زندگی در یک «شهر هوشمند» چگونه است؟

سال‌هاست كه پيرامون «شهر هوشمند» زياد مي‌شنويم. شهر هوشمند مكاني ممتاز براي توسعه پايدار اقتصادي و صنعتي مي‌باشد. در اين قبيل شهرها به مواردي نظير ترافيك، آلودگي، بهبود كيفيت زندگي، بهينه‌سازي زيرساخت‌هاي شهري، و ... با رويكردي خلاقانه و سيسمتي، بر اساس ارتباط و تبادل اطلاعات با هدف بهينه‌سازي فرآيندهاي مديريت شهري پرداخته مي‌شود. شهر هوشمند از لحاظ انسانی به مفاهیمی چون: "شهر خلاقیت محور"، "شهر آموزش محور"، "شهر انسانیت محور"، و "شهر دانش محور" پيوند نزديكي دارد.
شهرهایی نظير استکهلم (سوئد)، اونتاریو (کانادا)، سئول (کره جنوبی)، نیویورک (آمریکا) و... در فهرست "انجمن جامعه هوشمند" بر پایة تلاششان در توسعة شبکه پهناي باند و رشد و گنجاندن خدمات الکترونیک نوآورانۀ حافظ اکوسیستم‌ها، در این فهرست درج شده‌اند.
در كشورهاي مختلف، مديران شهري با همكاري متخصصان فناوري اطلاعات بر اين باورند كه توسعة شهرهاي هوشمند آسايش را براي ساكنان اين شهرها به ارمغان مي‌آورد.

شهر هوشمند با مفاهیم متعدد فناوری مرتبط است:
شهر دیجیتال، شهر مجازی، شهر اطلاعات و ارتباطات، شهر هوشمند، شهر در دسترس در هر زمان و هر جا.

در طراحی شهر هوشمند توجه به دو نکته به‌طور همزمان ضروری است:
1-    بالا بردن کیفیت زندگی شهرنشینی
2-    توجه به محیط زیست در بلندمدت

تعاریف متعددی برای شهر هوشمند وجود دارد؛ یکی از متداول‌ترین این معانی توسط باکیچی، آلمیرال و وِرهِم (2013) ارائه شده است که شهر هوشمند را شهری می‌داند که از فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای افزایش کیفیت زندگی ساکنانش استفاده نماید در حالی که توسعه پایدار نیز ایجاد کند. با در نظر گرفتن این تعریف می‌توان دریافت که ICT نقش اساسی در سازگارتر کردن یک شهر با سبک زندگی شهرنشینی معاصر ایفا می‌کند. شاید دیگر تعابیر شهر هوشمند چنین تاکیدی به نقش محوری ICT نداشته باشد، اما کماکان بسیاری از تعاریف موجود به استفاده از ICT در ساخت شهر مدرنی که برای شهرنشینان آسایش بیشتری فراهم آورد، اشاره می‌کنند.

اين استدلال وجود دارد که یک شهر زمانی هوشمند است که بتواند زیرساختهای فیزیکی را با زیرساخت‌های IT، زیرساخت‌های اجتماعی و زیرساخت‌های شغلی مرتبط کند تا بتواند هوش جمعی را به شهر وارد کند.

به هر حال چنانچه ICT نقش كليدي در توسعه شهر هوشمند داشته باشد يا هيچ نقشي در آن نداشته باشد، واضح است که محرک اصلی در خلاقیت و ابتکارهاي مورد نیاز در ایجاد شهر هوشمند است و از این رو نیاز است از سوی برنامه‌ریزان شهری و دیگر ذینفعان در حوزۀ بهبود کیفیت زندگی شهرنشینی مورد توجه قرار گیرد.

برخی از کاربردهای ضروری ICT در توسعه شهر هوشمند:
-    استقرار شبکه‌هایي با پهناي باند بالا
-    استفاده از دستگاه‌ها و ابزارهای هوشمند
-    توسعه فضاهای شهری هوشمند
-    توسعه برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب و خدمات الکترونیکی

مولفه های اصلی زندگی هوشمند عبارتند از:
• مدیریت هوشمند شهری (Smart Governance)
• انرژی هوشمند (Energy Smart)
• ساختمان هوشمند (Smart Building)
• حمل و نقل هوشمند ((Smart Mobility
• زیرساخت هوشمند ((Infrastructure Smart
• تکنولوژی هوشمند ((Smart Technology
 •سلامت و مراقبت‌های بهداشتی هوشمند ((Smart Healthcare
• شهروند هوشمند ((Citizen Smart