علت کمبود سه داروی تجویزی در کرونا/ دپوی تعداد زیاد دارو در انبارهای گمرک «جوسازی» بود/ دارویی که مجوز ندارد، چطور در گمرک تخلیه شده است؟/ علت کمبود سرم تزریقی در کشور

مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو ضمن تشریح علل کمبود اقلام دارویی مرتبط با کرونا در پیک پنجم بیماری در کشور و شلوغی برخی داروخانه ها، در عین حال به اظهاراتی درباره دپوی اقلام دارویی در گمرک پاسخ داد.

به گزارش «تابناک»؛ دکتر سیدحیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در نشست آنلاین خبری با اصحاب رسانه درباره میزان مصرف دارو‌های مورد استفاده در درمان کرونا گفت: سال گذشته بعد از چند هفته اول شیوع بیماری و شروع مصرف داروی رمدسیویر در دنیا و تاییدیه‌ای که اخذ شد، مقدار کمی از این دارو واردات داشتیم و پس از آن بلافاصله کارخانجات داخلی تولید آن را آغاز کردند و در حال حاضر، هشت تولید کننده رمدسیویر داریم و زمانی که پیک بیماری و افزایش مصرف را نداشته باشیم، بخشی از آن صادرات نیز می‌شود.

وی افزود: مصرف این دارو در خردادماه ۶۰۰ هزار عدد بود که تیرماه به یک میلیون و ۳۰۰ هزار عدد و مرداد ماه به ۲ میلیون و ۲۵۰هزار عدد رسید؛ طوری که در دو هفته اول مرداد ماه، مصرف رمدسیویر هشت برابر شد که البته بخشی از آن تجویز غیرمنطقی را نشان می‌دهد. خیلی از بیمارانی که این دارو را دریافت کردند شاید نیاز به مصرف آن نداشتند، چون این دارو صرفا در فاز ویروسی اثرگذار است، نه در ابتدای مثبت شدن تست بیماری و نه در انتهای فاز التهابی شدید.

 

محمدی درباره فاویپیراویر نیز گفت: مصرف این دارو نیز در مجموع شش ماه دوم سال ۹۹ به ۱۱ میلیون رسید، در صورتی که مصرف همین دارو در تیر ماه امسال به ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار عدد رسیده است.

وی ادامه داد: داروی دیگر توسیلیزومب است که در فاز التهابی شدید مصرف می‌شود و باید همکاران پزشک در صورت عدم اثرگذاری کورتون‌های دیگر، آن را تجویز کنند، اما متاسفانه الان برای خیلی از بیماران تجویز می‌شود و مصرف آن غیرمنطقی است؛ به طوری که مصرف آن در تیر ماه ۳۰ هزار عدد و در دو هفته اول مرداد به ۴۲هزار عدد افزایش یافته است.

وی ادامه داد: این افزایش پیش بینی نشده بیماری و تعداد زیادی که در شیوع بیماری بوجود آمد، غیرمنتظره بود؛ به همین دلیل افزایش هشت برابری را شاید نشود به راحتی پیش بینی کرد. موجودی ما برای رمدسیویر حداقل شش ماه بود که متاسفانه کل رمدسیویر در تیرماه مصرف شد و البته در مردادماه بلافاصله تامین شد و کمبودی پدید نیامد. فاویپیراویر نیز با وجود عدم اثرگذاری آن در بیماری و تایید کمیته‌های علمی مرتبط، اما با توجه به تجویز برخی همکاران پزشک و نیاز جامعه موظف بودیم دارو را تامین کنیم و این کار انجام شد.

محمدی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای واردات این داروها گفت: ناچار شدیم با توجه به کمبود، واردات داشته باشیم؛ اما به محض رفع کمبود، واردات قطع و کماکان از تولید داخل استفاده می‌شود.

وی درباره کمبود سرم تزریقی نیز گفت: در سال گذشته تقاضای تعطیلی یکی از خطوط تولیدی سرم را جهت بهبود شرایط ساخت از سوی خود شرکت داشتیم؛ اما موافقت نکردیم، چون تابستان بود و به دلیل گرمای هوا مصرف سرم بالا می‌رود. در نهایت از آبان ماه با تعطیلی این کارخانه موافقت کردیم، ولی با توجه به شرایطی که داشت و برای دستگاه‌هایی نیاز به واردات داشت، شفاهی توافق شد که از اسفندماه این اتفاق افتد. حسب وعده آن شرکت، شرایط ساخت باید اصلاح می‌شد و حساب کرده بودیم که تا قبل از تابستان این مشکل رفع شود و آن تولید کننده که یک سوم تولید کشور را داشت، باید به خط تولید بازمی گشت.

محمدی افزود: در همین راستا به یکی از کارخانجات سرم اجازه داده بودیم که برای واردات اقدام کند، اما به دلیل مشکلاتی که در بحث بیماری کرونا برای کشور هند پیش آمد و این شرکت هم برای واردات از این کشور اقدام کرده بود، نهایتا به مشکل برخورد و بعد از سه ماه اعلام کرد که نمی‌تواند واردات داشته باشد. در مجموع این بدعهدی‌ها برای وارد کننده و تولید کننده و همچنین همزمانی فصل گرما و بالا رفتن مصرف رمدسیویر در کشور، باعث شد که در زمینه سرم تزریقی دچار کمبود شویم. در این زمینه نیز بلافاصله برای واردات اقدام شد و تا این لحظه یک و نیم سرم تزریقی توزیع شده و ۵۰۰هزار هم در حال شناسه گذاری است.

وی گفت: برنامه ریزی ما برای تامین نیاز یک ماه کشور از طریق واردات بوده که اگر نیاز کشور رفع شود از تولید داخل استفاده می‌کنیم و اگر نشود همچنان از واردات استفاده خواهیم کرد.

محمدی همچنین درباره مباحث مطرح در زمینه دپوی برخی اقلام دارویی در گمرک گفت: گمرک مواردی را مجاز است ترخیص کند که مجوز از نهاد مربوطه دارد؛ یعنی نهادی که متصدی صدور مجوز است. یکی از مشکلاتی که گمرکات ما دارند، ورود و دپوی اقلامی است که مجوز ندارند، به گونه ای که بازرگان می‌تواند کالا را بیاورد داخل گمرک پیاده کند و هیچ مجوزی هم نگرفته باشد. این یکی از مشکلاتی است که ما بار‌ها خدمت عزیزان در گمرکات عرض کردیم، ولی این مشکل از قبل باقی مانده است؛ بنابراین در حوزه ما (در زمینه دارو و تجهیزات) برخی شرکت‌ها کالا‌هایی می‌آورند و در گمرک پیاده می‌کنند که هیچ مجوزی از وزارت بهداشت ندارند. طبیعتا ترخیص این کالا‌ها می‌تواند سلامتی مردم را تهدید کند.

محمدی ادامه داد: کالا‌های رسوب کرده در گمرک نیز چند دسته هستند؛ یک دسته از کالا‌ها که مربوط به وزارت بهداشت نبود و ما به همراه معاون فنی گمرک وارد انبار‌ها شدیم و بخش زیادی از کالا‌های رسوب کرده مربوط به دارو‌های دامی بود که وزارت جهاد کشاورزی باید تعیین تکلیف کند؛ این کالا‌ها اقلامی نظیر بذر ذرت، چغدرقند، کشک و خیارشور و ... بود که در بازدید میدانی مشاهده شد.

وی افزود: بخشی هم دارو‌ها و مواد اولیه دارویی بودند که از وزارت بهداشت مجوز نداشتند؛ یعنی تعدادی از بازرگانان اقلام دارویی و مواد اولیه را در حجم زیاد در گمرکات پیاده کرده بودند که مجوز نداشتند و گمرک از ما می‌خواست که آن را ترخیص کنیم، وقتی کالایی مجوز ندارد و اصالت و سلامت آن بررسی نشده، طبیعتا ترخیص آن کار درستی نیست و سلامتی جامعه را به خطر می‌اندازد.

محمدی ادامه داد: در بازدیدی که ما داشتیم، مجموعا پنج قلم دارو بود؛ چهار قلم فاویپیراویر که مجوز داشت و البته کمتر از ۲۴ ساعت هم بود که در گمرک بود و با دستور سرپرست محترم دادسرای جرایم اقتصادی ترخیص شد و ما هم موافق این ترخیص بودیم. یک قلم هم دارویی بود که بدون مجوز ما آمده بود که باید تعیین تکلیف می شد، چطور بدون مجوز تخلیه شده است؟! در این زمینه تقاضا کردیم صاحب کالا با کمک همکاران ما نمونه برداری‌ها را انجام دهند و تولید کننده نیز مکاتباتی با ما داشته باشد و بگوید دارو در چه وضعیتی است، چون گزارش های ما، نشان می‌داد آن دارو در برهه‌های زمانی فراخوان (ریکال) شده و اجازه مصرف نداشته است. اگر این شبهات دارو برطرف شود، می‌توانیم درباره مجوزش اظهار نظر کنیم.

محمدی گفت: در مجموع جوسازی در خصوص وجود دپوی تعداد زیادی دارو در گمرک درست نبود؛ حجم خیلی مختصری از موارد موجود در گمرک از دارو‌هایی بود که مجوز ما را داشت و این در حالی است که با مجوز ما هر آنچه در گمرک هست، باید ترخیص شود. گمرک نمی‌تواند کالایی که مجوز ما را داشته باشد، متوقف و رسوب کند. کالایی که در گمرکات رسوب کرده و گمرکات محترم باید پاسخگو باشند، کالا‌هایی است که مجوز وزارت بهداشت یا هر وزارتخانه تخصصی را ندارد و بدون مجوز در گمرکات رسوب کرده و باید صاحب کالا پاسخگو باشد.