آیا خروج از NPT حق قانونی ایران است؟/چرا قوه قضائیه موضع خود را نسبت به ردصلاحیت‌ها اعلام نمی‌کند؟/ رابطه اعتراضات آبان ماه و افزایش مراجعه مردم به روانشناسان

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه یکم بهمن ماه در حالی چاپ و منتشر شد که هشدار ظریف به اروپا درباره احتمال پاسخ به مکانیسم ماشه به صورت خروج ایران از NPT از یک سو و ادامه بحث‌ها درباره ردصلاحیت‌ها و بیانات رهبری در جمع مسئولان حج و زیارت از دیگر مواردی است که با تیتر‌های مختلف در صفحات نخست برجسته شده است.

روزنامه شرق تصویر مرکز صفحه نخستخود را به وزیر امورخارجه در مجلس شورای اسلامی اختصاص داد و تیتر تهدید ظریف به خروج از NPT را در کنار آن قرار داد. این روزنامه تیتر یک امروزش را نیز از گزارشی با عنوان ماجرای دو سلطان و قاچاق سوخت انتخاب کرد.

روزنامه اعتماد که نیم صفحه نخست خود را به تصویر ظریف در مجلس اختصاص داده عنوان خروج از «ان‌پی‌تی» یکی‌از گزینه‌هاست به نقل از وزیر امور خارجه تیتر یک کرد و در سرمقاله امروز خود به قلم مهدی ذاکریان درباره NPT و حق قانونی ایران نوشته است.

روزنامه رسالت در گزارش صفحه نخست خود برخورد خشونت‌آمیز پلیس فرانسه با معترضان را بررسی و تیتر مهد دموکراسی را برجسته کرده است.

روزنامه ابتکار نیز در کنار تصویر ظریف در نیم صفحه نخست امروزش تیتر اولتیماتوم جدی ایران به اروپا و واکنش روسیه را برجسته کرد. رمزگشایی از اقدام برجامی اروپا نیز عنوان سرمقاله امروز این روزنامه به قلم محمدرضا ستاری است.

روزنامه جوان که نیم صفحه نخست امروزش را به تصاویر ظریف و سردار قاآنی اختصاص داده دو تیتر پرونده ایران به شورای امنیت برود، از NPT خارج خواهیم شد به نقل از ظریف و فرمانده نیروی قدس: دشمنان سردار سلیمانی را جوانمردانه می‌زنیم را برجسته کرده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

آیا خروج از NPT حق قانونی ایران است؟

مهدی ذاکریان در سرمقاله امروز روزنامه اعتماد با عنوان NPT و حق قانونی ایران نوشت: اظـهارنظر دیـروز محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد بررسی خروج از پیمان عدم اشاعه هسته‌ای (NPT) نه فقط خطاب به بازیگران سیاسی داخلی ایران، بلکه خطاب به همه دولت‌های طرف برجام، پژوهشگران، حقوقدانان و... آگاهان سیاسی جهان بود. جمهوری اسلامی ایران در طول ۱۶ سال گذشته، به صورت مستمر حسن‌نیت و اراده‌اش را برای همکاری در چارچوب پیمان عدم اشاعه عملا نشان داده است.

در برجام به عنوان متن ضمیمه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، به رغم تمام تلاش‌هایی که از سوی گروهی از کشور‌ها از جمله عربستان سعودی، مصر، اسراییل، امارات متحده عربی و اردن انجام شد، همه کشور‌های جهان موظف شده‌بودند روابط مسالمت‌جویانه و همکاری را با ایران آغاز کنند. با روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده امریکا، عملا سنگ‌اندازی‌ها و رایزنی‌های ضدایرانی به نتیجه رسید و واشنگتن تلاش برای فروپاشی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را آغاز کرد.

ایران با اقداماتی که در یک سال و نیم اخیر انجام شده، عملا از تمامی منافع برجام محروم شده است. برجام بدون تردید، نقشه راهی برای تضمین اجرای اهداف عدم اشاعه هسته‌ای بود، توافقی برای اطمینان بین‌المللی از اجرای مفاد ان‌پی‌تی توسط ایران. زمانی که ایران از منافع اجرای دقیق و صحیح پیمان عدم‌اشاعه برخوردار نشود، تهران هم حق دارد براساس مسیر حقوقی پیش‌بینی شده در NPT از این توافق خارج شود. این حق در پیمان برای کشور‌های عضو محفوظ شمرده شده است.

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده تحت راستی‌آزمایی قرار گرفته است که برنامه هسته‌ای صلح‌آمیزی را دنبال می‌کند. برنامه هسته‌ای ایران برخلاف برنامه هسته‌ای اسراییل ماهیتی صلح‌آمیز دارد. اسراییل نه تنها انواع سلاح‌های کشتار جمعی، از جمله سلاح‌های هسته‌ای را طراحی، تولید و انباشت کرده، بلکه مدیر کل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام کرده است که نیروگاه دیمونای اسراییل، با هدف تولید مواد هسته‌ای مورد نیاز برای استفاده در تولید سلاح‌های هسته‌ای فعالیت می‌کند. چنین عملکردی فقط نقض پیمان‌های بین‌المللی نیست، بلکه تهدید صلح و امنیت بین‌المللی است. وقتی از اسراییل حرف می‌زنیم از موجودیتی حرف می‌زنیم که از زمان تاسیس به صورت دایم با همسایگانش در حال جنگ بود، جلوی تاسیس کشور فلسطین را گرفته است، بخشی از خاک سوریه را تحت اشغال خود دارد، نوار غزه را تحت محاصره قرار داده است، از سال ۱۹۶۷ تاکنون، به مدت ۵۲ سال است که نه تنها کرانه باختری رود اردن و قدس شرقی را تحت اشغال خود دارد بلکه به صورت مستمر با تغییر ترکیب جمعیت، شهرک‌سازی و ورود ساکنان جدید به این منطقه در حال نقض آشکار تمام کنوانسیون‌های جهانی است، علاوه بر این‌ها سلاح‌های کشتار جمعی تولید می‌کند و کلاهک‌های هسته‌ای و برنامه هسته‌ای غیرصلح‌آمیز است. از مسائل مضحک و طنزآمیز تاریخ این است که بسیاری از متحدان و دوستان اسراییل هستند که ایران را به دلیل اجرای دقیق تعهداتش مورد انتقاد قرار می‌دهند. این دوستان و متحدان اسراییل به جای تحت فشار قرار دادن ایران، باید دنبال اصلاح و تغییر دولت متحد و دوست خودشان باشند. جمهوری اسلامی ایران، همواره خواهان تبدیل منطقه خاورمیانه به مناطق عاری از سلاح هسته‌ای شده است، باید دقت کرد که چه کسانی همواره با این طرح مخالفت می‌کنند؟ چه کسانی نسبت به راستی‌آزمایی و نظارت بر خالی بودن منطقه از سلاح هسته‌ای حساسیت دارند؟ من قطعا از عضویت ایران در مجامع و نهاد‌های بین‌المللی و کنوانسیون‌ها حمایت می‌کنم، اما صرف شنیده شدن صدای ایران و حق رای در یک سازمان یا نهاد، در صورتی‌که هیچ‌یک از منافع ملی ایران تامین نشود بلکه به خاطر اجرای مقررات آن مورد تنبیه، تهدید و ترور اقتصادی قرار گیرد، ضرورتی ندارد، به ویژه اگر حق قانونی برای کشور وجود داشته باشد که بدون مشکل حقوقی از این پیمان خارج شود.

چرا قوه قضائیه موضع خود را نسبت به رد صلاحیت‌ها اعلام نمی‌کند؟

نعمت احمدی حقوقدان در سرمقاله امروز روزنامه آرمان ملی با عنوان نگاه‌ها به سمت قوه قضائیه است نوشت: در باب رد صلاحیت نمایندگان مجلس به بهانه داشــتن پرونده‌های مالی باید گفت که اگر نماینده‌ای تخلفی داشته است باید در دادگاهی مطرح شود و دادگاه حکم محکومیت برای آن‌ها صادر کند تا این حکم اثــر محرومیت از جایگاه اجتماعی و سیاسی داشته باشــد.
صحبت‌های سخنگوی شــورای نگهبان بر پایه ظن و گمان بود و همانطور که خود ایشان گفتند برخی نماینده‌های مجلس به علت اتهام مالی و برخی به علت شــائبه داشــتن پرونده مالی رد صلاحیت شــده اند. این ظن و گمان‌ها نمی‌تواند دلیلی برای محروم کردن نمایندگان از انتخابات باشد.

در کشور ما سه قوه امور را در دست دارند. قوه قضائیه در قبال این موضوع فعال موضع رســمی اعلام نکرده اســت. برابر اصل ۱۱۳ قانون اساسی رئیس جمهوری مســئولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده دارد.
ایشــان به صراحت مخالفت خود را بــا این رویه اعلام کرد تا جایی که سخنگوی شورای نگهبان واکنش نشان داد مبنی بر اینکه مخالفت رئیس جمهور به خاطر رد صلاحیت کاندیدا‌های وابسته به ایشان بوده و عملا رئیس جمهوری را به اینکه در اقدام ضد ملی شرکت کرده است، متهم کرد. این موضع گیری سخنگوی شورای نگهبان مناسب وحقوقی نبود و بهتر بود ایراد نمی‌شد. ما شاهد هستیم در این عرصه فعال سایر اعضای شورای نگهبان سکوت کرده اند و فقط سخنگوی این نهاد با لحنی خاص به انتقادات پاسخ می‌دهد.

قوه سوم، قوه مقننه اســت. در این قوه علی لاریجانی ریاســت امور را برعهده دارد و شاهدیم که ایشــان نیز اتهامات مالی وارد بر نمایندگان مجلس را رد کرد و ایــن اقدام را نپذیرفت و با آن مخالفت کرد. هیچکس به انــدازه رئیس مجلس بر عملکرد نمایندگان مجلس نظارت و احاطه نــدارد. صرف نظر از این یک شورای نظارت بر عملکرد نمایندگان مجلس وجود دارد که هر شکایتی که از نمایندگان مجلس مطرح می‌شود از این طریق به مجلس منعکس می‌شود.

برخی از این نمایندگان چندین دوره نماینده مجلس بوده اند و عملکرد آن‌ها کامل رصد شده است، اما رد صلاحیت شده اند. چگونه می‌شود در این سال‌ها اخباری از تخلفات این افراد منتشر نشده باشد و حاال به یک باره رد صلاحیت شوند؟ عملا وقتی این دو قوه با رد صلاحیت‌ها مخالفت کرده اند این مساله تبدیل به یک چالش جدی، مهم و ملی شده و امروز درخواســت‌ها پیرامون این اســت که مقام معظم رهبری به موضوع ورود کنند. در این برهه فقط قوه قضائیه سکوت کرده و بهتر است این قوه سوابق ۹۰ نماینده رد صلاحیت شده را اعلام کند تا مساله حل شود.

بر این باور هستم که توپ در زمین قوه قضائیه است و این نهاد هنوز درباره این موضوع اعلام موضع نکرده است تا این مساله با توضیح رسمی این نهاد مسئول، شفاف و ختم به خیر شود.

رابطه اعتراضات آبان ماه و افزایش مراجعه مردم به روانشاسان

عباس عبدی طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه شهروند با عنوان هشدار‌ها را جدی بگیرید نوشت: میزان مراجعات مردم به مشاوره‌های روحی و روانی طی دوماه گذشته افزایش یافته است. بخشی از این افراد دچار عوارض روحی و روانی شده‌اند. ممکن است پرخاشگر یا گوشه‌گیر شوند. عوارض روانی در روابط خانوادگی و شخصی ایجاد اختلال می‌کند و دیگران را نیز دچار مشکل خواهد کرد. اخیرا یکی از نزدیکان با من صحبت می‌کرد که توان تحمل این حد از تنش را نداریم. هر آن منتظر واقعه‌ای هستیم. صبح‌ها با ترس و نگرانی بیدار می‌شویم. دخترم با ترس و لرز تلفن‌همراهش را روشن و گریه می‌کند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد در مناطقی که در آبان‌ماه اعتراضات زیاد بود، مراجعه به مشاور برای رسیدن به تعادل روحی و روانی زیاد شده است. مردم با این‌گونه مسائل فقط در یک جبهه مواجهه ندارند، بلکه نگاه آنان به آینده‌ای است که همراه با امیدواری نیست؛ مسأله تورم و مشکل تأمین معاش و نیاز‌های روزمره از خوراک و بهداشت گرفته تا مسکن و حمل‌ونقل، مسأله ناامنی و افزایش مشکلات رفتاری در عرصه اجتماعی نیز موجب خراش روحی و روانی آنان شده است. اخیرا فیلم کوتاهی دیدم که به‌ظاهر مربوط به شهر شهریار در نزدیکی تهران بود. در این فیلم وسط خیابان و روز روشن و با وجود ترافیک، حدود ۱۰ جوان با شمشیر و چماق به جان یکدیگر افتاده بودند و بی‌رحمانه یکدیگر را می‌زدند و مردم نیز درحال فرار از معرکه بودند. چنین تصاویری چنان آزاردهنده است که حد و اندازه آن قابل تصور نیست.

مشکل دیگر قطبی‌شدن شدید جامعه است؛ اینکه در فاصله‌های کوتاهی از حوادث آبان به ترور سردار سلیمانی و مراسم تشییع آن شهید و سپس حوادث کرمان و حمله به پایگاه آمریکا و سپس سقوط هواپیما و اعتراضات پس از آن و اکنون تشدید تنش در روابط خارجی برسیم، حکایت از وجود دوقطبی‌های خطرناکی است که در دل جامعه وجود دارد. سخنانی که برخی از افراد در صداوسیما زده‌اند و دیگران را دعوت به رفتن از کشور می‌کنند، یا اعتراضات هنرمندان و تحریم برنامه‌های رسمی و نیز پاسخ‌های متقابل به آنها، جملگی نشانگر آن است که جامعه درحال قطبی‌ترشدن است. جامعه دو قطبی مُخِّل آرامش روحی و روانی است و لنگرگاهی برای شهروند عادی ندارد. او را از وضع معمول خارج و مجبور می‌کند که به سوی یک قطب برود و خود را در شرایط ستیز با قطب مخالف قرار دهد، و اگر در میانه بماند، از سوی هر دو قطب تهدید خواهد شد. این وضع امنیت خاطر را از فرد سلب می‌کند و فشار‌های روحی و روانی را افزایش می‌دهد. مشکلات روانی برای جامعه و فرد خطرناک‌تر از مشکلات و بیماری‌های جسمی است. از کنار آن‌ها ساده نباید گذشت.