تاریخچه و اهمیت سلامت در ایران و جهان

اهمیت سلامت

سلامتی همواره یکی از مهم ترین دغدغه های بشر بوده است. اهمیت سلامتی تا آنجا است، که امام جعفر صادق (ع) می فرمایند:

"العافِيَةُ أَجمَلُ عَطاءٍ."

"سلامتي بهترين نعمت‌ خدوند است."

در کنار احادیث اسلامی، فرهنگ و ادبیات ما نیز مملو از نکاتی مبتنی بر اهمیت سلامتی است. حافظ شعری سروده است که نشان از مهم بودن عافیت و سلامتی دارد:

"تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد

وجود نازکت آزرده گزند مباد

سلامت همه آفاق در سلامت توست

به هیچ عارضه شخص تو دردمند مباد"

ابعاد مختلف سلامتی

سلامتی انسان دو بعد دارد: سلامت جسمی و سلامت روانی. تا حدود 150 سال پیش بیشتر تاکید روی سلامت جسمی افراد بوده است. دانشمندان به دلیل عدم شناخت و پیچیدگی ساختارهای ذهنی و رفتاری انسان از درک صحیح و دقیق سلامت روان و عوامل موثر بر آن عاجز بودند.

تاریخچه سلامت جسمی در دنیا

بهبود سلامت جسمی یکی از دیرپاترین تلاش های بشریت بوده است. تاریخچه این تلاش ها به تاریخچه انسان های اولیه گره خورده است. هرچند بسیاری از این تلاش های پزشکی به دلیل عدم اختراع خط در جایی ثبت نشده است. این که چگونه سلامت جسمی خود را افزایش دهیم همواره دغدغه نیاکان ما بوده است.

با پیدایش خط و ثبت وقایع، بابل به عنوان یکی از اولین مکان هایی که به طور جدی به پزشکی توجه کرده است، شناخته شد. در ادامه این تلاش ها در مصر باستان، ایران باستان و روم باستان ادامه یافت.

نقطه عطف تاریخ پزشکی، رنسانس در اروپا است. بیهوشی، جراحی های پیشرفته و واکسیناسیون از نمونه پیشرفت های پزشکی در این دوره است که به نوعی نمایانگر دوره پزشکی مدرن است.

تزریق واکسن آبله که اولین واکسن موفق دنیا بود و توسط ادوارد جنر کشف شد

تاریخچه سلامت روان در دنیا

تا سال ها سلامت روان به عنوان دانشی مستقل شناخته نمی شد و زیر مجموعه ای از فلسفه قلمداد می شد. در قرن های بعد، دانشمندان علوم شناختی و روانشناسی کم کم با مطالعه روی پدیده های این حوزه به نکاتی ارزشمند از سلامت ذهن و روان رسیدند. دانشمندانی نظیر ویلهلم وودت و ویلیام جیمز به ترتیب با رویکرد ساختارگرایی و کارکردگرایی خود به پیشرفت روانشناسی به عنوان یک علم مستقل کمک کردند. بعدها نیز دو روانشناس معروف با نام های فروید و یونگ تبدیل به بزرگترین دانشمندان این حوزه شدند.

تاریخچه سلامت جسمی در ایران

تاریخ پزشکی و سلامت در ایران به حدود 5 هزار سال قبل باز می گردد. در بخشی از کتاب های باستانی از "تریتا" به عنوان اولین پزشک ایرانی نام برده شده است که در دوره پات ها می زیسته است.

در دوره ای از تاریخ به سبب جنگ های ایران و یونان، تبادلات علمی بین این دو ابرقدرت دوران رخ داد که به شکوفایی دانش پزشکی هر دو طرف منجر شد. دانشگاه جندی شاپور نقش پررنگی در پیشرفت علم پزشکی در آن دوران داشته است.

در دوره پس از اسلام نیز با ظهور دانشمندان بزرگی نظیر ابن سینا و محمد ابن زکریای رازی علم پزشکی مسلمانان و به ویژه ایرانیان شهره تمام دنیا شد. امکانات زیاد درمانی، سطح بهداشتی بالا و درمان بسیاری از امراض نشان دهنده سطح بالای پزشکی ایرانیان در آن دوره بوده است.

رساله طبی الذهبیه نوشته امام رضا (ع)

بعد از این دوره به واسطه جنگ های صلیبی، حمله مغول و تضعیف روحیه تعقل گرایی میان مسلمانان و ایرانیان دانش پزشکی نیز دوره رکودی را طی کرد.

بعد از دوره رنسانس و با تاخیر دانش نوین پزشکی نیز به ایران وارد شد. اولین این تلاش ها توسط امیرکبیر انجام گرفت. در این دوره پولاک یهودی به عنوان مدرس طب و پزشکی به استخدام مدرسه دارالفنون درآمد. وی در آن سال ها اولین کتاب پزشکی مدرن را در ایران نوشت.

با آغاز قرن 14 شمسی و با تاسیس دانشگاه تهران و دانشکده پزشکی، تلاش ها برای پیشبرد دانش پزشکی با شدت بیشتری ادامه یافت. بعدها نیز با جدا شدن دانشکده های داروسازی و دندانپزشکی و تشکیل دانشکده های پزشکی در سایر دانشگاه ها شتاب رشد دانش پزشکی در ایران بیشتر شد.

بیمارستان سینا در تهران اولین بیمارستان ایران ساخته شده در سال 1290 قمری

تاریخچه سلامت روان در ایران

علم روانشناسی در ایران نیز از دیرباز با نام هایی مانند علم النفس مطرح بوده است. اما توجه به آن به عنوان علمی جدید از سال های 1320 صورت پذیرفت. می توان از دکتر محمد باقر هوشیار و دکتر اکبر سیاسی به عنوان پیشقراولان این علم در ایران نام برد. در سال های بعد نیز با تاسیس رشته های روانشناسی در دانشگاه های ایران روح تازه ای در رشد این علم در ایران دمیده شد.

سلامت در دنیای دیجیتال

با ظهور رایانه و بعد از آن شبکه جهانی اینترنت دنیای سلامت هم مانند دیگر جنبه های زندگی دچار تحول شد. دسترسی به اطلاعات چند برابر شد. هرکسی می توانست هر چیزی را جستجو کند. برای اطلاع از بیماری ها و درمان های احتمالی تنها یک سرچ کافی بود.

دیگر لازم نبود به طور مثال برای شناخت یک روانشناس خوب در تهران به حلقه اطرافیان بسنده کرد. حال شرایطی فراهم شده بود که با جستجو در فضای اینترنت می شد به بسیاری از متخصصان و آدرس و مشخصات آنها دسترسی پیدا کرد. همین امر جرقه ای برای تشکیل "پزشک خوب" بود.

سایت پزشک خوب

پزشک خوب یک وبسایت جستجو و رزرو متخصصان سلامت اعم از پزشکان و روانشناسان است. در این سایت شما می توانید از میان نزدیک به 20 هزار متخصص سلامت در حدود 20 شهر فعال کشور به جستجو بپردازید. در صورتی که پزشک یا مشاور مدنظر خود را یافتید می توانید اقدام به رزرو اینترنتی از ایشان نمایید.

تخصص های فعال در سایت پزشک خوب

در حال حاضر سایت پزشک خوب 29 تخصص و 60 زیرتخصص فعال در زمینه سلامتی دارد. تخصص هایی نظیر روانشناسی، دندانپزشکی، روانپزشکی، نورولوژی یا مغز و اعصاب، اورولوژی، تغذیه، پوست و مو، گوش حلق و بینی، زنان و زایمان، قلب و عروق، داخلی و سایر تخصص هایی که با مراجعه به سایت پزشک خوب می توانید به طور کامل آنها را ببینید.

شهرهای فعال در سایت پزشک خوب

هم اکنون 20 شهر از 20 استان کشورمان در سایت پزشک خوب فعال هستند و اطلاعات جامعی از آنها موجود است. هرچند که اطلاعات متخصصان سلامت از 70 شهر کشور در سایت وجود دارد.

به طور مثال اگر فردی به دنبال روانشناس مشهد است می تواند با مراجعه به سایت و ملاحظه بهترین روانشناسان مشهد نسبت به جستجو و رزرو اینترنتی از فرد مورد نظر اقدام نماید.