تلاش مسئولان برای تکرار حوادث خونبار بروجن به واسطه انتقال آب سبزکوه

به گزارش «تابناک»؛ تیرماه سال ۹۵ شهرستان بروجن و صورت مشخص شهر بلداجی و روستا‌های اطراف آن، شاهد درگیری شدیدی میان مردم محلی و نیرو‌های نظامی بود که در جریان این درگیری‌ها، علاوه بر خسارت شدید به سازه‌های عمرانی و زیرساختی، یکی از شهروندان شهر بلداجی نیز کشته شد؛ اتفاق‌های تلخی که در اعتراض به اجرای طرح انتقال آب شکل گرفت و به رغم همه خسارات‌ برآمده از آن، هنوز در دستور کار مدیران قرار دارد.

سخن از طرح انتقال آب سبزکوه به چغاخور است که بر خلاف اسم متداولی که برای آن تعیین شده است، نام دقیق آن را باید انتقال آب سبزکوه به سفیددشت نام گذاشت.

از این روی معتقدیم نام این طرح انتقال آب را باید سبزکوه به سفید دشت نامید که بر اساس اطلاعات به دست آمده مبدأ طرح آبی مذکور ارتفاعات سبزکوه در استان چهارمحال و بختیاری است، اما مقصد نهایی آن نه تالاب و یا منطقه چغاخور بلکه شهر سفید دشت در مرز استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری است.

در این شهر استان چهارمحال و بختیاری یعنی سفید دشت، شرکت فولادی تأسیس شده که گفته می‌شود چیزی حدود ۶۵ درصد از سهام آن مرتبط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است.

طرح انتقال آبی که به آن اشاره شد، از سال ۱۳۸۳ با اعتباری بالغ ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان آغاز به کار کرد و قرار بر این بود که پس از حفر نزدیک به ۱۰۷۰۰ متر تونل در سال ۱۳۹۶ حجم آبی نزدیک به ۵۶ میلیون مترمکعب را سالانه از سبزکوه به سفید دشت منتقل کند.

هرچند در زمان آغاز به کار عملیات حفر تونل برای این پروژه، اهدافی چون حفظ گونه‌های گیاهی منحصر بفرد، استفاده بهینه از قابلیت‌های آب و خاک، اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت، تأمین آب شهر بلداجی و نیز تأمین آب مورد نیاز صنایع پتروشیمی مطرح شد، اکنون و پس از چهارده سال برای همه مردم محلی منطقه و کارشناسان این امر مسلم شده که هدف اصلی اجرای این طرح، رساندن آب برای توسعه فولاد سفید دشت بوده است.

در پاسخ به این ادعا توضیح آنکه اگر واقعاً طرح انتقال آب سبزکوه به سفید دشت موجب اشتغالزایی، جلوگیری از مهاجرت، استفاده بهینه از منابع آب و خاک، حفظ گونه‌های گیاهی کمیاب و... شده بود، دیگر دلیلی برای اعتراض‌های مداوم و بعضاً خونبار مردم محلی علیه اجرای این انتقال آب وجود نداشت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، در زمان ریاست معصومه ابتکار بر سازمان محیط زیست، این سازمان بار‌ها اجرایی شدن انتقال آب سبزکوه به سفید دشت را به لحاظ محیط زیستی فاقد استاندارد‌های لازم دانست و در مخالفت با آن اعلام موضع کرد.

برای مثال پیشتر معصومه ابتکار، رئیس پیشین سازمان محیط زیست به «مهر» گفت: هرگونه فعالیت در این پروژه غیرقانونی است و باید متوقف شود. همچنین در نامه نهم دی ماه ۱۳۹۳ که به امضای شهرام احمدی مدیرکل محیط زیست چهارمحال رسید، خطاب به ریاست اداره حفاظت از محیط زیست بروجن آمد: در اسرع وقت از هرگونه عملیات اجرایی قبل از اخذ مجوز ارزیابی از سازمان حفاظت محیط زیست کشور جلوگیری کنید.

این سابقه تاریخی در مورد مخالفت‌های سازمان محیط زیست با طرح انتقال آب سبزکوه به سفید دشت و نیز اعتراضات مردمی، در حالی است که اکنون گمانه‌هایی مبنی بر نهایی شدن طرح و احتمال آغاز به کار آن مطرح می‌شود.

برخی رسانه‌ها در تأیید این موضوع نوشته اند که اکنون خدیجه ربیعی، نماینده مردم شهرستان بروجن در مجلس شورای اسلامی و نیز عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست به شدت پیگیر نهایی شدن این طرح انتقال آب هستند و اعضای هیأت دولت نیز در دستوری که به سازمان محیط زیست ارسال کرده، از این سازمان خواسته است که این پروژه را با دید مثبت ارزیابی کند.

یکی از مدیران محلی شهر بلداجی با اظهار تأسف از تلاش‌های مسئولان برای اجرای طرح به خبرنگار «تابناک»، گفت: اجرایی شدن این پروژه برای مردم شهرستان بروجن به ویژه مردم شهر بلداجی و روستا‌های اطراف آن هیچ سودی ندارد و هدف اصلی از اجرای آن انتقال آب به شرکت فولاد سفید دشت است که برخی مدیران استانی در آن سهام دارند.

این مقام محلی که تأکید دارد، نامش محرمانه ماند، ادامه داد: در جریان این طرح که منابع آبی کارون را از جنوب شهر بلداجی به سمت شمال شهر و منطقه سفید دشت منتقل خواهد کرد، بسیاری از روستا و شهر‌های منطقه را با بحران آبی شدید رو به رو خواهد کرد و به صورت مشخص، روستاهایی چون کلبی بک، سیبک، آورگان و... را در معرض تنش آبی جدی قرار خواهد داد.

وی ادامه داد: مکان یابی شرکت فولا سفید دشت اصلاً خوب انجام نشده است و مسئولان اکنون برای تأمین آب این پروژه مجبور به انتقال آب هستند. حال آنکه می‌توانستند شرکت فولاد را در کنار منابع آبی تأسیس کنند. از سویی نیز این پروژه تا کنون برای مردم محلی اشتغال یا درآمدزایی مشخصی نداشته و طبیعی است که مردم از اجرایی شدن آن ناراضی باشند.

در رابطه با این طرح انتقال آب نکته مهمی که نباید از قلم انداخت، طرح این سؤال است که اگر در دوران ریاست معصومه ابتکار در سازمان محیط زیست، اجرایی شدن طرح فاقد استاندارد‌های زیست محیطی بوده است، اکنون و به دنبال تشدید بحران خشکسالی و کاهش ریزش‌های جوی، چگونه شرایط زیست محیطی مناسب برای انتقال آب فراهم شده است؟

پرسش مهم دیگر آنکه با توجه به سابقه تنش و درگیری شدید مردمی با محوریت انتقال آب سبزکوه، آیا اصرار‌های مسئولان برای اجرای این طرح را نمی‌توان به نوعی تلاش آن‌ها برای تشدید درگیری‌های آبی در این منطقه از کشور تفسیر کرد؟