به گزارش «تابناک» به نقل از اقتصادنیوز، در پی سفر جنجالی شی‌جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان، پکن و ریاض بیانیه مشترکی را علیه ایران صادر کردند. اما هنوز ساعتی از صدور این بیانیه جنجالی نگذشته بود که چین و اعضای شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه ای مشترک از «ابتکار و تلاش» امارات در ماجرای جزایر سه گانه ایرانی حمایت کردند.
این اقدام با موجی از انتقادات از سوی سیاستمداران و حتی نمایندگان مجلس رو به رو شد تا جایی که برخی از پارلمان نشین ها بهسرمایه گذاران چینی هشدار دادند و از تریبون بهارستان رئیس جمهور چین را تهدید کردند.
از سوی دیگر، برخی رسانه ها به دلیل نگاه دولت رئیسی به سمت شرق از این بیانیه با عنوان شکست اصولگرایان نام بردند که واکنش تند رونامه دولت همراه بود.
در همین رابطه، فریدون مجلسی، کارشناس مسائل بین الملل می گوید که این تحلیل را قبول ندارد و با اشاره به ادبیات تند مجلسی ها علیه بیانیه چین خاطر نشان می کند که نمایندگان از همه چیز خبر ندارند.
فریدون مجلسی، تحلیگر سیاست خارجی، با اشاره به پیامدهای بیانیه مشترک چین و عربستان برای دولت و تاثیر آن در قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین گفت: ما قرارداد ۲۵ ساله‌ای با چین نداشته و نداریم. تفاهم نامه‌ای تحت شرایطی امضا شد که بتوانند همکاری ها و قراردادهایی در زمینه عمران، آبادی و ساخت و ساز ببندند که اعتباری موجود نبود و چندان عملی نشد. همچنین اجرای قراردادهای عمده نیاز به اطمینان از آرامش، بازگشت سرمایه و سود معقول دارد که اقتصاد در شرایط جنگی وارد سرمایه گذاری نمی شود.»
ایران در شرایط جنگی قرار دارد
وی ادامه داد:« ایران اکنون در شرایط جنگی قرار دارد و در این جنگ خارجی ممکن است ضرباتی بزند یا ضرباتی بخورد. کشور خارجی برای خودش مسئولیتی قائل نیست و مقرون به صرفه نمی داند که وارد چنین ریسک هایی شود.»
این دیپلمات سابق با اشاره به بیانیه صادر شده گفت:« چین مهمان کشورهایی بوده است که چند برابر ایران با آن ها روابط اقتصادی و بازرگانی دارند و بزرگترین خرید انرژی و بزرگترین فروش خود را با آنان انجام می دهد. برای کشورهای دنیا علی الخصوص چین که بزرگترین بازرگان جهان است، ارزش کشورها و روابطش با آنان بر اساس ارزش بازرگانی و اقتصادی تعیین می شود.»
چین از جمهوری اسلامی انتظار دارد تخفیف بگیرد
وی با بیان این که چین کشور مستقلی است و در دنیا با آمریکا برابری می کند، بیان کرد:« چین، نه نیاز دارد که با کشوری متحد شود و نه نیاز دارد که اتحاد با هر کشوری که برایش ریسک و خطر به همراه دارد را بپذیرد. چین از آغاز تحریم های بانکی و بازرگانی آمریکایی، تحریم های آمریکا را کاملا اجرا کرده و روابط بانکی جز در موارد مبادلات پایاپای قطع کرده و محصولات نفتی و پتروشیمی را به صورت نسیه می خرد. در رقابت جهانی هم انتظار دارد که از جمهوری اسلامی تخفیف های عمده ای هم بگیرد.»
چین نیاز ندارد که کشورهای دیگر را قربانی ارتباط با ایران کند
مجلسی همچنین افزود:« به دلیل آنکه محصولات چینی در بازار رقیب ندارد و در فروش پایاپای رقیبی وجود ندارد به قیمت های دلخواه می فروشد. بنابراین، بازار ایران برای چین به عنوان یک بازار منحصر به فرد است. نه نیازی دارد که بازاریابی کند و نه نیاز دارد که کشورهای دیگر را قربانی ارتباط با جمهوری اسلامی کند. جمهوری اسلامی هم به دلیل آنکه دریچه بازرگانی بین المللی دیگری با جهان به غیر از چین ندارد، تحت همین شرایط ادامه خواهد داد.»
مجلسی درباره بیانیه چین و اعضای شورای خلیج فارس علیه جزایر سه گانه هم گفت:« ما مسئله‌ای نداریم که به صورت مسالمت آمیز بخواهیم حل و فصل کنیم و یک تذکری هم می دهیم که این مسئله داخلی ماست و احتیاج به مذاکره نمی بینیم. بقیه مسائل به زیان ایران نبود. این که ایران در کشورهای خارجی دخالت نکند باعث می شود که هزینه های مالی و جانی ایران نیز کمتر شود. به خصوص عرب ها مایل نیستند که ایران امور آنان دخالت کند و در داخل کشور نیز این جز مبانی سیاست است که به خود حق می دهد در این حوزه ها دخالت کند.»
سیاست چین هیچ وقت به سود ایران نبوده
کارشناس مسائل بین المللی خاطر نشان کرد:« این دوتا در مقابل هم قرار دارد و صدور این بیانیه را حاد نمی‌بینم. چین هیچ وقت دوست و متحد ایران و کشورهای دیگر نبوده است. اگر در داخل کشور هم چنین تخیلاتی شده است در حد همین توهم و تخیل است.»
مجلسی با اشاره به برخی تحلیل ها مبنی بر چرخش سیاست های چین، تصریح کرد:« من این تحلیل را قبول ندارم و سیاست چین هیچ وقت به سود ایران نبوده است که حالا بخواهد چرخیده باشد.»
وی همچنین با اشاره به برخود دولت و مجلس با این بیانیه گفت:« افرادی که در مجلس نشستند از چیزی خبر ندارند و یک چیزی به گوششان می خورد و می گویند بگیرید، ببندید و قطع رابطه کنید. خبر ندارد که اگر بخواهیم قطع رابطه کنیم تمام صنایع و تجارت خارجی ایران منحصراً در دست چین است. چینی ها در ایران همچین سرمایه گذاری نکردند. اصلا چه کسی در ایران سرمایه گذاری می کند که حالا چین بخواهد سرمایه گذاری کند و جلوی او را هم بگیرند. بهتر است ما خودمان را اصلاح کنیم»
این دیپلمات سابق درباره تاثیر مناسبات ایران و چین در رابطه تهران و مسکو بیان کرد:« تاثیری ندارد. روس ها که ارتباط اقتصادی و تجاری با ایران ندارند. اگر چین با ایران ارتباط اقتصادی دارد به صورت پایاپای است یعنی چین نیاز به انرژی، نفت و محصولات پتروشمی دارد از ایران به صورت نسیه می خرد و از محل اعتبار آن یک ارتباط پایاپای صورت می گیرد. روسیه نفت و گاز ایران را نمی خواهد و رقیب ماست.»
وی افزود: «روسیه عجالتاً به کشیدن ایران به دام جنگ با اوکراین نیاز دارد تا وقتی که نتیجه جنگ اوکراین مشخص شود. روسیه با کشورهای دیگر مانند چین و هند و اروپا روابط اقتصادی گسترده تری داشته است. حتی اگر پوتین برکنار شود یا جنگ به نحوی دیگر پایان یابد، روسیه به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای دارای منابع بی نظیر در دنیا ارتباط اقتصادی فراوانی با جهان خواهد داشت.»
