حمله اسرائیل به ناو آمریکایی یو‌اس‌اس لیبرتی / مستی مداوم مردی که شوروی را نابود کرد / چگونه فریدمن و پینوشه، آلنده را سرنگون کردند؟ / روایت خواهر دکتر حسین فاطمی از اعدامش / گابریل گارسیا مارکز چگونه روزنامه‌نگاری بود؟ / مردی که با بالن به آلمان غربی فرار کرد

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

برای مشاهده هر ویدیو بر روی تیتر هر ویدیو کلیک کنید.

حمله اسرائیل به ناو آمریکایی یو‌اس‌اس لیبرتی

جنگ شش روزه با حمله پیش‌دستانه اسرائیل به مصر و غافلگیر کردن نیروی هوایی آن کشور شروع شد اما مصر تنها کشوری نبود که قربانی تاکتیک‌های دور از شرافت اسرائل شد. در بحبوحه همان جنگ اسرائیل به یک کشتی شنود الکترونیک آمریکایی به نام یو‌اس‌اس لیبرتی نیز حمله کرد. اسرائیلی‌ها بعداً مدعی شدند این یک اشتباه بوده است؛ اما اسنادی که بعدها سی‌آی‌ای منتشر کرد، نشان می‌دهد، این حمله کاملاً برنامه‌ریزی‌شده و عمدی انجام شده است. تحلیل‌های بسیاری در مورد چرایی این حمله و حتی عمدی بودن یا نبودن آن انجام شده است. این ویدیو که حاوی تصاویر تاریخی این کشتی و اظهارات یکی از خدمه یو‌اس‌اس لیبرتی در مورد روز حمله است.

مستی مداوم مردی که شوروی را نابود کرد

بوریس نیکولایویچ یلتسین اولین رئیس‌جمهور منتخب روسیه به شیوه دموکراتیک بود و در دوران شوروی نیز نقشی اساسی در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایفا کرد. دوران ریاست‌جمهوری وی مملو از اقدامات مخرب مانند به توپ بستن پارلمان روسیه بود. (تصاویر این رویداد تاریخی را می‌توانید در ویدیو تابناک ببینید) او بارها در حالت مستی در ملأعام و حتی جلسات مهم ظاهر شد و مدیریت مخرب او ضربات سنگینی به روسیه وارد کرد. نهایتا در شرایطی عجیب و بی‌سابقه ولادیمیر پوتین با دادن مصونیت به یلتسین و اقوام وی از پیگیری برای فساد به جای وی به قدرت نشست. این ویدیو مجموعه‌ای از رفتارهای نامتعارف یلتسین است.

چگونه فریدمن و پینوشه، آلنده را سرنگون کردند؟

در دورانی که آلنده در شیلی به قدرت رسید، شرکت‌های آمریکایی در آن کشور سرمایه‌گذاری‌هایی داشتند که به منظور حفظ آن از دولت نیکسون درخواست کمک کردند. مارکسیست بودن آلنده نیز انگیزه لازم را برای نیکسون ایجاد کرد که به سی‌آی‌ای دستور دهد تلاش کنند تا از به قدرت رسیدن آلنده جلوگیری کنند. این اقدامات پس از به قدرت رسیدن آلنده تبدیل به پشتیبانی از کودتای نظامی و نهایتا به قدرت رساندن ژنرال پینوشه در شیلی شد؛ اما نفوذ آمریکا و شرکت‌های آمریکایی در شیلی به همینجا ختم نمی‌شد. تاثیرگذارتر از تغییر رژیم سیاسی، اعمال سیاست‌های اقتصاد آزاد بود که در شیلی منجر به شرایط شدیدا بد اقتصادی برای مردم فقیرتر شد که گروهی از اقتصاددانان تربیت شده در آمریکا توسط میلتون فریدمن رقم زدند. در این ویدیو تصاویری از دوران کودتای پینوشه و به توپ بستن کاخ ریاست‌جمهوری را به همراه توضیحات مفصل در مورد اتفاقات قبل و بعد آن ببینید.

گابریل گارسیا مارکز چگونه روزنامه‌نگاری بود؟

گابریل گارسیا مارکز در کنار داستان‌نویسی، همواره یک روزنامه‌نگار ماند. روزنامه‌نگاری برای مارکز، چیزی حدود چهار دهه طول کشید. کتاب «رسوایی قرن» که به تازگی با ترجمه علی شاکر از سوی نشر خزه به بازار آمده، مطالب دست‌چین شده‌ای است که او در فاصله دهه ۵۰ تا ۸۰ میلادی نوشته است. گزارش‌های مارکز در این کتاب اغلب شوخ‌طبعانه، جزئی‌نگر، قصه‌گو و گاه جادویی و دارای رگه‌هایی مشترک با ادبیات هستند. این روایت تاریخی را درباره روزنامه نگاری مارکز می‌بینید و می‌شنوید.

روایت خواهر دکتر حسین فاطمی از اعدامش

سلطنت فاطمی خواهر دکتر حسین فاطمی وزیر امور خارجه و دست راست دکتر محمد مصدق نخست وزیر ایران که با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ساقط شد، درباره اعدام برادرش روایتی تکان‌دهنده دارد. فاطمی پس از کودتای ۲۸ مرداد و دستگیری مصدق، پنهان و در نهایت در ششم اسفند ۱۳۳۲ توسط عوامل تیمور بختیار دستگیر و پس از محاکمهٔ غیرعلنی در دادگاه نظامی در هفت مهر ۱۳۳۳ به دلیل اقدام برای برکناری شاه و اقدام علیه سلطنت در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ اعدام شد. روایت سلطنت فاطمی خواهر دکتر حسین فاطمی از آنچه پس از اعدام او رخ داد را می‌بینید و می‌شنوید.

مردی که با بالن به آلمان غربی فرار کرد

بی‌شک امروزه قطعات باقی مانده از دیوار برلین، یکی از جاذبه‌های گردشگری پایتخت آلمان است؛ اما این دیوار چند دهه پیش شاهد فرار افراد زیادی بوده که می‌خواستند از برلین شرقی به برلین غربی بروند. وینفرید و سابین، زوج جوانی بودند که برای فرار به برلین غربی زندگی‌شان را به خطر انداختند. وینفرید مهندس جوان و ماجراجویی بود که تصمیم گرفت با بالنی که خودش ساخته بود از آلمان شرقی فرار کند. این زوج چندین ماه روی بالن کار کردند تا اینکه بالاخره در مارس ۱۹۸۹ میلادی یعنی حدود هشت ماه قبل از فروپاشی دیوار برلین، تصمیم به فرار شبانه می‌گیرند. زوج جوان در نیمه‌های شب شروع به پر کردن بالن می‌کنند، اما یک نفر آن‌ها را می‌بیند و پلیس را خبر می‌کند. آن‌ها تنها سی ثانیه وقت داشتند و در نهایت تصمیم می‌گیرند که وینفرید با بالن پرواز کند و سابین در برلین شرقی بماند. زن جوان در حالی که در بوته‌ها مخفی شده بالن را می‌بیند که اوج می‌گیرد. پس از عزیمت ناگهانی بالن، هدایت آن به دست باد می‌افتد. وینفرید هیچ کنترلی روی بالن ندارد. او روی جارویی نشسته که به بالن متصل است. بالن ارتفاع می‌گیرد و تا ۵۰۰۰ متر صعود می‌کند. درجه هوا در این ارتفاع منفی ۲۰ درجه سانتیگراد است. در نهایت بالن در منطقه‌ «تسهلندورف» در برلین فرود می‌آید. تا مغز استخوان وینفرید یخ زده بود. او قطعا از نظر جسمی و روانی از پا درآمده بود. سعی کردیم بفهمیم بالن چگونه پرواز کرده و چه مسیری را طی کرده و به این نتیجه رسیدیم که وینفرید احیانا از بالن سقوط کرده است، چون دیگر نتوانسته خودش را نگه دارد. بعداز ظهر جسدش در یکی از باغ‌های کنار دریاچه پیدا شد. داستان غم‌انگیز فرار وینفرید سرخط روزنامه‌های برلین می‌شود. سابین در برلین شرقی توسط «اشتازی» سازمان اطلاعاتی آلمان شرقی به زندان می‌افتد، اما بعد از چند هفته آزاد می‌شود... چند ماه بعد دیوار برلین سقوط کرد. این روایت را درباره این مرد می‌بینید و می‌شنوید.