در حالی که وجود مناطق خوش آب و هوا در تویسرکان، این منطقه را مستعد قطب تولید گردو کرده و سالانه بیش از ۱۳ هزار تن گردو در این منطقه تولید می‌شود باز هم خبرهایی مبنی بر واردات گردو به گوش می‌خورد که معدن طلای سبز ایران را در معرض تهدید قرار داده است.
به گزارش مهر، کشت گردو در این منطقه از قدمت دیرینه برخوردار است و هم اکنون ظرفیت های زیادی برای توسعه آن وجود دارد.
باغهای گردو نه تنها به عنوان بستر اشتغال و تولید بلکه با یک چشم انداز بدیع و سبز به جلوه گردشگری این منطقه رونق داده و علاوه بر جنبه اقتصادی از لحاظ زیست محیطی نیز حایز اهمیت است.
سطح زیر کشت گردو در استان همدان بیش از چهار هزار باغ و 17 هزار و 800 هکتار است
بر اساس آمار موجود سطح زیر کشت گردو در استان همدان بیش از چهار هزار باغ و 17 هزار و 800 هکتار و تولید آن حدود دو تن و 800 کیلوگرم در هر هکتار است.
گردوهای تولیدی استان همدان از نظر میزان چربی، درصد بالای مغز نسبت به کل میوه و سفیدی و درشتی مغز از بهترین گردوهای جهان هستند.
اما آنچه در این گزارش به آن پرداخته می شود اینکه تویسرکان به عنوان قطب تولید این محصول جهانی آنطور که باید معرفی نشده و از سوی دیگر وجود برخی مشکلات، تولید این محصول را با چالش‌هایی مواجه می کند.
مشکل گردو سرمای زودرس در همدان است
به گفته مدیر زراعت و باغبانی جهاد کشاورزی همدان اساسی‌ترین مشکل گردو سرمای زودرس در همدان است که باعث خشک شدن نیمی از پیوند‌ها می شود و برای حل این مشکل پیوند‌های سال نخست زندگی نهال در گلخانه نگهداری می شود.
از سوی دیگر نبود فرآوری مناسب این محصول و واحد‌هایی مجهز به سامانه‌های پیشرفته برای بسته بندی، واردات بی‌رویه محصولات مشابه از کشورهای اوکراین و چین، نبود سرمایه گذاری مناسب در بخش‌های خصوصی، عدم رغبت باغداران به بیمه، نبود بسته بندی جذاب، فروش گردو به صورت فله و کمبود تبلیغات مصرف این محصول از دیگر مشکلات فرآروی طلای سبز ایران به نقل از فعالان این بخش است.
به کارگیری روشهای سنتی برداشت گردو از دیگر مشکلات استرئیس جهاد کشاورزی همدان نیز به کارگیری روشهایی از جمله استفاده از دستگاه شیکر (گردو تکان) و روشهای سنتی را موجب آسیب رسیدن به درختان گردو و کاهش محصول می داند.
گذشته از این موارد آنچه بیش از همه ضروری به نظر می رسد توجه به شناساندن این محصول در کشور و جهان است چراکه شاید با معرفی ظرفیت های استان همدان در تولید مرغوب این محصول، سرمایه گذاران بخش خصوصی برای مهیا کردن شرایط ویژه بازار گردو دست به کار شوند و پا به عرصه بگذارند.
واردات گردو به پایتخت طلای سبز از معضلات بزرگ گردوکاران استدر همین خصوص مدیرعامل شرکت تعاونی گردوکاران تویسرکان از واردات گردو به پایتخت طلای سبز ابراز نارضایتی کرد و گفت: این امر یکی از معضلات بزرگ گردوکاران تویسرکان به شمار می‌آید که گردو از اکثر نقاط کشور وارد شهرستان می شود و به عنوان گردوی تویسرکان به فروش می رسد.
علیرضا فتحی افزود: این در حالی است که گردوی سرابی تویسرکان از مرغوبیت و کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و این امر به گردوی تویسرکان آسیب می زند.
وی در ادامه برداشت سنتی گردو را یکی دیگر از مشکلات اساسی گردوکاران عنوان کرد و با بیان اینکه این امر هر ساله تلفات جانی و مالی زیادی در پی دارد، اضافه کرد: هر ساله چندین تلفات، فوت و قطع نخاع گردوتکانان از طریق برداشت سنتی رخ می دهد.
تاکنون اقدامی در خصوص بسته بندی گردو برای صادرات انجام نشده استوی عنوان کرد: عدم بسته بندی گردو برای صادرات به خارج از کشور از دیگر مشکلات اساسی گردوکاران به شمار می‌آید که متاسفانه تاکنون اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: گردوهای تویسرکان به علت بذری بودن قوی نیست و رقمی به روش پیوندی وجود ندارد که به اصلاح درختان منجر شود و همچنان به دنبال رقم جدیدی هستیم.
فتحی با بیان اینکه تاکنون دو رقم جدید گردو به نامهای «جمال» و «دماوند» شناسایی شده است، پیشنهاد کرد: دولت تولیدکنندگان نهال پیوندی را حمایت کند تا برنامه اصلاح درختان قدیمی از سنتی به صنعتی اجرایی شود.
مدیرعامل شرکت تعاونی گردو کاران تویسرکان عنوان کرد: برای این امر لازم است جوهای آب از حالت سنتی به صنعتی تبدیل شود و زهکشی و جدول گذاری در باغهای گردو صورت پذیرد.
کشاورزان باید به استفاده از بذرهای اصلاح شده روی آورندوی عنوان کرد: باید تبلیغات برای برپایی کلاسهای آموزشی کشاورزان در راستای استفاده آنان از بذرهای اصلاح شده برگزار شود.
فتحی عنوان کرد: نبود بیمه گردوتکانان و بیمه خشکسالی و عدم تامین آب و کود کافی از دیگر مشکلات گردوکاران شهرستان تویسرکان به شمار می‌آید.
وی در ادامه گفت: پیوند گردو در تویسرکان از سال 80 آغاز شد و هر ساله 300 تا 400 نهال پیوند زده می شد تا اینکه در سال 87 گلخانه ای احداث شد که بین هشت هزار تا 10 هزار نهال پیوندی تولید می کند.
مدیرعامل شرکت تعاونی گردو کاران تویسرکان ادامه داد: در استان همدان تنها دو نفر گردو موفق عمل کرده اند.
وی با اشار ه به اینکه شهرستان تویسرکان پنج هزار هکتار باغ گردو دارد، بیان کرد: به طور میانگین از هر هکتار 2500 تا 3000 تن گردو برداشت با چوب انجام می شود.
محصولات نامرغوب به بازار گردوی تویسرکان ضربه زده استیک فعال کشاورزی نیز گفت: محصولات نامرغوب به بازار گردوی تویسرکان ضربه بسیاری زده است که باید جلوی آن گرفته شود.
احمد معینی با بیان اینکه مرکز تحقیقات گردو در تویسرکان ایجاد شده است و باید گام‌های جدی‌تر دیگری نیز در این زمینه برداشت، گفت: استان همدان با خشکبار شناخته می‌شود و همه شهرستان‌های استان همدان پتانسیل بالایی در این زمینه دارند.
معینی گفت: مرغوبیت گردوی تویسرکان و شهرهای دیگر همدان در کشور زبانزد است و این پتانسیل نباید مغفول واقع شود.
تضعیف بازار گردوی تویسرکان به اقتصاد همدان لطمه می زندوی با بیان اینکه از بین رفتن یا تضعیف بازار گردوی تویسرکان، لطمه سنگینی به اقتصاد منطقه همدان و کشور وارد می‌کند، گفت: اساس اقتصاد استان همدان بر کشاورزی استوار است.
معینی خواستار توجه جدی به محصولات کلیدی این استان شد و گفت: گردوی تویسرکان یکی از مرغوب‌ترین انواع گردوهای جهان است و برند گردوی تویسرکان، برندی است که نباید از بین برود، زیرا از بین رفتن یا تضعیف بازار این محصول لطمه سنگینی به اقتصاد منطقه همدان و کشور وارد می‌کند که به صلاح کشور نیست.
بسته بندی مناسب باعث ارتقای صادرات محصول گردوی باغ های استان همدان می شوددر همین خصوص معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان نیز معتقد است فرآوری و بسته بندی مناسب باعث ارتقای صادرات محصول گردوی باغ های استان همدان می شود.
مسعود بکایی اظهار داشت: تولید فعلی در بازارهای کشور عرضه شده و هنوز به طور جدی جنبه صادراتی پیدا نکرده است.
وی افزود: گردو به لحاظ فواید بسیار و فرهنگ سازی که برای مصرف آن شده در داخل مصرف و صادر نمی شود.
بکایی متذکر شد: قیمت های داخلی بسیار گران تر از نرخ های حال حاضر در بازارهای خارجی است و این یکی از عوامل بازدارنده برای صادرات این محصول به شمار می رود.
وی عنوان کرد: محصول گردوی استان همدان به ویژه آنچه در تویسرکان تولید می شود می تواند صادراتی شود که لازمه این کار توجه به بسته بندی مناسب و در خور بازارهای کشورهای خارجی است.
بکایی عنوان کرد: باید میزان استقبال کشورهای دیگر از تولید گردوی داخلی را آزمود تا بتوان با توجه به ارتقای صنایع بسته بندی و فرآوری این محصول را به بازارهای جهانی عرضه کرد.
داشتن باغ گردو سود‌آوری خود را از دست داده است
یکی از باغداران گردو در تویسرکان نیز در خصوص مشکلات با بیان اینکه با توجه به مشکل کمبود آب و خشکسالی داشتن باغ گردو سود‌آوری چندانی ندارد، گفت: گردو یک محصول نیازمند به آب است و خشکسالی تأثیر زیادی بر باغداران تویسرکانی گذاشته است.
محمد بیاتی با تأکید بر نظارت‌های جهاد کشاورزی به باغهای گردو، گفت: جهاد کشاورزی باید کشاورزان را از نحوه برخورد با آفات آگاه کند چراکه آگاهی داشتن از این موضوع حق کشاورزان است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا هنوز جوانان علاقه‌مند به فعالیت در باغهای گردوی پدران هستند، اظهار داشت: با شرایط کنونی هیچ جوان بیکار یا جویای کاری به این موضوع که باغ گردویی بخرد و در آن گردو بکارد، فکر نمی کند.
با این تفاسیر پرواضح است که کمبود صنایع تبدیلی و بسته بندی در استان به خصوص در شهر تویسرکان مشکلات متعددی برای باغداران ایجاد کرده و در میزان صادرات آنها موثر است در حالیکه اگر صنایع بسته بندی مطلوب در استان وجود داشت می توانستیم از بزرگترین صادرکنندگان گردو باشیم.
از سوی دیگر تقویت صادرات در این بخش که باعث توسعه صادرات غیرنفتی است ارزآوری قابل توجهی برای کشور دارد که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
