم حتی تربیت فرزندان. کلی کار زنان شده اینستاگرام و ...
آخرش هم میگن عمرمان در خانه شوهر تلف شد.
اگه درامدی هم داشته باشن که اولا به همسر نمیدهند و تازه مایه سرکوفت هم میشوند.
ول کن بابا ما که اشتباه کردیم ازدواج کردیم. جوونا هیچ چیزی چز دردسر و بیچارگی در ازدواج امروز نیست.
تمام این حقوق که فرمودند بزور مهریه از حلقوم شما میکشند بیرون و باید با التماس هم بهشان داد. اینا همه تو ظاهر هست که حقی ندارند. اگه ندی زندگی رو برات سیاه و جهنم میکنند. همه هم هفت خط روزگار و به تمامی قوانین آشنا هستند و بهموقع عشق و عاشقی رو هم به یاد نمیآورند. از ما گفتن بود
@
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۴۴ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
در جواب ناشناس که میگن مقدار مهریه رو مرد ها تعیید میکنند و چرا شروط ضمن عقد رو قبول نمیکنید باید گفت اولا مهریه رو بخوای مطابق توانت بگی هیچ دختری قبول نمیکنه میگن ارزش ما بالاست خواهرمون فلان تعداد ما هم باید باشیم کلی حاشیه که اخرش بهم مبخوره در ضمن مهریه رو کلا بردارند شروط ضمن عقر رو جایگزین کنند کسی مشکلی نداره اما مشکل انجاست دختران پر توقع امروزی هم خر رو میخواند هم خرما رو هم مهریه میخواند هم حق طلاق تازه اخر سر هم میگن اصل جهیزیه رو داماد بیاره ما رسم نداریم
حسین
| Romania |
۱۵:۴۸ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
خانوم ناشناس 10:31 هیچ چیزی زوری نیست.اگه خودتون رو مسلمون می دونید یه سری قوانین داریم که خدا تعیین کرده و باید انجام بشه و اگر ناراضی هستید میتونید یه دین دیگه اختیار کنید و به سبک اونا ازدواج کنید تا به قول خودتون زور از بالای سرتون برداشته بشه.تازه دینمون میگه بهترین زنان کسانی هستند که مهریشون رو کمتر اختیار کنند.حالا بشمارید بهترینهارو تو این مملکت
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۹:۴۱ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
آوردن جهیزیه لطف نیست چون قبلش با 1500 سکه مهریه 7 میلیارد تومن گروکشی کردن
لطف اینه که داماد تن به این شرایط داده و در این تجارت ، نقش عاشق دلداده را بازی میکنه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۳۲ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
قانون ازدواج در كشور ما بسيار نقص و ضعف داره وكسي نيست اون رو اصلاح كنه . زندانها شده پر از زندانيهاي مهريه . چرا خانمها رو بازداشت نميكنند . چرا يكطرفه بايد باشه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۲۱ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
عجیب اینه که اگه خانمی به دلیل مسایل اخلاقی به زندگی متعهد نباشه باز مرد باید مهریه بده !
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۵ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
مهریه واسه زن، جهیزیه واسه زن، نفقه واسه زن، ریاست واسه زن.... البته نه همه زنها. زن مظلوم هم داریم که انگشت شمارن. امروزه تو زندگی در عمل حق مرد بیشتر ضایع میشه هر چند ظاهر قوانین به نظر به نفعشونه اما در عمل اینطور نیست.
مصطفی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۰۶ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
14 تا سکه هم زیاده.
اسحاق
|
United States of America
|
۱۶:۱۱ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
از مقدار تقاضای خانمها یا اقایان در جامعه میشه براحتی پی برد کدوم جنسیت ازدواج بنفعشعه.
پاسخ ها
الهه
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۸:۳۳ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
خب معلومه ازدواج به نفع زنان است و نفع مردان در هرز پریدن است جناب اسحاق! حتی در جوامع کافر هم جوانان را به ازدواج تشویق می کنند
خويي
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۵۳ - ۱۳۹۸/۰۸/۰۱
بله بايد ساليان درازي دردادسرا كلانتري اسير وذله شويد
برچسب منتخب
# مهاجران افغان # حمله ایران به اسرائیل # قیمت دلار # سوریه # دمشق # الجولانی
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
تحولات اخیر سوریه و سقوط بشار اسد چه پیامدهایی دارد؟