به گزارش تابناک اقتصادی، شاخص بهای تولیدکننده یک شاخص پیش نگر برای نرخ تورم مصرف کننده (نرخ تورم) محسوب می شود که با رصد وضعیت آن تا حدودی می توان آینده نرخ تورم مصرف کننده را مورد پیش بینی و برآورد قرار داد. هدف از محاسبه شاخص بهای تولیدکننده که در حال حاضر تنها توسط مرکز آمار ایران به صورت فصلی منتشر می گردد، این است که قیمت کالاها در کارخانه و مبداء تولید مورد بررسی قرار گیرد و اندازه گیری شود. همین بررسی قیمت کالا در کارخانه و مبداء تولید است که این شاخص را یک شاخص پیش نگر برای نرخ تورم مصرف کننده معرفی می کند و به آن اهمیت می بخشد. به عبارت بهتر با بررسی این شاخص می توان به سطح تغییر قیمت ها در بازار کالا و خدمات مصرفی یا نرخ تورم مصرف کننده در آینده پی برد. یعنی هر افزایش یا کاهش در شاخص بهای تولیدکننده با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرف کننده خود را نشان می دهد. از این رو از تغییرات شاخص بهای تولیدکننده می توان برای پیشگویی وضعیت نرخ تورم در آینده استفاده کرد.
به تازگی مرکز آمار ایران گزارش شاخص بهای تولیدکننده در بخش صنعت در فصل پاییز 98 را منتشر کرده است. این گزارش نشان می دهد در حالی که تورم فصلی تولید در بخش صنعت آخرین بار در پاییز سال 1394 منفی 1.8 درصد، گزارش شده بود، این شاخص در پاییز 1398 و بعد از گذشت 4 سال دوباره در بازه منفی قرار گرفته و منفی 2.3 درصد گزارش شده است.
همان گونه که از نموار زیر ملاحظه می گردد بعد از پاییز سال 1394، شاخص بهای تولیدکننده صنعت در فصول بعدی با رشد بالایی مواجه شد و حتی در پاییز سال گذشته رکورد 23.5 درصدی را به ثبت رساند. با ورود بانک مرکزی به بازار ارز و کاهش نوسانات در این بازار از زمستان سال گذشته و متعاقب آن کاهش هزینه های بخش تولید، شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت روند کاهشی خود را آغاز کرد و به یکباره به 14.1 درصد اُفت کرد. هر چند در بهار سال جاری این شاخص تنها 4 دهم درصد کاهش را تجربه کرد، اما در تابستان با افت 13.5 درصدی به 2 دهم درصد رسید و با تداوم این روند کاهشی، این شاخص در پاییز سال جاری به منفی 2.3 درصد عقب نشینی کرد که در مقایسه با فصل قبل، 2.5 واحد درصد کاهش را نشان می داد.
همان گونه که در ابتدای متن عنوان شد، با توجه به اینکه به طور معمول تورم پیش نگر روی تورم مصرف‌کننده تأثیر مستقیم دارد انتظار می‌رود که با کاهش هزینه‌های تولید محصولات صنعتی، نرخ تورم مصرف‌کننده این نوع کالاها نیز افت داشته باشد.
با بازگشت ثبات به بازار ارز از پاییز سال گذشته و فروکش کردن نوسانات در این بازار، نرخ ارز با افت قابل توجهی مواجه شد و همین عامل باعث کاهش هزینه‌های تولید را فصول بعدی گردید. با تداوم ثبات نسبی در بازار ارز و تأمین به موقع سرمایه درگردش واحدهای تولیدی می‌توان انتظار داشت که هزینه های تولید در فصل‌های آینده نیز روند نزولی را طی کنند. در این بین اجرای طرح‌های جدید دولت مانند عملیات بازار باز که یکی از اهداف آن منطقی شدن نرخ‌های سود بانکی است، بخشی از هزینه‌های تولید که همان نرخ بالای تأمین مالی است کاهش خواهد یافت.
