جمع سپاری پژوهشهای راهبردی با هدف کاربردی و هدفمند ساختن آنها، از رویکردهای جدید و تازهای است که مجمع تشخیص مصلحت نظام با محوریت دبیرخانه این مجمع آن را آغاز کرده است؛ رویهای امیدبخش که میتواند مقوله پژوهش و تنظیم سیاستهای کلان کشور را به هم گره زده و نتایج ثمربخشی را رقم بزند.
به گزارش «تابناک»؛ صبح امروز یکشنبه برابر با شانزدهم شهریور ماه ۱۳۹۹ اولین فراخوان جمع سپاری نخبگانی مجمع تشخیص مصلحت نظام در محل ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی برگزار شد؛ فراخوانی که با مشارکت اندیشکده ها، نخبگان و موسسات مطالعات راهبردی در پی بررسی راههای نوینی برای تدوین سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه کشور بود.
در ابتدای این نشست، دکتر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در رابطه با ضرورت توجه به مقوله پژوهش در کشور و مشکلاتی که از محل بی توجهی به این مقوله ایجاد می شود، اشاره کردند و افزودند که انقلاب اسلامی ایران محصول اراده جوان های متعهد و متخصص بوده است.
اولین اراده قوی به استقرار انقلاب اسلامی در کشور منجر شد
دکتر رضایی با تأکید بر اینکه اولین اراده قوی شکل گرفته توسط جوانان به استقرار انقلاب اسلامی در کشور منجر شد، افزودند: اولین اراده ملی در ایران در سال ۵۶ و ۵۷ شکل گرفت و نسل اول انقلاب در کنار امام توانست کار بزرگی انجام دهد و در عالم سیاست راهی نو به نام جمهوری اسلامی را به وجود آورد. دومین اراده ملی برای آزادسازی سرزمین های اسلامی بود که قدرتهای بینالملل، صدام حسین را تحریک کردند و او به پنج استان وارد شد و در اینجا نسل دوم، دومین اراده ملی را شکل داد و اقتدار ایران را بازگرداند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در گام دوم انقلاب در آستانه شکلگیری، یک اراده ملی سوم توسط نسل سوم و چهارم انقلاب در حوزه اقتصاد، فرهنگ و محورهای هفتگانه رهبری در بیانیه گامدوم هستیم، گفت: سومین اراده ملی ایران باید به دست نسل سومیها صورت گیرد. ما در آستانه تحولات جدید در کشور هستیم و نحوه اداره، سیاستگذاری کشور و برنامهریزیها باید متحول شود، در غیر این صورت، مسیرهای منفی در فرهنگ و اقتصاد ادامه مییابد. در چهل سال اول انقلاب با روندهای مثبت و منفی روبه رو بودیم.
وی افزود: روندهای مثبت انقلاب در حوزه سیاست، دفاع و امنیت است و این تحولات بدون بسیج اندیشمندان امکان پذیر نیست. باید بسیجی از اندیشکده ها و نخبه ها و پژوهشگاه ها در موسسات فرهنگی و کسب وکارها صورت گیرد. تا تحول در بخش های فکری و اندیشهای شکل نگیرد، تحولی در فرهنگ و اقتصاد صورت نخواهد گرفت.
اکنون سومین موج اندیشه ورزی را دنبال می کنیم
رضایی ادامه داد: در گذشته پژوهش های کارشناسی، نظری و مطالعاتی داشته ایم، اکنون سومین موج اندیشه ورزی را دنبال می کنیم. تحولات چهل ساله دوم انقلاب، متکی به فعالیت و تلاش است. به عنوان حامیان اندیشگاهی روی مجمع حساب کنید. هر اندیشکده ای میتواند ده ها گروه خودجوش را ساماندهی کند. ارائه فکر بدون مطالبه ما را به جایی نمیرساند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: دومین مسأله، تحول در دولت است. امروز دیوانسالاری و نحوه حکمرانی در اقتصاد و فرهنگ، بزرگترین مانع پیشرفت کشور است و این را باید تغییر داد. اگر نیروهای انقلاب میگفتند باید شاه را ساقط کنیم، اگر نیروهای دفاع مقدس میگفتند باید صدام را ساقط کنیم، شما باید یک دولت نو و یک تنظیم رابطه جدید میان دولت و نظام و دولت با مردم پیدا کنید.
وی تاکید کرد: در دهه اول انقلاب وقتی بسیجیها به جبهه اعزام می شدند، خبرنگاران خارجی زیاد به جبهه می آمدند و با اینها صحبت می کردند و می گفتند جوان! کجا می خواهی بروی؟ می گفتند خرمشهر با هدف اینکه راه قدس از کربلا می گذرد و طرف فکر می کرد این فرد دیروز خدمت امام بوده و حکمی از امام گرفته که به خرمشهر برود و از آنجا هم حمله کند و تا قدس پیش برود. چنین روحیه ای در حال حاضر در میان جوانان ما کشته شده است.
همه جوانان باید خود را نماینده نظام و انقلاب بدانند
رضایی گفت: همه جوانان باید خود را نماینده نظام و انقلاب بدانند، همه باید حس انقلابی در خود شکل بدهند و به میدان بیایند منتهی هم در چارچوب نظریهپردازی و اندیشه ورزی و هم در چارچوب مطالبه گری، به گونه ای که خود را نماینده انقلاب و ملت ایران بدانند.
وی ادامه داد: این کشور و این نظام متعلق به هیچ گروه خاصی نیست و متعلق به ملت ایران است، مخصوصا جوان های کشور و جوانان باید تصمیمی تاریخی بگیرند و منتظر فرش قرمز نباشند.
سیاست های اقتصاد مقاومتی پیاده میشد، مشکلات اقتصادی نداشتیم
رضایی در بخشی از این نشست گفت: اگر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در این کشور پیاده میشد مطمئن باشید ما امروز مشکلات اقتصادی نداشتیم.
وی افزود: چند سال قبل از شروع تحریم های اقتصادی، پیشبینی شده بود که این کشور با نوسانات اقتصادی روبرو خواهد شد و نیازمند یک اقتصاد مقاومتی است. این اقتصاد مقاومتی طراحی و نوشته شد و مقام معظم رهبری کلمه به کلمه این مباحث را دیدند و آنها را اصلاح و تقویت کردند و با دیدگاه های خود، امام و اسلام انطباق دادند.
رضایی خاطرنشان کرد: سند اقتصاد مقاومتی قبل از بحران های اقتصادی، ابلاغ شد، اما هنوز روی زمین است و قانونش نوشته نشده است. بعضی از مسئولان کشور نمی دانند این چه سند مهمی است. تنظیم رابطه دولت با بالادست و تنظیم رابطه دولت با مردم مهمترین تحولی است که باید صورت بگیرد. اگر در ساختار دولت، دیوان سالاری دولت، روش حل مسائل در دولت، چگونگی ارتباط با نخبگان، چگونگی ارتباط با کسب و کارها اصلاح نشود، همان قدم های منفی در فرهنگ و اقتصاد ممکن است ادامه پیدا کند.
رضایی همچنین ادامه داد: مسأله سوم که مسأله روز و عملیاتی ماست، سیاست های کلی برنامه هفتم است و ما انتظار داریم به عنوان اولین برنامه گام دوم به ریل گذاری جدید در فرهنگ و اقتصاد تبدیل شود.
وی تصریح کرد: چطور باید جلوی راه های رفته اشتباه را گرفت و روی راه های نو سرمایه گذاری کرد؟ زمان ما محدود است. درست است یک سال دیگر وقت داریم؛ اما به دلیل اینکه سیاست های کلی چند ماه قبل از برنامه نویسی باید به دولت ابلاغ شود و برنامه هفتم برنامه مهمی برای ماست، حداکثر ما باید بتوانیم تا تیر ماه و اردیبهشت ماه سال آینده سیاستهای کلی را از مسیر اندیشگاهی و بخش های داخل مجمع بگذرانیم و خدمت رهبر انقلاب ارائه کنیم و ایشان تصویب کنند و اردیبهشت ماه که ابلاغ شد، دولت بعد بتواند آذر ماه آن را به مجلس بدهد و مجلس هم آن را ظرف سه ماه تصویب کند تا در سال ۱۴۰۱ به نتیجه برسد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: ممکن است به دلیل تغییرات دولت و مجلس تاخیری در برنامه داده شود زیرا دولتی میرود و دولتی میآید و ممکن است لازم باشد از مقام معظم رهبری وقت بگیریم. چند اشکال وجود دارد؛ یکی از مسائلی که باید در دولت به آن فکرکند، جزیره ای برخورد کردن در مورد حل مسائل است.
همچنین در این نشست، دکتر میثم مظفر، رییس مرکز مطالعات و بررسیهای راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص در رابطه با نخستین فراخوان جمع سپاری دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با موضوع تدوین سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه کشور گفت: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در راستای انجام ماموریتهای محوله خویش وفق قانون اساسی و به ویژه در تدوین سیاستهای کلی نظام، مصمم است زمینههایی را ایجاد نماید تا از ظرفیتهای ارزشمند فکری، تجارب مدیران اجرایی کشور و دانش پژوهشگران مراکز علمی - راهبردی کشور نظیر اندیشکدهها و پژوهشکدهها، اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاهها در کنار نظرات عموم مردم از طریق رویکرد جمع سپاری بهرهمند شود.
اتحادیه اروپا با سامانه قانون باز از مشارکت عمومی بهره می گیرد
وی در ادامه افزود: مفهوم جمع سپاری Crowd Sourcing مفهوم جدیدی است که معنای آن از مشارکت عمومی گرفته شده و در بسیاری از کشورهای جهان پا به عرصه سیاست گذاری گذاشته و توانسته زمینه ساز تحول در عرصه سیاست گذاری این کشورها باشد. برای نمونه می توان به سامانه قانون باز openlaws.com اتحادیه اروپا اشاره کرد که در فرآیند قانون نویسی از مشارکت عمومی بهره میگیرد.
رییس مرکز مطالعات و بررسیهای راهبردی ادامه داد: این فرآیند که به نوعی مکمل فرآیند سنتی گذشته است، پای طیف وسیعی از نخبگان را به عرصه سیاستگذاری کشور باز و از مشارکت آنها استفاده میکند تا بتواند بهترین و مطلوب ترین نتیجه را حاصل نماید. جمع سپاری در حکمرانی امروز با توجه به پیچیدگی مسائل و ابعاد مختلف موضوعات از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
جمع سپاری فرصت تازه برای مشارکت شهروندان در سیاست گذاری است
مظفر تصریح کرد: در واقع جمع سپاری، به همراه سایر روشهای مشارکت جویانه، فرصتهای تازهای را برای فعالیت شهروندان ایجاد میکند تا هم شهروندان و ذینفعان در موضوعات مختلف سیاست گذاری بتوانند در تصمیمات کلان کشور دخیل باشند و هم سیاست گذاران را با ابعاد عینی و ملموستر موضوعات جامعه و قشرهای مختلف نزدیکتر میکند و سبب تصمیمات آگاهانهتر سیاستی برای حاکمیت میگردد. همچنین فرصتهای تازهای را در راستای جاری شدن صدای مردم در فرایندهای سنتی سیاست گذاری ارائه مینماید.
سامانه نجم مبتنی بر تجربیات موفق بین المللی و داخلی، طراحی و قابل بهره برداری شد
وی در ادامه توضیحات خود در مورد این فراخوان و اهداف آن تأکید کرد: موضوع مشورت حکمرانان با مردم در آموزههای دینی و در حکمرانی اسلامی نیز به واقع جایگاه ویژه ای داشته و اسلام بیش از سایر مکاتب فکری به طرز صحیح به این مقوله توجه نموده است؛ بنابراین، مرکز مطالعات و بررسیهای راهبردی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با استفاده از ظرفیتهای داخلی خود سامانه نجم (نظام جمع سپاری مجمع) را مبتنی بر تجربیات موفق بین المللی و داخلی، طراحی و قابل بهره برداری کرده است که میتواند زمینه ساز ارتقای کیفیت تصمیم گیریها در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد.
مظفر در مورد سامانه نجم و ظرفیتهای آن نیز گفت: این سامانه قرار است بستری برای مشارکت عموم مردم و نخبگان در موضوعات علمی مرتبط با دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام یعنی سیاست پژوهی، معضل پژوهی، مصلحت پژوهی و حتی نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام شود؛ سامانهای که به آدرس najm.cfss.ir در شانزدهم شهریور در گردهمایی با حضور دبیر محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام و رؤسای کمیسیونهای دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و مدیران پژوهشکدهها، اندیشکدهها و مراکز علمی _ راهبردی کشور رونمایی خواهد شد.
این مقام مسئول در مورد موضوع کنونی پیش روی فراخوان یعنی سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه نیز تصریح کرد: اولین موضوع جمع سپاری این سامانه، موضوع مشارکت در تدوین سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه کشور است که از تاریخ رونمایی سامانه، به مدت یک ماه عموم مردم، نخبگان و مراکز علمی – راهبردی فرصت بارگذاری دستاوردهای پژوهشی خود را در این سامانه خواهند داشت.
در ادامه پیشنهادهای سیاستی و ایدههای برتر توسط هیاتهای داوری متشکل از رؤسای کمیسیونهای دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و پژوهشکدههای وابسته و سایر اساتید و کارشناسان ارشد، داوری و ارزیابی می شود و به افراد و تیمهای برتر و برگزیده، هدایای مادی و معنوی ارزشمندی نیز اهدا خواهد شد و من بعد نیز ایشان به عنوان مشاورین دبیرخانه و کمیسیونهای تخصصی شناخته خواهند شد.
مظفر در پایان اضافه کرد: لازم به ذکر است از این پس، این سامانه «نجم» به عنوان مهمترین درگاه ارتباط دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با نخبگان سراسر کشور و در رابطه با موضوعات مختلف با رویکرد جمع سپاری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.