به گزارش تابناک اقتصادی؛ تام فودی، تحلیلگر سیاسی خبرگزاری CGTN در یادداشتی تحلیلی نوشت: ایالات متحده در روز دوشنبه اعلام خواهد کرد که معافیت کشورهای خریدار نفت ایران لغو خواهد شد و در صورت ادامه واردات نفت ایران، این کشورها مورد تحریم ایالات متحده قرار خواهند گرفت.
ایالات متحده در سال گذشته، پس از خروج از برجام و وضع مجدد تحریم ها علیه ایران، به برخی کشورها از جمله چین، هند، ژاپن، ایتالیا و ... معافیت موقت اعطا نمود. اما حالا در راستای تشدید فشار اقتصادی بر تهران، دولت آمریکا تصمیم گرفته تا صادرات نفت این کشور را به صفر برساند.
تام فودی معتقد است این حرکت، مصداقی بارز از سیاست یکجانبه دولت ترامپ مبنی بر اینکه «منافع آمریکا همیشه اولویت دارند» است، که نشان می دهد دولت ایالات متحده حاضر است به هر قیمتی متحدان خود را وادار به پیروی از خواسته خود کند.
علیرغم آنکه لغو این معافیت ها به علت فشار دلار در معاملات نفتی احتمالا منجر به همراهی سایر کشورها با خواسته دولت ایالات متحده خواهد شد، در بلند مدت استفاده ابزاری و یکجانبه ترامپ از دلار، پیامدهایی را برای واشنگتن خواهد داشت.
این در صورتی است که دولت ترامپ به نادیده گرفتن و عدم توجه به خواسته های ملی سایر کشورها در موارد حیاتی همچون منابع انرژی و امنیت، ادامه دهد. بدین ترتیب اقدامات تازه در راستای دوری از دلار و تشکیل سیستم های ارزی و پرداخت جایگزین شدت بیشتری خواهد گرفت.
جهت توصیف سیاست های خارجی دولت ترامپ، لفظ یکجانبه گرایی بهترین توصیف است، علی الخصوص این که دولت وی باور دارد که این حق را داشته که به تنهایی عمل کند و خواسته خود را فارغ از خواسته های ملت ها و ذات روابط دیپلماتیک، بر دیگران تحمیل کند.
علیرغم مذاکرات گسترده و دقیق در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما در راستای یافتن بهترین راه حل برای مسئله برنامه هسته ای ایران، دولت ترامپ توافق مذکور را بر خلاف منافع آمریکا دانسته و به صورت یکجانبه از آن خارج شد و در این زمینه هیچ توجهی به خواسته های جامعه بین الملل، که موافق این توافق بودند، نداشت.
بدین ترتیب، آمریکا سایر کشورها را مجبور کرده تا از تحریم هایی که هیچ پایه و اساس قانونی و بین المللی ندارند پیروی کرده و اینگونه از قدرت دلار در بازارهای بین المللی استفاده ابزاری کرده است.
سایر کشورها نیز علیرغم آنکه با این تصمیمات موافق نباشند، به علت تهدید محرومیت از خدمات بانک ها و مؤسسات بین المللی، فرصت های سرمایه گذاری و حتی خرید نفت خام، مجبور به پیروی از آن هستند.
اما این به معنای عدم وجود عواقب استراتژیک و دیپلماتیک در آینده نیست.
تحلیلگر سیاسی خبرگزاری CGTN در ادامه اشاره داشت: برای هر کشوری، این تهدید که منبع اصلی درآمد و انرژی خود را به واسطه تصمیم های یکجانبه ایالات متحده از دست بدهد، منجر به تغییر طرز فکر و سیاست های آن کشور خواهد شد. چنین اقداماتی که بدون هیچ توجهی به دیپلماسی صورت میگیرند، برای همه اعضای جامعه جهانی مخرب و ناخوشایند هستند.
نتیجه آن که کشورها فرآیند ایجاد سیستم های پرداخت جایگزین را تسریع میبخشند، همانگونه که چین، روسیه و اتحادیه اروپا نیز اقداماتی در این راستا انجام داده اند که در نهایت، این فعل و انفعالات منجر به کاهش قدرت دلار در بازارهای جهانی خواهد شد.
علاوه بر این، از آنجایی که کشورهایی که بیشترین ضرر را از این اقدامات متحمل شده اند، متحدان ایالات متحده در این معاهده هستند، اینگونه تصمیمات اعتماد آنها به آمریکا را به عنوان یک دوست و متحد متزلزل میکند. البته این اولین بار نیست که اقدامات یکجانبه دولت ترامپ منجر به ضرر متحدانش میشود.
در کل میتوان گفت که سیاست های یکجانبه ترامپ یک اشتباه استراتژیک است. اقدام یکجانبه در راستای قطع صادرات نفت ایران به جایگاه بین المللی ایالات متحده و موقعیت دیپلماتیک آنها ضربه خواهد زد.
فارغ از سیاست های منطقه ای ایران و تصمیم واشنکتن برای پایان بخشیدن به آن، خروج یکجانبه از برجام اقدامی غیر قانونی بوده و رفتار کنونی ایالات متحده نیز قطعا در بلندمدت برای این کشور عواقب مهمی خواهد داشت.