هدف روسیه از انجام این نوع مانور نظامی چه بود؟

سرویس بین‌الملل ـ کشورهای روسیه، قزاقستان، تاجیکستان و قرقیزستان، به منظور افزایش آمادگی در مقابل احتمال هجوم نظامی تلافی‌جویانه ایران علیه میدان‌های نفتی متعلق به شرکت‌های آمریکایی در سواحل شرقی دریای خزر، در فاصله 9 تا 26 سپتامبر گذشته، به انجام یک مانور نظامی مشترک مبادرت کردند؛ مانوری که پوشش رسانه‌ای در ایران پیدا نکرد.

به گزارش «تابناک»، در این مانور نظامی که «مرکز ـ 2011» نامیده شده و در نوع خود، بزرگترین رزمایش از زمان انجام مانور سال 2002 روسیه در آبهای خزر به شمار می‌رود، 12000 تن از نیروهای نظامی روسیه شرکت داشتند.

در جریان انجام مانور، نخست حمله نظامی آمریکا علیه تأسیسات اتمی ایران، سپس حمله تلافی‌جویانه ایران در بخش‌های شرقی خزر علیه میدان‌های نفتی منطقه، بازسازی و در مرحله بعد نحوه مقابله با این هجوم فرضی تمرین شد.

بر پایه گزارش‌های انتشار یافته پیرامون مانور نظامی موسوم به «مرکز ـ 2011»، واحدهای اطلاعات جاسوسی روسیه، موضوع حمله تلافی‌جویانه ایران در آب‌های خزر را کشف و به دنبال آن، «واحدهای مشترک واکنش سریع» و نیروهای عملیات ویژه آسیای مرکزی برای خنثی ساختن تهدید یاد شده در دو مرحله وارد عمل شدند.

سابقه چنین مانورهایی به چه سالی برمی‌گردد؟

در روز یکم ماه اوت سال 2002 و در واکنش به پرواز هواپیماهای جت ایران در ماه ژوئن سال 2000 بر فراز یک کشتی اکتشافی شرکت نفت «بی پی» در آب‌های مورد ادعای ایران و آذربایجان، صد هزار تن از نیروهای نظامی روسیه به مدت دو هفته؛ مانور بزرگی را در آب‌های خزر برگزار کردند.

هرچند واکنش روسیه به این کار با تأخیر صورت گرفت، بنا به درخواست جمهوری آذربایجان، جت‌های جنگنده ترکیه (عضو ناتو) بدون از دست دادن وقت در داخل آن جمهوری به پرواز درآمدند.

در رزمایش گذشته روسیه در آبهای خزر ـ که بزرگترین عملیات از این نوع پس از فروپاشی اتحاد شوروی به شمار می‌رفت ـ شصت ناو، ناوچه و کشتی کوچک و سی فروند هواپیمای نظامی شرکت داشتند.

کشور قزاقستان نیز بلافاصله پس از پایان مانور روسیه، از روز 15 تا 25 اوت همان سال (2002) رزمایش «دریای صلح» را در منطقه «منگوستاو»، واقع در آبهای خزر برگزار کرد.

واکنش ایران

دویچه وله مدعی است، هرچند ایران موضوع برگزاری این مانور را توسط روسیه به هیچ وجه مورد اشاره مستقیم قرار نداد، حبیب‌الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی، پس از پایان مانور روسیه در آب‌های خزر، از آمادگی ایران برای حضور در اقیانوس اطلس و نزدیک شدن کشتی‌های جنگی آن کشور به مرزهای آبی آمریکا خبر داد.

هرچند می‌توان به روشنی گفت که اظهارات فرمانده نیروی دریایی ایران در واکنش به مانور نظامی روسیه ایراد نشده است، این پرسش باقی است که روسیه از انجام چنین مانورهایی چه اهدافی را در ذهن می‌پروراند؟!