کار سامانه ملی املاک و اسکان به کجا رسید؟

در چند سال اخیر موضوع اخذ مالیات از خانه های خالی موضوعی داغ بوده است. طبق آمار 2.5 میلیون خانه خالی در سال 1395 موجود بوده است. ماده ۱۶۹ مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی، خانه های خالی را مشمول پرداخت مالیات دانسته است. برای شناسایی خانه های خالی نیز باید سامانه ملی املاک و اسکان راه اندازی شود.

به گزارش تابناک اقتصادی، این روزها خبرهای احتکار کالاهای مختلف به خبر روز رسانه های تبدیل شده است. این احتکارها به مسکن هم رسیده است. علت احتکار مسکن این است که در 12 ماه اخیر و از مرداد ماه 1396 تا مرداد ماه 1397، قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران با رشد 62.1 درصدی رو به رو بوده است و همین موضوع باعث شده است تا تقاضا برای خرید مسکن به نیت احتکار و فروش آن به قیمت بالاتر افزایش یابد. کسانی که به این نیت مسکن خریداری می کنند معمولاً این مسکن ها را خالی نگه می دارند تا هر لحظه که به نفعشان بود، این خانه ها را به فروش برسانند.

آمارهای جدیدی از این که چقدر مسکن هم اکنون خالی از سکنه هستند وجود ندارد اما بر اساس آمارهای قبلی می توان این گونه عنوان نمود که  طبق گزارش معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، نرخ واقعی خانه ‌های خالی در کشور در سال 1385 حدود 4.2 درصد (معادل ۶۳۳ هزار واحد خالی) بوده است که این تعداد در سال 1390 به حدود 8.3 درصد (معادل ۱.۶ میلیون واحد خالی) و در سال 1395 به حدود 11.3 درصد (معادل ۲.۶ میلیون واحد خالی) افزایش یافته است.

راهکار اینکه از احتکار مسکن و همچنین خالی ماندن خانه ها از سکنه جلوگیری شود این است که از این خانه ها مالیات اخذ شود. ماده ۱۶۹ مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی، خانه های خالی را مشمول پرداخت مالیات دانسته است. خانه های خالی طبق این ماده از سال دوم مشمول پرداخت مالیات می شوند. مالیات واحدهای خالی در سال دوم معادل یک دوم مالیات متعلقه، سال سوم برابر مالیات متعلقه و سال چهارم و به بعد ۱.۵ برابر مالیات متعلقه می باشد.

بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که شناسایی خانه های خالی جهت اخذ مالیات از آن ها کار بسیار دشواری می باشد اما تبصره 7 همین ماده 169 مشخص کرده است که چگونه می توان این خانه ها را شناسایی نمود. کلید حل این مشکل راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان می باشد. تبصره ۷ این ماده قانونی، وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده است تا ظرف مدت ۶ ماه سامانه ملی املاک و اسکان را با همکاری دستگاه های ذی ربط برای شناسایی خانه های خالی طراحی و راه اندازی کند که تا کنون و با گذشت بیش از 2 سال از تصویب آیین نامه اجرایی آن در هیئت دولت و ابلاغ به وزارت راه و شهرسازی، قانون مذکور هنوز اجرایی نشده است. شایان ذکر است که در ابتدا معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی مسئولیت تهیه این سامانه را برعهده داشت، اما با دستور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی تهیه و راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان کشور به سازمان ملی زمین و مسکن منتقل شد.

اما پرسش این است که کار راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان به کجا رسیده است؟

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در اردیبهشت ماه سال جاری طی مصاحبه ای از رو به اتمام بودن کار راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان کشور خبر داد و گفت به زودی مالیات بر خانه های خالی اجرایی خواهد شد. این در حالی است که در 21 تیر 1396 علی چنگی مدیرکل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن هم طی مصاحبه ای اعلام کرده بود که سامانه املاک و اسکان کشور به زودی راه اندازی می شود. از مصاحبه وزیر راه و شهرسازی پیرامون راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان 4 ماه و از مصاحبه مدیر کل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن 14 ماه می گذرد اما همچنان این سامانه راه اندازی نشده است.

ذکر این نکته ضروری است که عباس آخوندی طی مصاحبه ای در مورخه 6 مرداد 1397 اعلام کرد: بنده کاملاً با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم! با این مصاحبه وزیر راه و شهرسازی، این پرسش در ذهن شکل می گیرد که شاید به همین دلیل مخالفت وزیر با دریافت مالیات بر عایدی سرمایه است که هنوز سامانه املاک و اسکان جهت شناسایی خانه های خالی برای اخذ مالیات راه اندازی نشده است و شاید اصلاً قرار هم نیست این سامانه راه اندازی شود.