را بست، ادارات را تعطیل کرد و زندگی را مختل. توفان، بار دیگر به سیستان سر زد. حالا دیگر زود به زود به سیستان سر می‌زند، حداقل هر دو یا سه هفته یک‌بار می‌آید. می‌آید و شهرها را یکی پس از دیگری با سرعت حداقل ٨٠کیلومتری خود پشت سر می‌گذارد. زندگی را مختل می‌کند، راه‌ها را می‌بندد و ادارات را هم تعطیل می‌کند.
به گزارش شهروند، سومین توفان در یک ماه اخیر، سیستان را پشت سر گذاشته است. توفان درحالی بار دیگر به سیستان آمده که هوای بد و غلظت ذرات معلق موجود در هوا، در چند هفته اخیر بیش از هزار و ٣٠٠ نفر را راهی بیمارستان کرده است. نفس سخت بالا آمده و سیستانی‌ها را به بیمارستان کشانده. به گفته علی‌اکبر نصیری رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل، «در چند هفته اخیر بیش از هزار و ٣٠٠ نفر به دلیل مشکلات تنفسی به بیمارستان مراجعه کرده‌اند که حدود هزار و ٢٥٠ نفر از مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی سیستان به دلیل مشکلات تنفسی جزیی به صورت سرپایی درمان و مرخص شدند و بیش از ١٠٠ نفر از مراجعه‌کنندگان هم به سبب مشکلات تنفسی حاد در مراکز درمانی بستری شده‌اند.»
ادارات تعطیل، راه‌ها مسدودسه روز پیش وقتی رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل از آمار مراجعه‌کنندگان به بیمارستان به دلیل مشکلات تنفسی خبر می‌داد، سیستان در انتظار توفان جدیدی بود. توفانی که پنجشنبه گذشته میهمان سیستانی‌ها شد، ادارات شهرستان زابل و حومه را به دلیل شرایط بسیار بد جوی و توفان‌های شدید و گرد و غبار سنگین تعطیل کرد. راه‌ها هم مسدود شد و رفت و آمد سخت. به گزارش پایگاه خبری ندای هامون، ناصر غفاری رئیس راه و شهرسازی زابل با اشاره به این‌که جاده‌های برون‌شهری زابل به علت عدم دید کافی و غلظت ریزگردها تا اطلاع ثانویه مسدود است، از مردم درخواست کرد از تردد غیرضروری بپرهیزند. ماسه‌های روان، جاده‌های فرعی استان را مسدود کرده است. جاده زابل به هیرمند و جاده‌های مواصلاتی زهک، ازجمله جاده‌های مسدودشده شهرستان هستند. خبرها از حجم بالای ورود ماسه‌های روان حکایت می‌کنند که خسارات بسیاری را به جاده‌ها وارد کرده است.
شدت گردوغبار در این منطقه موجب کاهش شدید دید افقی و آلودگی هوا شد به‌طوری که غلظت ذرات معلق در هوای شهرستان‌های یادشده به بیش از ٦٦٠ میکروگرم بر مترمکعب (بیش از حد مجاز استاندارد) رسیده است. اداره هواشناسی سیستان‌وبلوچستان پیش‌بینی کرده که وزش باد شدید و گرد و خاک تا اواسط امروز (یکشنبه) هم در شمال استان ادامه داشته باشد و نواحی مرکزی نیز در طول روز با وزش باد نسبتا شدید همراه با افزایش غلظت غبار روبه‌رو شود.
٣٠هزار هکتار کانون بحرانی ریزگرد در تالاب هامون
توفان درحالی هر هفته به سیستان سر می‌زند و هوای شهر را پر خاک می‌کند که این روزها خشکی تالاب هامون هم به معضلی بزرگ تبدیل شده و این تالاب را به کانون بحران برای تولید ریزگردها تبدیل کرده است. در همین خصوص خسرو افسری مدیرکل محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان با بیان این‌که درحال حاضر کمتر از ٣٠هزار هکتار کانون بحرانی ریزگرد در تالاب هامون وجود دارد، به مهر گفته است: «سیلاب سال گذشته باعث پوشیده شدن سطح وسیعی از تالاب با گیاهان و در نتیجه مهار بسیاری از کانون‌های بحرانی ریزگردها شده است اما همچنان ٣٠هزار هکتار کانون بحرانی در تالاب وجود دارد. اگرچه سال گذشته حدود ٣میلیارد مترمکعب آب در پی سیلاب افغانستان به تالاب هامون وارد شد اما متاسفانه درحال حاضر بخش عمده‌ای از آن به دلیل بادهای ١٢٠روزه و تبخیر بالای آب در این استان از دست رفته است.»
او با بیان این‌که میزان تبخیر آب در سیستان‌وبلوچستان ٥هزار میلیمتر در سال است، اظهار داشت: به هیچ عنوان انتظار نداشتیم که این سیلاب باعث احیای تالاب هامون شود چرا که با توجه به شرایط محلی سیستان تا زمانی که حقابه دایم برای تالاب در نظر گرفته نشود ذخیره آب امکان‌پذیر نیست.
مدیرکل محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان در پاسخ به این‌که سال گذشته وعده داده شده بود که حدود هزار هکتار از تالاب با حقابه‌ای معادل ٦٠میلیون مترمکعب احیا شود، چرا چنین وعده‌ای محقق نشد، گفت: سال گذشته در پی سیلاب ٤٠برابر این میزان آب وارد تالاب شد بنابراین پیگیری این حقابه از وزارت نیرو منطقی به نظر نمی‌رسد. او در پاسخ به این‌که چگونه سازمان محیط‌زیست دست‌کم نتوانست از ٣میلیارد مترمکعبی که در اثر سیلاب وارد تالاب شده بود ٦٠میلیون مترمکعب را ذخیره کند، گفت: درحال حاضر بخش‌هایی از تالاب احیا شده که در نزدیکی کوه خواجه است و هدفی که قرار بود با حقابه ٦٠میلیون مترمکعبی به آن دست یابیم، محقق شد. افسری یادآور شد: مهم‌ترین عامل احیای تالاب هامون اختصاص حقابه دایم از رودخانه هیرمند در افغانستان است که باید با رایزنی‌های بین‌المللی این حقابه محقق شود چرا که وزارت نیرو امکان این‌که حقابه دایم برای تالاب در نظر بگیرد، ندارد.
به گفته مدیرکل محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان پیش از سیلاب قرار بود به ازای هر ٤٠٠میلیون مترمکعب آبی که از افغانستان به سمت سیستان رها می‌شود ٦٠میلیون مترمکعب به تالاب هامون اختصاص یابد که سال گذشته به خاطر سیلاب این معادلات به هم خورد اما امسال قطعا پیگیر آن خواهیم شد.
او با بیان این‌که اگرچه درحال حاضر از سیلاب سال گذشته آبی برای تالاب ذخیره نشده، تصریح کرد: خوشبختانه با پخش آن در تمام سطح تالاب پوشش گیاهی در بیش از ٥٠درصد مساحت هامون رویش داشته که این خود سپر بسیار خوبی در برابر بلند شدن ریزگردها از بستر تالاب است.
افسری با بیان این‌که هر هکتار مالچ‌پاشی در سطح تالاب برای جلوگیری از پخش ریزگردها حدود ٢٠میلیون تومان هزینه دارد، اظهار داشت: خوشبختانه با رویش پوشش گیاهی در اثر پخش سیلاب در کف تالاب درحال حاضر بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود چرا که کمتر از ٣٠هزار هکتار کانون بحرانی ریزگرد در کل مساحت تالاب داریم.
مدیرکل محیط‌زیست سیستان‌وبلوچستان با ابراز خرسندی از شرایط فعلی تالاب هامون، یادآور شد: مردم سیستان‌وبلوچستان هزاران سال است با خشکسالی و پرآبی تالاب دست‌وپنجه نرم می‌کنند اما سیلاب سال گذشته اگرچه دستاورد چندانی برای احیای تالاب هامون نداشت اما در روحیه مردم تأثیر بسیار زیادی داشت و موجب شد که محیط‌زیست برای تالاب هامون بودجه، اعتبارات و وقت زیادی در نظر بگیرد.
او افزود: درحال حاضر رایزنی‌های بین‌المللی برای اختصاص حقابه دایم به تالاب هامون به‌ویژه در فصولی که زمان مهاجرت پرندگان است انجام شده و امیدواریم که به‌زودی این حقابه اختصاص یابد.
افسری تصریح کرد: سازمان محیط‌زیست اقدامات خوبی برای مهار ریزگردها در تالاب هامون انجام داده ازجمله جلوی چرای شتر در بستر تالاب و عبور و مرور خودروها در آن با جدیت گرفته می‌شود که البته مردم نیز با توجه به خساراتی که ریزگردها در زندگی آنها داشته به خوبی با محیط‌زیست همکاری کنند.
