بسته ویدیویی «تابناک» مجموعهای از ویدیوها عمدتاً متکی بر گزارشها و تحلیلها و ویدیوییهایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست دادهاید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر میتوان فرا گرفت.
اشغال چکسلواکی در آغاز جنگ جهانی
در سالهای پیش از جنگ جهانی دوم، بدون حضور یا نمایندهای از چکسلواکی؛ آلمان، ایتالیا، فرانسه و انگلستان با بخشیدن چکسلواکی به آلمان سعی در راضی کردن هیتلر و اجتناب از جنگ داشتند. چکسلواکی بعد از فروپاشی امپراتوری اتریش-مجارستان مستقل شده بود و با خیانت فرانسه و انگلستان که قویترین متحدان آن بودند، چاره دیگری جز تسلیم در برابر آلمان نداشت. در ۱۵ مارچ ۱۹۳۹ هیتلر امیل هاکا رئیسجمهور چکسلواکی را به برلین فرا خواند و خبر حمله آلمان را به او داد و تهدید کرد که با نیروی هوایی پراگ را بمبباران خواهد کرد و از او خواست، به ارتش چکسلواکی دستور تسلیم شدن بدهد. هاکا که در این جلسه سکته قلبی کرده بود، با توان تیم پزشکی بیدار نگه داشته میشد و نهایتا چکسلواکی را تسلیم کرد.
اولین میمون که از فضا زنده بازگشت
برای مطالعه پیامدهای فیزیولوژیکی سفر فضایی ایالات متحده و شوروی چندین حیوان مختلف را به فضا فرستادند اما همه آنها در اثر خفگی، انفجار ضربه پس از فرود یا فرایند پزشکی قبل و بعد از سفر کشته شدند. تا زمانی که بیکر و هابیل در دماغه مخروطی موشک ژوپیتر به فضا پرتاب شده و زنده و سالم بازگشتند. ویدیو پرتاب و بازگشت این دو میمون که گامی بزرگ در صنعت سفر به فضا به حساب میآید، در ویدیو تابناک ببینید.
تهران در دوران احمدشاه قاجار که از ۱۲۸۸ تا ۱۳۰۴ سلطنت کرد، دوران پر فراز و نشیبی داشت. احمدشاه که زیر فشار انگلیسیها بود، کابینههای متعددی تغییر داد و بخشی از این تغییرات برای کاهش فشار انگلیسیها بود. او در نهایت رضا میرپنج که بعدها رضا پهلوی نام گرفت به عنوان نخست وزیر منصوب کرد و راهی سفر اروپا شد، اما در جریان این سفر، رضاخان با هماهنگی مجلس شورای ملی بر خلاف قانون اساسی، او را از سلطنت عزل و خاندان قاجار را منقرض و رضاشاه را حاکم موقت اعلام کرد. سپس در شرایطی که رضاخان با عقبه نظامی و وزارت جنگ، قدرت نخست وزیری را در اختیار داشت، مجلس موسسان تشکیل جلسه داد و با فشار رضاخان او را به عنوان پادشاه معرفی کرد! تصاویر کمیابی که در این ویدیو میبینید، متعلق به تهران در سال ۱۲۹۳ هجری شمسی مصادف با ۱۹۱۴ میلادی است. این تصاویر به خوبی وضعیت تهران را در آن دوران به تصویر می کشد.
بمبباران درسدن؛ جهنم روی زمین
در ماههای پایانی جنگ جهانی دوم، نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی آمریکا عملیاتی انجام دادند که تا به این روز یکی از پرمناقشهترین عملیاتهای جنگ جهانی دوم به شمار میرود، بمبباران درسدن، شهری غیرنظامی و بی دفاع که از ۱۳ تا ۱۵ فوریه ۱۹۴۵، ۲۴۰۰ تن مواد منفجره و ۱۵۰۰ تن بمب آتشزا روی آن ریخته شد. بمباران شهرها و کشتار غیرنظامیان در جنگ جهانی دوم چیز جدیدی نبود، هر دو طرف جنگ از کشتار غیرنظامیان به منظور کاهش توان اقتصادی و تضعیف روحیه دشمن استفاده کرده بودند. شمار بالای کودکان یتیم و خانوادههای از هم پاشیده و بیخانمان فشار اجتماعی و اقتصادی روی دشمن وارد میکرد که باعث سرعت بخشیدن به پایان جنگ میشد. دو مورد از معروفترین این اقدامات، بمباران هامبورگ توسط متفقین با ۴۲۶۰۰ کشته و ۳۷۰۰۰ زخمی و بمباران لندن توسط آلمان معروف به بلیتس با حدود ۴۳۰۰۰ کشته و ۴۶۰۰۰ زخمی است. اما بمباران درسدن حتی با چنین استراتژی غیراخلاقی و خشنی نیز توجیه شدنی نیست، بمباران درسدن در اواخر جنگ جهانی رخ داد، آلمان در تنگنا بود و توان نظامی زیادی برای آن نمانده بود، پیروزی قطعی بود و هیتلر در سنگر با استراتژیهای ناممکن نیروهایی که تنها روی نقشه وجود داشتند، هدایت میکرد. با این که توجیه بریتانیا برای بمباران درسدن تسهیل پیشروی روسیه به سمت آلمان بود، در این که آیا این بمباران از نظر نظامی واقعا ضروری بود یا نه همچنان جای شک و تردید بسیاری وجود دارد.
پس از تلاش ناموفق آمریکا برای براندازی حکومت کمونیستی کاسترو در جریان عملیات خلیج خوکها، کوبا به این فکر افتاد که از شوروی برای حفاظت از خود کمک بخواهد. شوروی که از قبل به خاطر پایگاههای موشکی آمریکا در ایتالیا و ترکیه نگران بود با اشتیاق موشکهای هستهای به کوبا منتقل کرد. سرویسهای اطلاعاتی آمریکا زمانی متوجه این اقدام شدند که دیگر دیر و مواد لازم برای ساخت موشکها به کوبا منتقل شده بود؛ هرچند پیشنهاد شد که با حملات هوایی به پایگاههای موشکی به این مساله واکنش نشان داده شود، کندی تصمیم گرفت با دیپلماسی این بحران را حل کند. در این ویدیو شرح شش روز پر تنش از خطرناکترین دوران تاریخ بشر که در آن زمین در شرف نابودی قرار داشت، ببینید.