در حالی که طی دو هفته اخیر برخی حملات موشکی به
ناوهای آمریکایی در دریای سرخ و خلیج عدن منجر به ورود مستقیم آمریکا به جنگ یمن
شده است و در حالی که کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی تلاش زیادی کرده اند تا
این حملات را به پشتوانه ایران نشان دهند، اکنون رویترز در یک مطلب تحلیلی به
بررسی دلایلی پرداخته است که نشان میدهد ایران هیچ گونه ارتباطی با این حملات
نداشته است.
به گزارش «تابناک» ایالات متحده بعد از ادعا در
مورد حملات موشکی از پایگاه های مربوط به حوثی ها در یمن اقدام به شلیک موشک های
کروز به سمت سایت های راداری حوثی ها در یمن کرد و در همان حال خبرهایی مبنی بر حرکت
دو شناور جنگی ایران به سمت آبهای یمن منتشر شد. خبری که احتمال درگیری مستقیم
میان ایران و آمریکا را افزایش داد. اما به گفته خبرگزاری رویترز در حالی که ایران
فرصت ها برای اثر گذاری منطقه ای و به چالش کشیدن رقبای منطقه ای خود را از دست
نمیدهد اما به هیچ وجه خواهان مقابله مستقیم با آمریکا در یمن نیست.
اقدام نظامی آمریکا بعد از دو حمله موشکی علیه
شناورهای خود در باب المندب صورت گرفت. طی هفته گذشته به یکباره خبر از یک حمله موشکی سوم به سمت
ناوهای آمریکایی به میان آمد که هنوز تحت بررسی است. گفته میشود که این موشک ها از
مواضع تحت کنترل حوثی ها در یمن شلیک شده است اما هنوز مشخص نیست که چه کسی و چه
گروهی دقیقا پشت این حملات موشکی بوده است. حوثی ها بارها انجام این حملات از سوی
خود را منکر شده اند.
این اتفاقات همزمان بود با انتشار خبری در رسانه
های رسمی ایران مبنی بر ارسال دو شناور جنگی از سوی ایران به سمت آب های یمن. این
خبر اینگونه تفسیر شده بود که شناورهای ایران در
پاسخ به حملات موشکی آمریکا به مواضع حوثی ها به آب های یمن فرستاده شده اند و به
معنی درگیری مستقیم ایران در مسئله یمن است. اما ماجرا به هیچ وجه این گونه نیست.
نخست آنکه شناورهای بوشهر و الوند ایران برای
گشت زنی در خلیج عدن و در راستای مقابله با دزدی دریایی در این آب ها وارد خلیج
عدن شده اند. مهمتر آنکه شروع حرکت این شناورها 5 اکتبر و دقیقا 8 روز قبل از
انتشار خبر رسمی آنها در رسانه های ایرانی بوده است. اما زمان انتشار این اخبار
همزمان بود با پاسخ های آمریکا به حملات موشکی از خاک یمن. از سوی دیگر ایران که
بارها از آمریکا خواسته است تا منطقه را ترک کند، خواهان مقابله مستقیم با آمریکا
نیست.
از سویی تهران خواهان درگیری مستقیم در یمن نیز نیست.
آن هم در حالی که ایران توانسته است خود را به عنوان یک شریک معتبر و مهم برای غرب
در منطقه معرفی کند. در همین حال ایالات متحده در حال بررسی وضعیت حمایت خود از
عربستان سعودی بعد از حملات این کشور به مراسم ختمی در یمن است. نتایج این تحقیق و
بررسی میتواند منجر به کاهش درگیری آمریکا در جنگ یمن شود. در نتیجه تهران دلیلی
برای تحریک به حملات موشکی علیه ناوهای آمریکایی که میتواند منجر به درگیری بیشتر
آمریکا و ایران در جنگ یمن شود ندارد.
هنوز هم ممکن است حوثی ها بدون دخالت و اطلاع
ایران دست به این اقدام زده باشند. به هر حال حمایت نیابتی ایران از حوثی ها در
یمن برخلاف آنچه که معمولا صریح و قطعی تلقی میشود، چندان روشن و واضح نیست. حوثی
ها دقیقا همانند حزب الله لبنان با ایران در ارتباط مستقیم نیستند بلکه بسیار شبیه
به حماس در فلسطین عمل میکنند: به هیچ وجه از ایران دستور مستقیم نمیگیرند. برای
مثال در سپتامبر 2014 این گروه از توصیه ایران برای درگیری در صنعا و تسخیر پایتخت
یمن متابعت نکرد و موفقیت آنها بعدا منجر به تعجب ایران شد.
صرف نظر از همه اینها، یمن در اولویت های ایران
قرار ندارد. ایران اکنون بیش از همه مشغول و درگیر با عراق – جایی که پیوندهای
مذهبی، تجاری و منافع دوجانبه عمیق دارد – و سوریه – جایی که میتواند دسترسی ایران
به حزب الله و دریای مدیترانه را تامین کند – است. اما در یمن دستور کار ایران
چندان مشخص نبوده و هدف معلومی نیز ندارد. در ابتدای شروع درگیری در یمن تهران به
حمایت لفظی از حوثی ها بسنده کرد اما با ورود سعودی ها به جنگ یمن اکنون ایران این
درگیری را یک مزاحمت برای رقیب منطقه ای خود میبیند.
اما این همه چیزی است که ایران از یمن میخواهد:
یک فرصت. ایران درحالی که در چند جبهه منطقه ای مشغول فعالیت است هیچ تمایلی به
درگیری مستقیم در یمن ندارد. از سویی واشنگتن نیز تمایل دارد تا حمایت خود از
سعودی ها در این جنگ که پایان زود هنگامی برای آن متصور نیست قطع کند و از سوی
دیگر خواهان درگیری بیشتر ایران در موضوع یمن نیز نیست. زیرا در غیر این صورت رها
کردن عربستان در این جنگ برای آمریکا تقریبا غیر ممکن میشود.
علیرغم تلاش هایی برای آتش بس در یمن اما جنگ در
این کشور همچنان ادامه دارد و تهران و واشنگتن هر دو تا کنون موفق شده اند که
درگیری خود در این جنگ را محدود کنند. در نتیجه حملات موشکی صورت گرفته به سمت
ناوهای آمریکایی نمیتواند با اجازه ایران بوده باشد زیرا منجر به درگیری عمیق تر
هر دو کشور در این جنگ میشود. چیزی که هیچ کدام از دو طرف خواهان آن نیستند.
تمام تلاش عربستان این است که آمریکا را با ایران درگیر جنگ کند جتی وزیر خارجه پیشین عربستان سعود الفیصل از امریکا خواسته بود تا سر این مار را یعنی ایران را قطع کند