مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است که مهمترین اثر این آشنایی و آگاهی را می توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست؛ بنابراین، امروز تلاش داریم تا موضوع «مجازات استفاده از سلاح سرد» را بررسی کنیم.
آمارها حاکی از آن است که در ده سال اخیر، ده هزار و ششصد تن در سراسر کشور با سلاح سرد در کشور به قتل رسیده‌اند. این آمار در حالی است که حمل چاقو و نظایر آن به دلیل کاربرد دوگانه‌ای که دارد، در قوانین ممنوع نبوده و تنها قدرت‌نمایی یا استفاده از آن از سوی قانونگذار جرم دانسته شده است.
مقامات انتظامی بر این باورند که حمل سلاح سرد، این قدرت کاذب را به فرد می‌دهد تا در کوچکترین دعوا یا نزاعی، فوری به آ متوسل شده و همین باعث می شود تا دعواهای کوچک به ضرب و جرح‌های خونین یا قتل منتهی شود.
سلاح در یک تقسیم بندی کلی به سلاح سرد و گرم تقسیم می‌شود که هر یک تعریف متفاوتی دارند. سلاح سرد هم با توجه به کاربردی که دارد، در دو نوع سلاح جنگی و سلاح سرد غیرجنگی قابل تقسیم بندی است.
حمل و نگهداری سلاح سرد جنگی مانند انواع سرنیزه‌های قابل نصب روی تفنگ و انواع کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح یا مشابه آنها مانند شمشیر و مانند آن هر چند هیچ استفاده‌ای از آن نشود، مشمول قوانین حمل سلاح است.
بر اساس مواد یک و 2 «قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح» مصوب 1350، انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری که در تبصره 2 ماده یک قانون به آنها اشاره شده، بدون داشتن مجوز قانونی ممنوع شناخته شده است.
داشتن سلاح سرد جنگی، سلاح شكاری یا مهمات آن به طور غیرمجاز، مجازات حبس از ۹۱ روز تا شش ماه یا جزای نقدی از ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال را برای متخلفان در پی خواهد داشت.
چنانچه حمل کننده و نگهدارنده سلاح‌های سرد جنگی به وسیله آن سلاح مبادرت به تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد، علاوه بر مجازات جرم نگهداری و حمل سلاح سرد جنگی، مطابق ماده 617 قانون مجازات اسلامی به مجازات جرم قدرت نمایی با چاقو محکوم خواهد شد.
حمل سلاح سرد غیرجنگیبه طور کلی، از آنجا که وسایلی نظیر چاقو، کارد آشپزخانه، ساطور، چاقوی ضامن دار و وسایلی نظیر آن که در امور عادی زندگی کاربرد دارد، قابل ممنوع کردن نیست، حمل و نگهداری آن هم از سوی قانونگذار جرم دانسته نشده و مجازاتی ندارد.
هرچند حمل اینگونه وسایل با کاربرد دوگانه جرم انگاری نشده است، استفاده غیرمجاز از این وسایل جرم بوده و مجازات دارد و هرگونه تظاهر و قدرت‌نمایی با سلاح سرد جرم است.
بر پایه ماده 617 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 «هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند، یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد و چنانچه محارب شناخته شود محکوم به حد خواهد شد.»
قانونگذار تظاهر با سلاح سرد را در صورتی که که منجر به «اخافه الناس» شود، مستوجب عنوان محاربه و مجازات سنگین مربوط به آن دانسته است.
باید میان استفاده از سلاح سرد در بخش‌های مختلف و مشاغل گوناگون تفاوت و تمایز قابل شد؛ برای مثال نگهداری گاز اشک آور توسط یک طلا فروش یا داشتن چاقوهای بزرگ و سلاخی توسط یک قصاب امری بدیهی باشد، ولی همراه داشتن پنجه بوکس یا قمه توسط یک نوجوان یا افراد اراذل و اوباش، هیچ توجیهی ندارد.
همچنین استفاده از شمشیرها یا وسایلی که در هنرهای رزمی هم استفاده می‌شوند، از مواردی است که می‌توان نگهداری و حمل سلاح سرد را در آنها مجاز دانست؛ البته تأکید می‌شود که هیچ کسی در هیچ عنوان و جایگاهی، حق قدرت نمایی با سلاح سرد را ندارد و همان گونه که گفته شد، هرگونه قدرت نمایی با سلاح سرد جرم است.
باید توجه کرد که استفاده از سلاح سرد به عنوان دفاع مشروع مشکلی ندارد و اگر شخصی، خودش یا خانواده‌اش مورد تعرض قرار بگیرند، می‌تواند در حدود حمله و با رعایت شرایط قانونی، با سلاح سرد از خودش دفاع کند.
موضوع حمل سلاح در کشور ما با سایر کشورها متفاوت است، در کشور ما پلیس در محله‌ها حضور دارد و مردم دسترسی آسانی به پلیس دارند، در حالی که در برخی کشورها، به دلیل مسافت زیاد با پلیس، افراد می‌توانند برای حمل سلاح به راحتی مجوز بگیرند.
البته استفاده از سلاح در این کشورها هم به راحتی مجاز نبوده و این محدودیت وجود دارد که برای مثال سلاح در صندلی جلو باشد و گلوله‌ها در صندلی پشت تا یک زمانی برای رسیدن پلیس در نظر بگیرند.
