بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: تهدید امارات به لغو قرارداد خرید جنگنده اف ۳۵ از آمریکا، اعلام آمادگی عراق برای پرداخت بدهی گاز با ایران، بیانیه پایانی اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس، میانجیگری قطر برای برگزاری نشست میان بنسلمان و اردوغان و روایت رسانه اسرائیلی از اختلاف بایدن و نفتالی بنت درباره ایران، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
تهدید امارات به لغو قرارداد خرید جنگنده اف 35 از آمریکا
امارات متحده عربی به علت نگرانی در مورد افزایش محدودیتهای آمریکا در استفاده از هواپیماهای جنگی، مذاکرات خود با این کشور بر سر معامله خرید ۲۳ میلیارد دلاری جنگندههای اف ۳۵ را به حال تعلیق درآورد.
به گزارش فایننشال تایمز، در جدیدترین اختلاف بوجود آمده میان روابط کشورهای عرب خلیج فارس با آمریکا، امارات متحده عربی از خرید ۵۰ فروند جنگنده فوق پیشرفته اف ۳۵ آمریکا به مبلغ ۲۳ میلیارد دلار پشیمان شده است.
یک مقام اماراتی در این مورد گفت: ابوظبی به ایالات متحده اطلاع داده بود که الزامات فنی، محدودیتهای عملیاتی حاکمیتی و تجزیه و تحلیل هزینه و فایده منجر به این ارزیابی شده است.
فروش جنگندههای اف ۳۵ سال گذشته توسط دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین آمریکا و پس از امضای توافقنامه عادی سازی روابط با اسرائیل توسط امارات انجام شد اما از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن این توافق به شدت مورد بررسی دولت جدید آمریکا قرار گرفته است.
با سختگیری های دولت بایدن، ابوظبی در مورد محدودیت هایی که واشنگتن به دنبال اعمال این کشور در استفاده از هواپیماهای جنگی اف توسط این کشور دارد، ابراز نگرانی کرده است.
دولت بایدن علاوه بر سختگیری تسلیحات نظامی به کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، نگران است که استفاده امارات از فناوری ۵G هواوی خطر افشای اطلاعات حساس به پکن را افزایش دهد.
واشنگتن بر امارات متحده عربی فشار آورده است تا قرار گرفتن در معرض فناوری مخابرات چین را کاهش دهد. در همین رابطه ژنرال کنت مککنزی فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) در سال جاری گفت که نگران خطر انتقال فناوری است.
اعلام آمادگی عراق برای پرداخت بدهی گاز با ایران
«احمد موسی» سخنگوی وزارت برق عراق با بیان اینکه این وزارتخانه در حال استعلام از تهران است تا دلایلی را که منجر به کاهش صادرات گاز ایران به عراق شده است را بررسی کند، گفت: این وزارتخانه برای پرداخت کلیه هزینههای گاز اعلام آمادگی کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی «الطاقه» عراق، سخنگوی وزارت برق این کشور با اعلام این خبر افزود: این وزارتخانه با طرف ایرانی، گروهی را تشکیل داد و پیشنهادها و موضوعات متعددی را برای پرداخت بدهیهای معوقهای که باید به تهران پرداخت شود، ارائه کرد.
سخنگوی وزارت برق عراق با بیان اینکه کمبود واردات گاز ایران ربطی به بدهی ندارد و ممکن است به دلیل نیاز واقعی ایران به آن باشد، گفت: این وزارتخانه در حال استعلام از تهران است تا دلایلی را که منجر به این موضوع شده است بررسی کند و همچنین از میزان بدهی باقی مانده دولت عراق بابت صادرات گاز ایران مطلع شود.
وی تصریح کرد: این وزارتخانه برای پرداخت کلیه هزینههای گاز اعلام آمادگی کرده است.
به نوشته پایگاه اطلاعرسانی «الطاقه» (انرژی) عراق، این کشور بر اساس دو قرارداد واردات گاز که در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ به امضا رسید، از ایران گاز را وارد میکند که یکی از این قراردادها ۳۵ میلیون متر مکعب در روز گاز به یک نیروگاه سه هزار مگاواتی که بزرگترین نیروگاه عراق است و برق مورد نیاز بغداد را تامین میکند، پوشش میدهد و قرارداد دیگر نیز مربوط به جنوب عراق است که بیش از ۳۵ میلیون متر مکعب در روز است.
به نوشته «الطاقه» در ۱۲ ماه گذشته بارها صادرات گاز ایران به دلیل ناتوانی عراق در پرداخت بدهیهای فزاینده که تهران آن را بیش از پنج میلیارد دلار برآورد میکند، متوقف شده است.
شهریور گذشته معاون مدیر بینالملل در بازاریابی و عملیات گاز شرکت ملی نفت ایران گفته بود که عراق نباید از کاهش صادرات گاز انتقاد کند زیرا پرداختهای این کشور در ازای گاز و برق دریافتی بموقع نبوده است؛ بنابراین، اقدام ایران هم در کاهش میزان صادرات غیرمنطقی و غیرقانونی نیست.
بغداد مدعی شده بود که اقدام ایران در کاهش صادرات گاز منجر به کاهش ۶۰۰۰ مگاواتی تولید برق عراق شده است.
کاهش صادرات گاز از سوی ایران در حالی است که دریافت پول حاصل از صدور برق و گاز به عراق همواره با چالش مواجه بوده و بغداد تحریم های ظالمانه آمریکا را بهانه ناتوانی در پرداخت و تسویه بدهی های خود مطرح کرده است.
در همین باره، برخی رسانه های منطقه اعلام کردند که آمریکا با پرداخت و تسویه ۲ میلیارد دلار از طلب های ناشی از صادرات گاز و برق ایران توسط عراق موافقت کرده است.
اواخر آبان گذشته سخنگوی وزارت برق عراق در گفت و گو با ایرنا اعلام کرده بود که این وزارتخانه آماده پرداخت همه بهای گاز خریداری شده جاری از ایران برای نیروگاههای برق است.
سخنگوی وزارت برق عراق با تاکید بر آمادگی برای پرداخت بهای فعلی (فاکتورهای جاری) گاز خریداری شده از ایران تصریح کرد که بدهی های پیشین مربوط به وزارت دارایی عراق است و درباره فاکتورهای جاری فعلی، مشکلی برای پرداخت از سوی وزارت برق عراق وجود ندارد.
این توضیح مقام عراقی ناظر به توافقی جدید است که این وزارتخانه را ملزم به پرداخت فاکتور بهای گاز مصرفی صادر شده از ایران برای نیروگاه های برق عراق می کند.
احمد موسی توضیح داد که بدهی های سابق عراق به ایران به وزارت دارایی مربوط می شود و وزارت برق به همه طرف ها از جمله دولت و پارلمان سابق و وزارت دارایی عراق اعلام کرده است که باید بدهی ایران را پرداخت کرد.
موسی تصریح نمود، چند هیات عراقی با طرف ایرانی درباره پرداخت بدهی ها و نحوه های پرداخت از جمله قسط بندی دیون، گفت وگو کرده اند.
پیشتر خبری به نقل از سخنگوی وزارت برق عراق با این مضمون منتشر شد که دولت عراق با ایران بر سر تعهدات خود درباره پرداخت همه بدهیهای مربوط به واردات گاز و برق از ایران به توافق رسیده و آماده پرداخت بدهیهای خود است.
ایران به تازگی صادرات گاز خود به عراق را از ۵۰ میلیون متر مکعب در روز به ۸ میلیون متر مکعب کاهش داده بود.
روز ۱۲ آبان گذشته، «مصطفی غالب مخیف» رئیس بانک مرکزی عراق، میزبان «علی صالح آبادی» همتای ایرانی خود بود و دو طرف در این دیدار راهکارهای همکاری بانکی بین دو کشور و موضوع پرداخت بدهی های عراق به ایران را بررسی کردند.
در این دیدار، دو طرف درباره راهکارهای همکاری در بخش بانکی و پرداخت بدهی های عراق به طرف ایرانی بر اساس توافق جدید گفت و گو کردند.
بنا بر اعلام مسئولان، بدهیهای دولت عراق به ایران بابت انرژی حدود ۷ میلیارد دلار است.
منابع عراقی خبر دادند که دولت عراق تنها در ماه گذشته میلادی بیش از ۷ میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش نفت داشته است.
بیانیه پایانی اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس
سران شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه پایانی اجلاس خود در ریاض، بر اهمیت هماهنگی مواضع این کشورها به منظور حفظ منافع آنها و جلوگیری از بروز درگیریهای منطقهای و بین المللی تاکید کردند.
به گزارش الشرق، «نایف الحجرف» دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، بیانیه پایانی را قرائت کرد که در آن بر مفاد ماده دو موافقت نامه دفاعی مشترک میان کشورهای عضو شورای همکاری تاکید شد، که بر اساس آن، کشورهای عضو شورای همکاری هر حملهای به هر یک از آنها را حمله به همه آنها برمیشمرند و هر خطری که یکی از آنها را تهدید کند، تهدید برای همه آنها میدانند.
در این بیانیه همچنین بر آنچه در توافقنامه دفاعی متقابل در مورد تعهد کشورهای عضو به همکاری جمعی برای مقابله با همه تهدیدها و چالشها تصریح گشته، تاکید شده است.
سران شورای همکاری خلیج فارس اعلام کردند که مشتاقانه منتظرند، دولت جدید ایران نقش مثبتی در کاهش تنش و ایجاد اعتماد با آنها داشته باشد.
سران شورای همکاری همچنین بر ضرورت آنچه پایبندی ایران به منشور سازمان ملل و اصول حسن همسایگی خواندند، تاکید کردند.
آنها همچنین بار دیگر خواهان مشارکت کشورهای عضو شورای همکاری در هر مذاکراتی درباره ایران شدند.
در این بیانیه بار دیگر سران شورای همکاری، ادعای بی دلیل و مدرک حمایت ایران از حملات جنبش انصار الله یمن را مطرح کردند و گفتند که ادامه حملات حوثیها با حمایت ایران تهدیدی برای امنیت منطقهای است.
آنها همچنین مدعی شدند که برای حفظ وحدت یمن و حفظ حاکمیت آن تلاش میکنند و هر گونه دخالت در امور آن را مردود میخوانند.
سران شورای همکاری خلیج فارس همچنین گفتهاند، در این اجلاس در خصوص اصول و سیاستهای توسعه همکاریهای راهبردی و توسعه و یکپارچگی اقتصاد کشورهای خلیجفارس و تحقق آرمانهای شهروندان توافق و بر لزوم تکمیل عناصر وحدت اقتصادی و سیستمهای امنیتی و دفاعی مشترک کشورهای خلیج فارس تاکید شده است.
در بیانیه پایانی اجلاس سران خلیج فارس همچنین بر هماهنگی سیاستهای خارجی کشورهای عضو و تدوین یک سیاست واحد که در خدمت مردم و حفظ منافع و دستاوردهای آنها باشد، تأکید شده است.
در بیانیه پایانی اجلاس همچنین بر اهمیت و ارتقای نقش زنان و جوانان در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تاکید شد.
بیست و چهارمین دور اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس امروز سهشنبه در ریاض برگزار شد. امیر کویت و سلطان عمان در این اجلاس حضور نداشتند.
«مشعل الأحمد الجابر» ولیعهد کویت ریاست هیأت کشورش در این اجلاس را بر عهده داشت و «فهد بن محمود آل سعید» معاون نخست وزیر عمان هم به نیابت از هیثم بن طارق در این اجلاس شرکت کرد.
در بیانیه شورای همکاری درباره مساله فلسطین نیز آمده است: شورای همکاری بر مواضع قاطع خود در مورد مرکزیت آرمان فلسطین، حمایت خود از حاکمیت مردم فلسطین بر تمامی اراضی فلسطینی اشغال شده از ژوئن 1967 میلادی، تاکید میکند؛ به گونهای که مطابق با ابتکار صلح عربی و قطعنامههای مشروع بین المللی یک کشور مستقل فلسطینی با پایتختی قدس شرقی تشکیل و حق بازگشت آوارگان فلسطینی تضمین شود.
آنها بر لزوم فعال سازی تلاش های جامعه بین المللی برای حل مناقشه فلسطین و اسرائیل به گونهای که تمامی حقوق مشروع مردم فلسطین بر اساس آن مبانی رعایت شود، تاکید کردند.
سران شورای همکاری همچنین از جامعه بین المللی خواستند برای توقف حمله به موجودیت فلسطینیها در شهر قدس برای آواره کردن آنها از خانههایشان ورود کنند و اجازه یهودی سازی قدس و مقدسات آنها را که نقض آشکار قوانین بین المللی است، ندهد.
در این بیانیه همچنین بر مخالفت با الحاق شهرکهای صهیونیست نشین کرانه باختری به رژیم صهیونیستی تاکید شده و اقدام اسرائیل در ساخت واحدهای مسکونی در سرزمینهای فلسطین اشغالی را محکوم کرد. شورای همکاری از جامعه بین الملل خواست بر مقامات صهیونیستی برای انصراف از شهرک سازیها فشار آورد.
میانجیگری قطر برای برگزاری نشست میان بنسلمان و اردوغان
یک رسانه آمریکایی از میانجیگری قطر برای برگزاری یک نشست میان ولیعهد و حاکم دوفاکتوی عربستان سعودی با رئیس جمهوری ترکیه خبر داد.
روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرد که قطر درحال میانجیگری میان ریاض و آنکاراست تا نشستی را میان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه ترتیب دهد.
این روزنامه به نقل از منابع آگاه از روند میانجیگری قطر در این پرونده نوشت: موفقیت تلاشهای کشور برای برگزاری دیدار میان محمد بن سلمان و اردوغان، بیانگر گشایش احتمالی اختلافاتی است که چندین سال منطقه را درگیر کرده است.
دو منبع در گفتوگو با وال استریت ژورنال در این باره گفتند، مقامات قطر تلاش کردند در جریان سفر همزمان اخیر بن سلمان و اردوغان به قطر دیداری را میان آنها ترتیب دهند؛ اما این تلاشها بیفایده بوده است.
این منابع در ادامه گزارش دادند که مقامات قطر به دنبال یافتن زمان و مکان مناسب برای برگزاری دیدار میان آنها طی هفتههای آتی هستند.
روابط ترکیه و عربستان سعودی در ده سال اخیر شاهد فراز و فرود بوده است؛ روابطی که با آغاز اتفاقات "بهار عربی" به مرور به تیرگی گرایید و طی چند سال اخیر و پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی به دست افراد محمد بن سلمان در کنسولگری ریاض در استانبول تنش میان آنها بالا گرفت.
روایت رسانه اسرائیلی از اختلاف بایدن و نفتالی بنت درباره ایران
یک رسانه صهیونیستی روایتی از بروز اختلاف میان دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا و «نفتالی بنت»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی ارائه کرده است.
روزنامه جروزالمپست مدعی شده، دولت بایدن در رایزنیهایی که با مقامهای اسرائیلی داشته، موضوع شهرکسازیها در اراضی اشغالی را به عنوان موضوعی همتراز با برنامه هستهای ایران مطرح کرده است.
یک منبع دیپلماتیک در بیتالمقدس با گلایه از مواضع آمریکاییها گفت: «آمریکاییها مرتب خشونت در شهرکها را مطرح میکنند.»
مطابق این روایت، هنگامی که بنی گانتز، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی هفته پیش برای متقاعد کردن آمریکاییها جهت اتخاذ مواضع شدیدتر علیه برنامه هستهای ایران به واشنگتن سفر کرد، «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا تأکید کرده که واشنگتن، به همان اندازه که برای رایزنی درباره ایران وقت اختصاص میدهد، به بحث درباره شهرکسازی اختصاص میدهد.
بلینکن به گانتز گفت که شهرکسازیهای اخیر اسرائیل، «شانس رسیدن به راهکار دو دولتی را از بین میبرد.»
منابع مورد استناد جروزالمپست گفتهاند، دیدارهای گانتز با «لوید آستین»، وزیر دفاع آمریکا و «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با تنشهای کمتری همراه بوده است.
یک منبع اسرائیلی دیگر که ادعا کرده از جزئیات سفر گانتز به واشنگتن مطلع است، مدعی شد که دیدار با بلینکن دوستانه پیش رفته و گزارش منتشره درباره تنش در روابط او با بلینکن دقیق نیست.
او گفت: «در آن جلسه درباره موضاعات دیگری نظیر مساله فلسطین هم بحث شد اما محور جلسه نبود.»