فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
مهریه
سؤال: فقهاء عظام فرموده اند اگر زوجین ضمن اجراء عقد، صداق را معیّن ننمایند و بعد از عقد توافق به صداق کنند صداق بعدالعقد کالمذکور فى العقد لازم الوفاء است.
سؤال این است که اگر زوجین در حین اجراء عقد مبلغى را بعنوان مهریه تعیین کنند و بعد از عقد نیز مبلغى به صداق تعیین شده اضافه نمایند آیا در این فرض نیز صداق اضافى بعد از عقد کالمذکور فى العقد لازم الوفاء مى باشد یا خیر؟
جواب: در مورد سؤال صداق اضافى بعد از عقد اگر در ضمن عقد لازم دیگر مانند بیع و مصالحه قرار داد نشده لازم الوفاء نیست. والله العالم.
سؤال: اگر زنى مدتى بعد از ازدواج ناقص شود مثلاً کور شود آیا شوهر که او را طلاق مى دهد مدیون مهر هست؟
جواب: بلى مدیون است و باید به او ادا نماید پس اگر طلاق پیش از نزدیکى و مواقعه با همسر واقع شود شوهر نصف مهر را و اگر بعد از نزدیکى باشد همه مهر را باید بدهد.
سؤال: اگر شخصى در نکاح موقت مهریه و اجرت را سفر مشهد مقدس و یا عمره مفرده قرار بدهد آیا این عقد صحیح خواهد بود یا خیر؟
جواب: اشکال ندارد.
سؤال: اگر زنى در زمان زندگى با شوهرش از او طلب مهرش را نماید و مرد از پرداخت آن عاجز باشد زندگى آنها چگونه است؟
جواب: اگر شوهر قدرت اداء مهریه زوجه را ندارد فعلاً تکلیفى ندارد و هروقت متمکن شد در صورت مطالبه زوجه واجب است بپردازد. والله العالم.
سؤال: زوج از بچه دار شدن جلوگیرى مى کند وعدم جلوگیرى را مشروط کرده است به اینکه زوجه مهریه اش را به او ببخشد و او را برىء الذمه کند.
اگر زوجه مهریه اش را ببخشد تا زوج جلوگیرى را کنار بگذارد آیا این بخشش صحیح است؟ وآیا زوج برىء الذمه مى شود؟
جواب: در فرض سؤال، چنانچه زوجه مهریه خود را به زوج بخشیده بشرط اینکه زوج از بچه دار شدن ممانعت نکند وزوج به آن شرط عمل کند این بخشش صحیح است وزوج برىء الذمّه مى شود.
سؤال: 40 سال پیش زمین مترى یک هزار تومان بوده فعلاً همان زمین مترى ده هزار تومان مى باشد در آن زمان قباله ازدواج خانمى هزار تومان بوده و شوهر نداده فعلاً اگر هزار تومان به زن بدهد آیا ذمّه او برى مى شود یا نه و همچنین مثلاً شخصى 40 سال قبل از کسى هزار تومان قرض کرده و از روى فراموشى یا عمداً نداده فعلاً چقدر باید به او بدهد؟
جواب: در فرض سؤال اگر اختلاف مالیت دین یا مهریه زیاد و غیر متعارف باشد به طورى که عرف پرداخت آن را به مبلغ سابق بدل آن نمى شمارد و در این مدت بستانکار مطالبه مى نموده و بدهکار خواه مدیون باشد یا زوج باشد بدهى را نپرداخته باشد احتیاط این است که طرفین با مصالحه و تراضى رفع اختلاف بنماید.
سؤال: لطفاً نظر مبارک خود را در خصوص مصوبه مجلس شوراى اسلامى پیرامون پرداخت مهریه زنان طبق ارزش پولى روز(یوم الاداء) بیان فرمائید.
جواب: در صورتى که زوجه مطالبه مهریه خود را کرده باشد و زوج هم متمکّن از اداء بوده و نپرداخته بعید نیست که ارزش ریالى روز محاسبه شود معهذا احوط مصالحه زوجین با یکدیگر است و اگر مطالبه نکرده زوج همان مقدار مهر را که عقد بر آن خوانده شده بدهکار است. والله العالم
سؤال: اگر کسى مهر همسرش را از خانه و باغ یا پول تبدیل به چیزى از مال خویش کند مثلاً به عنوان قرض بگیرد و خرج خانه اى کند و رسید بدهد آیا رسید کافى است یا باید حتماً طبق قولى که داده است که من به جاى مهریه شما یک ثلث از خانه را به شما میدهم، عمل کند و چنانچه آن خانه را بفروشد و خانه اى دیگر بخرد و در سند قید نکند اشکالى دارد یا خیر؟
جواب: بمقدار قیمت فروش خانه و باغ از ملک همسر به او مدیون است و باید بپردازد.
سؤال: امروزه رایج شده مثلاً 300 سکه بهار آزادى را به عنوان مهریه قرار مى دهند در صورتى که نه حالا و نه در آینده کسى قدرت پرداخت ندارد (و به عنوان اینکه مهر را که داد وکه گرفت) مى باشد) آیا در این صورت عقد صحیح است یا خیر؟
جواب: عقد صحیح است و شوهر ضامن مهریه هم مى شود البته مستحب است مهریه کم گرفته شود.
