فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله)
فيلم و عکس نامحرم
سؤال1183: نگاه‌کردن به تصوير زن نامحرم و بدون پوشش چه حکمى دارد؟ نگاه‌کردن به‌صورت زن در تلويزيون چه حکمى دارد؟ آيا بين زن مسلمان و غيرمسلمان و بين پخش آن به‌طور مستقيم و يا غير مستقيم تفاوتى وجود دارد؟
جواب: نگاه‌کردن به تصوير زن نامحرم، حکم نگاه‌کردن به خود زن نامحرم را ندارد، بنا بر اين اگر نگاه از روى لذّت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصوير هم متعلّق به زن مسلمانى که بيننده آن را مىشناسد نباشد، اشکال ندارد و بنا بر احتياط واجب نبايد به تصوير زن نامحرم که به‌طور مستقيم از تلويزيون پخش مىشود، نگاه کرد ولى در پخش غيرمستقيم تلويزيونى اگر ريبه و خوف افتادن به گناه نباشد، نگاه‌کردن اشکال ندارد.
سؤال1184: مشاهده برنامههاى تلويزيونى که از ماهواره دريافت مىشوند، چه حکمى دارد؟ اگر ساکنان استانهاى مجاور دولتهاى خليج فارس برنامههاى تلويزيونى آن دولتها را مشاهده کنند، حکم آن چيست؟
جواب: از آنجا که برنامههايى که توسط ماهوارههاى غربى پخش مىشوند و همچنين برنامههاى تلويزيونى بيشتر دولتهاى مجاور، دربردارنده آموزش افکار گمراهکننده و تحريف حقايق و لهو و فساد هستند و غالباً مشاهده آنها باعث گمراهى و فساد و ارتکاب کارهاى حرام مىگردد، بنا بر اين دريافت و ديدن آنها جايز نيست.
سؤال1185: آيا ديدن يا شنيدن برنامههاى طنز از راديو و تلويزيون اشکال دارد؟
جواب: گوش‌دادن به برنامههاى طنز و نمايشهاى فکاهى و ديدن آنها اشکال ندارد مگر آن که مستلزم اهانت به مؤمنى باشد.
سؤال1186: هنگام جشن عروسى چند عکس از من گرفته شد که در آنها حجاب کامل نداشتم، اين عکسها در حال حاضر نزد دوستان و اقوام من هستند. آيا جمعآورى آنها بر من واجب است؟
جواب: اگر وجود عکسها نزد ديگران مفسدهاى ندارد و يا برفرض ترتّب مفسده، شما در دادن عکسها به ديگران نقشى نداشتهايد يا جمعکردن آنها از ديگران براى شما مشقّت دارد، تکليفى در اين‌باره نداريد.
سؤال1187: آيا بوسيدن تصاوير امام(قدّسسرّه) و شهدا براى ما زنان از اين جهت که به ما نامحرم هستند، اشکال دارد؟
جواب: به‌طور کلى تصوير شخص حکم خود او را ندارد. لذا بوسيدن تصوير به عنوان احترام و تبرک جستن و اظهار محبت در صورتى که قصد ريبه و خوف افتادن به گناه نباشد، اشکال ندارد.
سؤال1188: آيا ديدن تصاوير زنان برهنه و نيمه برهنه در فيلمهاى سينمايى و غير آن، در صورتى که آنان را نشناسيم، جايز است؟
جواب: نگاه‌کردن به فيلمها و تصاوير، حکم نگاه‌کردن به اجنبى را ندارد و در صورتى که از روى شهوت و ريبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد ولى با توجه به اينکه ديدن تصوير برهنهاى که شهوت برانگيز است، غالباً از روى شهوت بوده و به همين دليل مقدمه ارتکاب گناه مىباشد، بنا بر اين ديدن آنها حرام است.
سؤال1189: آيا جايز است زن در جشنهاى عروسى بدون اجازه شوهرش عکس بيندازد؟ و بر فرض جواز، آيا مراعات حجاب کامل در آن واجب است؟
جواب: اصل عکس گرفتن منوط به اجازه شوهر نيست ولى اگر احتمال بدهد که اجنبى عکس او را ببيند و عدم رعايت حجاب کامل منجر به مفسدهاى شود، مراعات آن واجب است.
سؤال1190: آيا براى زنان، ديدن کشتى مردان جايز است؟
جواب: اگر مشاهده آن باحضور در ميدان کشتى و به‌طور مستقيم باشد و يا آن را به‌طور زنده و مستقيم از تلويزيون ببينند و يا به قصد لذت و ريبه بوده و يا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جايز نيست و در غير اين صورت اشکال ندارد.
سؤال1191: اگر عروس درشب جشن عروسى روپوش روشن و نازکى برسرش بيندازد، آيا جايز است مرد اجنبى از او عکس بگيرد؟
جواب: اگر مستلزم نگاه حرام به زن اجنبى باشد جايز نيست، وگرنه اشکال ندارد.
سؤال1192: گرفتن عکس زن غيرمحجّبه در بين محارمش چه حکمى دارد؟ اگر احتمال داده شود که مرد اجنبى آن عکسها را هنگام ظاهر کردن ببيند، حکم آن چيست؟
جواب: اگر عکاسى که به او نگاه مىکند و عکس وى را مىگيرد، از محارم او باشد، عکس گرفتن از او اشکال ندارد و ظاهر کردن آن هم نزد عکاسى که او را نمىشناسد اشکال ندارد.
سؤال1193: بعضى از جوانان به تصاوير مستهجن نگاه مىکنند و براى کار خود توجيهات ساختگى ارائه مىدهند، حکم آن چيست؟ و اگر ديدن اين تصاوير مقدارى از شهوت انسان را تسکين دهد و در جلوگيرى از ارتکاب حرام مؤثر باشد، چه حکمى دارد؟
جواب: اگر نگاه‌کردن به آن تصاوير به قصد ريبه باشد و يا انسان بداند که منجر به تحريک شهوت او مىشود و يا خوف ارتکاب گناه و مفسده باشد، در اينصورت نگاه‌کردن به آنها حرام است و اين که به خاطر آن انسان به حرام ديگرى نمىافتد، مجوّز ارتکاب فعلى که شرعاً حرام است، نمىباشد.
سؤال1194: حضور در جشنهايى که موسيقى در آنها نواخته مىشود و افراد مبادرت به رقص مىکنند، براى فيلمبردارى چه حکمى دارد؟ فيلمبردارى مرد از مجالس مردان و زن از مجالس زنان چه حکمى دارد؟ ظاهر کردن فيلمهاى جشنهاى عروسى توسط مرد، چه آن خانواده را بشناسد و چه آن خانواده را نشناسد، داراى چه حکمى است؟ و همچنين ظاهر کردن آن توسط زن چه حکمى دارد؟ و آيا استفاده از موسيقى در آن فيلمها جايز است؟
جواب: حضور در جشنهاى شادى و فيلمبردارى مردان از مجالس مردان و زنان از مجالس زنان در صورتى که مستلزم گوش‌دادن به غنا يا موسيقى حرام و يا ارتکاب هر عمل حرام ديگرى نباشد، اشکال ندارد. ولى فيلمبردارى مردان از مجالس زنان يا زنان از مجالس مردان اگر مستلزم نظر کردن به ريبه يا مفاسد ديگرى باشد، جايز نيست و همچنين بکارگيرى موسيقى مطرب لهوى که مناسب با مجالس لهو و گناه باشد در فيلمها نيز حرام است.
سؤال1195: با توجه به کيفيت فيلمها (خارجى يا داخلى) و موسيقى که از تلويزيون جمهورى اسلامى پخش مىشود، ديدن و گوش‌دادن به آنها چه حکمى دارد؟
جواب: اگر افراد شنونده و بيننده تشخيص دهند موسيقى که از راديو و تلويزيون پخش مىشود از نوع موسيقى مطرب لهوى مناسب با مجالس لهو و گناه است و يا ديدن فيلمى که از تلويزيون پخش مىشود، مفسده دارد، ديدن و شنيدنِ آنها براى آنان جايز نيست و مجرّد پخش از راديو و تلويزيون حجّت شرعى براى جواز محسوب نمىشود.
سؤال1196: تهيه و فروش تصاوير منسوب به پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و اميرالمومنين و امام حسين(عليهماالسلام) براى نصب آنها در مراکز دولتى چه حکمى دارد؟
جواب: اين کار فىنفسه از نظر شرعى اشکال ندارد به شرط اينکه مشتمل بر امورى که ازنظر عرف، اهانت و بىاحترامى محسوب مىشود نبوده و با شأن آن بزرگان منافات نداشته باشد.
سؤال1197: خواندن کتابها و اشعار مبتذل که باعث تحريک شهوت مىشوند، چه حکمى دارد؟
جواب: بايد از آنها اجتناب شود.
سؤال1198: تلويزيونها يا کانالهاى پخش مستقيم ماهوارهاى يک سلسله برنامههاى اجتماعى را به نمايش مىگذارند که بيانگر مسائل اجتماعى جامعه غربى است و به ترويج افکار فاسدى از قبيل تشويق به اختلاط زن و مرد و ترويج روابط نامشروع مىپردازند، به‌طورى که اين برنامهها بعضى از مؤمنين را نيز تحتتأثير قرار داده است. ديدن آنها براى کسى که احتمال تأثيرپذيرى او مىرود، چه حکمى دارد؟ آيا اين حکم نسبت به کسى که آن برنامهها را به قصد نقد و بيان نکات منفى آنها و نصيحت مردم به نديدن آنها، مىبيند، تفاوت دارد؟
جواب: نگاه به اين برنامهها اگر از روى لذّت بوده و يا خوف تأثيرپذيرى و فساد، وجود داشته باشد، جايز نيست. ولى مشاهده به قصد نقد و آگاه کردن مردم از خطرات و نکات منفى آنها براى کسى که اهليّت آن را دارد و مطمئن است که از آن برنامهها تأثير نمىپذيرد و به فساد نمىافتد، اشکال ندارد، البته اگر مقرّراتى باشد بايد رعايت شود.
سؤال1199: آيا نگاه‌کردن به موى گوينده تلويزيون که آرايش کرده و سر و سينهاش پوششى ندارد، جايز است؟
جواب: مجرّد نگاه‌کردن چنانچه از روى لذّت نبوده و خوف ارتکاب حرام و فساد در آن نباشد و به‌صورت پخش مستقيم هم نباشد، اشکال ندارد.
سؤال1200: آيا ديدن فيلمهاى شهوتانگيز براى فرد متأهل جايز است؟
جواب: اگر ديدن آنها به قصد تحريک شهوت باشد و يا موجب تحريک آن شود، جايز نيست.
سؤال1201: ديدن فيلمهايى که راه صحيح نزديکى با زن باردار را آموزش مىدهند، براى مردان متأهل، با توجه به اينکه باعث به حرام افتادن آنان نمىشود، چه حکمى دارد؟
جواب: ديدن اين فيلمها که هميشه بانگاه شهوت برانگيز همراه است، جايز نيست.
سؤال1202: نظارت کارمندان وزارت ارشاد بر انواع فيلمها و مجلات و نشريات و نوارها براى تشخيص موارد مجاز آنها، با توجه اينکه نظارت، مستلزم مشاهده عينى و گوش‌دادن به آنهاست، چه حکمى دارد؟
جواب: ديدن وگوش دادن به آنها توسط مأمورين نظارت، در مقام انجام وظيفه قانونى به مقدار ضرورت اشکال ندارد، ولى بايد از قصد لذت و ريبه احتراز کنند و واجب است افرادى که براى نظارت و بررسى گمارده مىشوند از جهت فکرى و روحى زير نظر و راهنمايى مسئولين باشند.
سؤال1203: ديدن فيلمهاى ويدئويى که گاهى تصاوير منحرف کنندهاى دارند، به قصد نظارت و حذف بخشهاى فاسد آنها براى ارائه به ديگران چه حکمى دارد؟
جواب: ديدن اين فيلمها اگر به منظور اصلاح فيلم و حذف تصاوير فاسد و گمراهکننده آنها باشد اشکال ندارد بشرط اينکه کسى که اقدام به اين کار مىکند مصون از افتادن به حرام باشد.
سؤال1204: آيا براى زن و شوهر ديدن فيلمهاى ويدئويى جنسى در خانه، جايز است؟ آيا براى فرد مبتلا به قطع نخاع، ديدن اين فيلمها به قصد تحريک شهوت و تمکن از نزديکى با همسرش، جايز است؟
جواب: برانگيختن شهوت توسط فيلمهاى ويدئويى جنسى جايز نيست.
سؤال1205: مشاهده پنهانى فيلمها وتصاويرى که طبق قانون دولت اسلامى ممنوع هستند، اگر مفسدهاى نداشته باشند، چه حکمى دارد؟ حکم آنها نسبت به زن و شوهرهاى جوان چيست؟
جواب: با فرض ممنوع بودن، اشکال دارد.
سؤال1206: مشاهده فيلمهايى که گاهى در بردارنده اهانت به مقدسات جمهورى اسلامى و مقام معظم رهبرى هستند، چه حکمى دارد؟
جواب: واجب است از آنها اجتناب شود.
سؤال1207: ديدن فيلمهاى ايرانى که بعد از انقلاب توليد شدهاند و در آنها زنان با حجاب ناقص ظاهر مىشوند و گاهى بدآموزيهايى نيز دارند، چه حکمى دارد؟
جواب: اصل مشاهده اين فيلمها اگر به قصد لذت و ريبه نباشد و موجب وقوع در مفسده هم نگردد، فىنفسه اشکال ندارد ولى فيلمسازان بايد از تهيه و توليد فيلمهايى که با تعاليم ارزشمند اسلامى منافات دارد، خوددارى کنند.
سؤال1208: توزيع و عرضه فيلمهايى که مورد تأييد وزارت ارشاد هستند، چه حکمى دارد؟ همچنين توزيع نوارهاى موسيقى که مورد تأييد وزارت ارشاد هستند، در دانشگاهها چه حکمى دارد؟
جواب: اگر فيلمها يا نوارها به نظر مکلّف عرفاً مشتمل برغنا يا موسيقى مطرب و لهوى مناسبِ با مجالس لهو و گناه باشد، توزيع و عرضه آنها و همچنين ديدن و گوش‌دادن به آنها براى او جايز نيست و مجرّد تأييد بعضى از ادارات مربوطه تا زمانى که نظر مکلّف در تشخيص موضوع با نظر تأييدکنندگان مخالف است، دليل شرعى براى جواز محسوب نمىشود.
سؤال1209: خريد و فروش و نگهدارى مجلاّت لباسهاى زنانه که عکس زنان اجنبى در آنها وجود دارد و براى انتخاب لباس بکار مىروند، چه حکمى دارد؟
جواب: مجرّد وجود عکسهاى زنان اجنبى در اين مجلاّت مانع جواز خريد و فروش و بهرهبردارى از آنها براى انتخاب لباس نيست مگر آن که عکسها، به گونهاى باشد که موجب مفسده شود.
سؤال1210: آيا خريد و فروش دوربين فيلمبردارى جايز است؟
جواب: خريد و فروش دوربين فيلمبردارى تا زمانى که به قصد استفاده در امور حرام نباشد، اشکال ندارد.
سؤال1211: خريد و فروش و اجاره فيلمهاى ويدئويى مبتذل و همچنين ويدئو چه حکمى دارد؟
جواب: اگر فيلمها در بردارنده تصاوير زنندهاى که شهوت را تحريک کرده و موجب انحراف و فساد مىشوند و يا مشتمل بر غنا و موسيقى مطرب و لهوى و مناسب با مجالس لهو و گناه باشند، توليد و خريد و فروش و اجاره فيلمها و همچنين اجاره ويدئو براى استفاده از آن در اين امور، جايز نيست.
سؤال1212: آياگوشدادنبه اخبار و برنامههاى علمى و فرهنگى راديوهاى خارجى جايز است؟
جواب: در صورتى که موجب انحراف و فساد نشود، جايز است
