وی با بیان اینکه علاوه بر نرخ ارز، رشد نقدینگی در بازار سرمایه تأثیرگذار بوده است، تصریح کرد: در این فاصله سه ساله نقدینگی هم پای نرخ ارز رشد داشته که بخشی از این رشد نقدینگی به بازار بورس هم وارد شد و در شش ماه گذشته ورود پول جدید، رشد زیادتری از نرخ رشد نقدینگی را موجب شد و این عامل باعث شد ارزش‌گذاری دارایی‌هایی سرمایه‌ای مثل سهام نسبت به سایر بازارها پیشی بگیرد و اگر نرخ ارز رشد صددرصدی در بازار آزاد داشت، رشد حدوداً ۳۰۰ درصدی در بازار سهام داشته است.
خرید هیجانی تازه‌واردها در بورس
شریفی با اشاره به اینکه در چهار ماه اول سال هیجانات بورس مثبت بود، اظهار کرد: افراد جدیدی که وارد بازار شدند به علت عدم شناخت و اطلاعات کافی، بدون توجه به ارزش‌گذاری شروع به خرید می‌کردند و اطلاعاتی از داخل شرکت و گذشته و آینده قیمتی سهم نداشتند و تنها با هیجانات خود شروع به خرید و فروش می‌کردند.
این فعال بازار سرمایه ادامه داد: در چهار ماه اول سال هیجان مثبت بود و در چنین شرایطی افراد قدیمی بازار که شروع به فروش می‌کنند، پول‌های جدید عملاً توان ندارد که به صورت مداوم بازار را پیش ببرد و باعث رشد قیمتی سهام شود و خروج بخشی از نقدینگی از بازار سرمایه باعث رشد بقیه بازارهای مالی مثل ملک، ارز و طلا شد و در نهایت نقدینگی به سمت بقیه بازارها کشیده شد و نتیجه این شد که ارزش سهام به ویژه در سهم‌هایی که ارزش‌گذاری درستی نشده بود، شروع به اُفت کرد که در یک ماه گذشته سهام‌های خوب مثل فلزی، پتروشیمی، معدنی و نیروگاه‌ها بخشی از اُفت خود را جبران کردند.
وی خاطرنشان کرد: افرادی که با دیدگاه بلندمدت وارد بورس شدند و شروع به خرید شرکت‌هایی که وضعیت بنیادین مناسبی داشته، کردند، عملاً زیان کمتری دیدند و بخشی از زیان در یک ماه گذشته جبران شده است که این را می‌توان در سهام شرکت‌های پتروشیمی، معدنی و فلزی به خوبی دید.
شریفی با بیان اینکه افراد تازه واردی که زیان کردند و یا از زیان می‌ترسند، باید دانش خود به ویژه دانش بنیادین را بیشتر کنند، تصریح کرد: با رشد اخیر بازار بسیاری از نهادها در بازار تشکیل شدند که کار آموزش را انجام می‌دهند و تعداد مؤسسات آموزشی زیاد شده است که افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، می‌توانند آموزش ببینند و یا از طریق صندوق سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سبدگردان وارد بازار شوند.
نمی‌توانیم مقصری برای اُفت ارزش سهام تعیین کنیم
این فعال بازار سرمایه با اشاره به اینکه شرایط پیش آمده در بورس منبعث از شرایط کلی اقتصاد است، اظهار کرد: سیاستگذاری که در بورس سیاستگذاری کرده اگر اسمش را دولت یا حقوقی های دولتی یا اشخاص حقیقی که وابستگی دولتی دارند، بگذارد، باعث می شود راه را گم کنیم و در سال ۹۶ این شرایط را تجربه کردیم که نرخ ارز افزایش پیدا کرد چراکه سیاست‌گذار راه اشتباهی را درپیش گرفته بود.
وی ادامه داد: اگر صرفاً بخواهیم در مورد بورس و بازار سرمایه صحبت کنیم نمی‌توانیم مقصری برای اُفت ارزش سهام تعیین کنیم اما به طور قطع و یقین این مسائل اثرات سیاست‌گذاری‌های بلندمدت در اقتصاد است و بسیاری از عوامل ساختاری است که به راحتی قابل تغییر نیست مثل کسری بودجه دائمی.
شریفی خاطرنشان کرد: هر زمان بخواهیم روال با ثباتی داشته باشیم باید کسری بودجه بلندمدت را درست کنیم که به سادگی نیست اما به طور حتم اگر کسی در بازار سرمایه در حال حاضر در زیان است یا از سودش کم شده، مقصر اصلی خودش است چراکه با اطلاعات کافی و دیدگاه صحیح وارد نشده است.
دولت، بزرگترین بازیگر اقتصاد ایران
وی با بیان اینکه بزرگترین بازیگر اقتصاد ایران به هر علت درست یا غلط، دولت است، گفت: در سال گذشته بزرگترین بازیگر بازار ما به طور یقین سهام دارهای خُرد بودند اما دولت هم بی تأثیر نبوده است به طوریکه یک جا به عنوان سیاست‌گذار سیاستگذاری اشتباه کرده، مثل صندوق های دولتی و سهام عدالت که به موقع اطلاع رسانی های صحیح انجام نمی شده و این اشتباهات از سوی دولت رخ داده و شوک‌هایی به بازار وارد کرد که باعث شد انتظارات اشتباهی که تازه واردها داشتند، منجر به ضرر آنها شود.
شریفی با تأکید بر اینکه سرمایه داران با اطلاعات کافی وارد بازار شوند، تصریح کرد: به طور قطع سرمایه گذاری بلندمدت با دید حداقل سه ساله با هر دیدگاهی چه سودآوری و چه حفظ ارزش پول، از سرمایه‌گذاری در هر کجای دیگری بهتر است.
وی با بیان اینکه بازار ما هم یک بازار نوپاست و بسیاری از ابزارها و نهادها را ندارد، یادآور شد: به طور قطع نهادها و قوانین و مقررات و نظارت ما کامل نیست اما در بازار سرمایه قوانین و مقررات بیشتری دارد و نظارت ها شفاف تر و بیشتر انجام می شود، می‌توان با اطمینان بیشتری با دیدگاه بلندمدت سرمایه گذاری کرد و اگر ناظر بازار نظارت درستی داشته باشد کمترین فساد را نسبت به دیگر بازارها خواهد داشت.
دلایل داغ شدن تب بازار سرمایه
یک کارشناس بازار بورس نیز با بیان اینکه به دلایل متعددی تب بازار سرمایه و بورس از ابتدای سال خیلی داغ شد، گفت: مهمترین علت آن پالس مثبت دولت بود و از طرفی در پی شیوع کرونا، مقام معظم رهبری دستور آزادسازی سهام عدالت را صادر کردند که در دو مرحله این اتفاق افتاد و باعث شد سیل عظیمی از مردم جامعه به سمت بازار سرمایه هجوم آوردند و به این فکر نمی‌کردند که شاید این بازار روزی اُفت کند این در حالیست که بازار سرمایه یک بازار تخصصی است و اگر افراد بدون علم وارد شوند به طور قطع برآیند معاملاتشان منجر به ضرر خواهد شد.
مرتضی نعمتی با اشاره به اینکه افراد برای ورود به بورس نیاز به ابزارهایی دارند، تصریح کرد: مهمترین ابزار استناد برای ورود به بازار سرمایه، علم بنیادی است که بتوان صورت‌های مالی شرکت را برآورد کرد اما عده ای فقط صفحه اول سایت سازمان را نگاه می‌کردند و فقط می‌خریدند و برخی‌ها فقط اسم سهام را می دانستند که در نهایت یکسری اتفاقات افتاد که آن روی سکه را هم به سهامداران تازه وارد نشان داد.
این فعال بازار بورس خاطرنشان کرد: بسیاری افراد از پرسنل دستگاه‌های دولتی کار خود را رها کرده و به مدیران خود هم جواب نمی‌دادند اما در یکی دو ماه گذشته بازار به نحوی رقم خورد و معاملات به نحوی پیش رفت که بسیاری از تازه واردها فهمیدند که آنطور که فکر می‌کردند، نیست و با این خرید و فروش‌ها شاید کار پیش نرود.
نعمتی با بیان اینکه دومین ابزاری که سهامداران می‌توانند از آن برای ورود به بورس استفاده کنند، ابزار تکنیکال است، اظهار کرد: شاید این ابزار به صورت صددرصدی مفید واقع نشود اما معتقدیم دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک داریم که ریسک غیرسیستماتیک را می‌توان با دانش علم تکنیکال واقف شد و ریسک سیستماتیک خارج از کنترل سهامداران است به‌طوریکه یکی از دلایلی که باعث ریز بازار شد، کنترل‌های دستوری و اتفاقات خارج از بازار بود که باعث شد یکسری از سهامداران متضرر شوند.
وی با بیان اینکه ابلاغیه ها و دستور العمل‌هایی که از سوی دولت ابلاغ شد و شناور سهام دولتی را به ۲۵ درصد رساند، افزود: با عرضه های آبشاری حقوقی هایی که در سودهای خوبی بودند، شاخص از بین یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد تا دو میلیون ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار واحد مدام تحت تأثیر عرضه‌های حقوقی‌ها بود که خیلی از کارکشته‌های بازار احساس خطر می‌کردند اما افراد تابلوخوانی را بدون توجه به این موارد انجام داده و فقط خریدار بودند و از طرفی به علت اختلافات وزارت اقتصاد و وزارت نفت، بازاری که دنبال بهانه‌ای برای ریزش بود، شروع به اُفت کرد و هیچ کس نتوانست جلوی آن را بگیرد.
اگر بخواهیم دولت را مقصر بدانیم رفتاری آماتورگونه است
نعمتی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم دولت را مقصر بدانیم رفتاری آماتورگونه است، تصریح کرد: اگر بخواهیم از جنبه‌های تکنیکالی نگاه کنیم، مشخص می‌شود شاخصی که آنطور بالا رفته باید جایی اصلاح می‌کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه وقتی شما می خواهید سهم یک شرکت را بخرید باید ببینید که ارزندگی دارد یا ندارد، افزود: یک شرکت یکسری دارایی‌ها مثل ماشین آلات زمین تجهیزات دارد، دلار شش برابر شده و زمین متری ۱۰۰ هزار تومان بوده به دو میلیون تومان رسیده و کار بررسی ارزش شرکت کار سهامداران آماتور نیست.
وی با اشاره به اینکه افراد آماتور متناسب با ریسک می‌توانند به صندوق سرمایه گذاری بروند، بیان کرد: این افراد می‌توانند سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه و یا شرکت‌های سبد گردان دهند.
نعمتی با تأکید بر اینکه سهامدار قبل از ورود به بازار دانش پیدا کند، یادآور شد: بازار سرمایه به خاطر ماهیت کاری که دارد ۷۰۰ و خورده‌ای سهم وجود دارد و مثل بازار طلا نیست که فقط طلا بخری بنابراین تا خود فرد آموزش نبیند و به دانش نرسد نباید وارد این بازار شود.
وی با اشاره به اینکه بازار بورس هم واقعاً نوپاست، یادآور شد: بازار بورس یکسری ابزارها را تعبیه می‌کند که می‌تواند نسبت به بازارهای موازی جامع باشد.
