به گزارش تابناک اقتصادی، سرمایه گذاری یکی از مولفه های اصلی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. افزایش سرمایه گذاری، معمولاً به رشد رقابت پذیری و بهره وری، افزایش صادرات، تشکیل سرمایه انسانی و خلق فناوری کمک می کند. اما سرمایه گذار به آینده و افق بلندمدت نظر دارد و به همین دلیل سرمایه گذاری در هر فضا و بستری اتفاق نمی افتد و نیازمند زمینه های متعدد اقتصادی، سیاسی، قانونی و ... است. نظریه پردازان رشد و توسعه اقتصادی انواع متغیرهای کلیدی تاثیرگذار بر سرمایه گذاری را مشخص کرده اند که اغلب آن ها در ایجاد محیط امن خلاصه می شود.
در گزارش پایش امنیت سرمایه گذاری که توسط مرکز پژوهش های مجلس تهیه و تنظیم می شود مقصود از امنیت سرمایه گذاری، شرایطی است که در آن متغیرهای کلان اقتصادی با ثبات یا قابل پیش بینی باشد، حاکمیت قانون برقرار باشد و اعمال شود، قوانین و مقررات، تصمیم های مسئولان و رویه های اجرایی کشور، باثبات باشند و به طور سهل و موثری اجرا شوند و در صورت ضرورت تغییر در هر یک از آن ها، تغییرات از قبل به اطلاع ذی نفعان برسد؛ همچنین اطلاعات موثر بر فعالیت های اقتصادی به طور شفاف و برابر در دسترس همه شهروندان باشد و نهادهای قضایی و انتظامی چنان مجهز و سالم و کارآمد باشند که هر گونه نقض حقوق مالکیت شهروندان، یا استفاده بدون اجازه از دارایی فیزیکی یا معنوی دیگران، برای هیچکس اعم از شخص حقیقی و حقوقی از جمله مسئولان کشور، مقرون به صرفه نباشد و شهروندان مالباخته بتوانند با مراجعه به نهادهای ذی صلاح، در کمترین زمان، مال از دست رفته خود را به همراه خسارت مربوطه، دریافت کنند.
در این گزارش که نتایج آن از طریق پر شدن پرسشنامه هایی توسط فعالان اقتصادی سراسر کشور استخراج شده است، 21 مولفه که ممکن بوده امنیت سرمایه گذاری را تهدید کند گردآوری شده و این 21 مولفه در معرض پرسش از فعالان اقتصادی قرار گرفته است. فعالان اقتصادی به هر مولفه، عددی بین صفر به عنوان بدترین ارزیابی و ده به عنوان بهترین ارزیابی ممکن را اختصاص داده اند.
نتایج ششمین گزارش پایش امنیت سرمایه گذاری که مربوط به فصل بهار 98 است نشان می دهد که عدد شاخص امنیت سرمایه گذاری در این فصل در مقایسه با فصل زمستان 97 کاهش یافته و از 6.18 به 6.07 (ده بدترین ارزیابی) رسیده است. به عبارت بهتر امنیت سرمایه گذاری در فصل بهار 98 در مقایسه با فصل زمستان 97 اندکی بیشتر شده است. شایان ذکر از که عدد شاخص امنیت سرمایه گذاری در پاییز 97، 6.34 گزارش شده بود. عواملي چون ثبات در بازار ارز، روند كاهشي نرخ تورم، ثبات نسبي قيمت مواد اوليه، تخليه بار رواني و تا حدودي اقتصادي تحريم هاي خارجي، انجام برخي اقدامات مؤثر در قوه قضائيه و ... باعث افزایش میزان امنیت سرمایه گذاری شده است.
بر اساس ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت کننده در پیمایش امنیت سرمایه گذاری، در بهار 1398 سه مولفه عمل مسئولان به وعده های داده شده، اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات حکومتی و عمل مسئولان استانی و محلی به وعده های اقتصادی داده شده به عنوان نامناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده اند. از سوی دیگر مناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری (نسبت به سایر مولفه ها) طی بهار 1398 عبارت بوده اند از: سرقت پول (پول نقد، کالا، تجهیزات)، رواج توزیع کالای قاچاق و استفاده غیرمجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی.
نمودار زیر وضعیت امنیت سرمایه گذاری در استان های مختلف را نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می گردد بر اساس فروض و تعاریف این گزارش، مناسب ترين استان ها از نظر امنيت سرمايه گذاري در بهار 1398 به ترتيب استان هاي ایلام، خراسان جنوبي و قم و نامناسب ترين استان ها از نظر امنيت سرمايه گذاري، به ترتيب استان هاي تهران، گیلان و کهگیلویه و بویراحمد بوده است.
با توجه به نمودار بالا، امنیت سرمایه گذاری در 14 استان کشور بالاتر از میانگین کشوری است و در 17 استان کشور امنیت سرمایه گذاری پایین تر از میانگین کشوری است.
