پولشویی بازگشت قانونی درآمد حاصله از فعالیتهای غیر قانونی به چرخه اقتصاد است که در این گزارش به مفهوم آن به زبان ساده پرداخته ایم.
«پولشویی» به کلام ساده عبارت است از «بازگشت قانونی درامد حاصله از فعالیتهای غیر قانونی به چرخه اقتصاد».
بدین معنی که پول غیر مشروع حاصل از انجام فعالیتهایی، چون تجارت مواد مخدر، قاچاق کالا از ترانزیت، قاچاق اسلحه…از طریق سیستمی مشخص که معمولا توسط بانکها، شرکتهای بیمه و امور خیریه انجام میشود تمیز میشود و وارد سیستم اقتصادی کشور میشود و نظام مالی کشور را فلج میکند. در سطوح بالاتر لینکی بین پولشویی و فعالیتهای تروریستی موجود است.
به زبانی ساده تر هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر هویت عواید نامشروع به طوری که وانمود شود از منابع نامرئی سرچشمه گرفته است، پولشویی گویند.
این اعمال زمانی اتفاق میافتد که درآمدهای کسب شده توجیه قانونی نداشته و برای این که از حالت غیرقانونی خارج شوند و شکل پولهای معمول را به خود بگیرند، بوسیله پولشویی، تطهیر میشوند.
در واقع پولشویی فرایند گسترده ای، شامل سلسله پیچیدهای از اقدامات است که در آن شکل اولیه، مبدأ و مقصد، مشخصات، نوع، حتی افراد ذی نفع پولهای آلوده تغییر میکند و بنابراین در این جرم با مجرمین باهوشی سروکار داریم که میتواند پایههای نظام اقتصادی را متزلزل نمایند.
گاهی پولشویی در قالب رفتارهای بسیار سادهای که حتی تصور خلاف بودن آن را هم نمیکنید، رخ میدهد. یکی از سادهترین مثالهای پولشویی، خریدن یک کالای بیارزش (معمولا در حراجیها) به مبلغی چندین برابر ارزش واقعی آن است. از گونههای دیگر پولشویی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال مالكيت
- خريد و فروش سهام
- انتقال درآمد و پول به خارج
- تبديل درآمد به پول خارجی
- عمليات بانكی چند مسيری
- بنگاههای صوری خيريهای
- مشاركت در امور صنعتی
- خريد و فروش چندباره مستغلات و زمين شهری
- پنهانكاری و جاسازی پول و درآمد
- خريد طلا و جواهرات
انواع پولشویی:
- ۱-پولشویی درونی: شامل پولهای کثیف که از فعالیتهای مجرمانه و در داخل خاک یک کشور میشود که در همان کشور شسته میشود.
- ۲- پولشویی مهار شونده: شامل پولهای کثیف به دست آمده از فعالیتهای مجرمانه که در داخل خاک یک کشور کسب و خارج از آن کشور تطهیر میشود.
- ۳-پولشویی بیرونی: شامل پولهای کثیف به دست آمده از فعالیت مجرمانه انجام شده در سایر کشورها که در خارج نیز شسته میشود.
- ۴-پولشویی وارد شونده: که شامل پولهایی که از فعالیت مجرمانه در سایر نقاط بدست آمده و در داخل خاک کشور مورد نظر شسته میشود.
آثار پولشویی در اقتصاد کشور
- بی ثباتی بازار مالی
- بی اعتباری مردم نسبت به نظام مالی
- افزایش نرخ سود و بهره
- ترویج انواع جرم
- بی اعتمادی و عدم علاقه سرمایه گذاران خارجی جهت سرمایه گذاری
یکی از موسسههایی که معتبرترین تخمینها را در رابطه با پولشویی در عرصه بین الملل را داراست، NCA است که در سال ۲۰۰۹ مبلغی معادل با ۱/۶ تریلیون دلار (۲.۷%تولید ناخالص جهانی) را مرتبط با پولشویی جهانی گزارش داد که این مبلغ توسط «جرمهای سازمان یافته» انجام میشود و توسط موسسههای مالی و بانکی مانند بانک HSBC بریتانیا شسته میشود. فن اوری نوین بانکی و سیستمهای الکترونیکی جدید جاده صاف کن این پروسه پولشویی هستند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما