رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان، که اخیرا در سفر به اسکاتلند مواضع سوال برانگیزی اتخاذ کرده بود، در نشست خبری امروزش با اصحاب رسانه، نکاتی متفاوت بیان کرد که موجب امیدواری است.
به گزارش «تابناک»؛ علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان که به تازگی از بیستوششمین همایش اقلیمی سازمان ملل متحد ـ که در شهر گلاسکو، در اسکاتلند برگزار شد ـ به کشور بازگشته، ظهر امروز در نشستی خبری، میزبان اصحاب رسانه بود تا ضمن تشریح دستاوردهای سفرش، از برنامه هایش برای اداره این سازمان در آینده سخن گفته و پاسخگوی سوالات باشد؛ مقدمهای که برای کنکاش در اظهارنظرهای وی در این سفر کافی به نظر میرسید.
از جمله حاشیههای سفر سلاجقه، گفت و گویی بود که در حاشیه اجلاس گلاسکو با یک رسانه خارجی داشت و با تکرار یک کلید واژه خاص، به نظر میرسید که ریشه برخی بحرانهای زیست محیطی کشورمان از جمله بحران آب را «تغییر اقلیم» میداند تا جایی که وقتی خبرنگار خطاب به وی میگوید: «اما شما سدهای بسیار زیادی ساختهاید؛ این به مدیریت بر میگردد نه تغییرات اقلیمی»، معاون رئیس جمهور کشورمان در پاسخ به کاهش آب ورودی سدها در پی کاهش بارندگی سخن میگوید!
رویکردی که اتخاذ آن توسط فردی با سابقه هیات علمی دانشگاه و تخصص آبخیزداری و رودخانه (آن هم تا مقطع فوق دکتری)، به شدت عجیب به نظر میرسید و این شائبه را به دنبال داشت که آیا معاون رئیس جمهور در تلاش است پشت تغییرات اقلیمی سنگر بگیرد و منکر همه اشتباهاتی شود که در به وجود آمدن بحرانهای عمیق زیست محیطی در کشورمان از جمله بحران آب سهیم هستند؟ نگاهی که اگر موضع رسمی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان باشد، میبایست فاتحه خیلی چیزها را خواند!
این نگاه زمانی ترسناکتر میشود که انبوه مشکلات محیط زیستی کشورمان را مرور میکنیم و میبینیم، تنها مرجعی که میتواند مانع از اوج گیری بحرانها شده و دورنمایی بهتر پیش روی محیط زیست کشورمان ترسیم کند، سازمان تحت امر سلاجقه است. مجموعهای که اگر قرار باشد همه بحرانها را ناشی از تغییرات اقلیمی بداند، عملا نیازی به وجود نیست و میشود تعطیلش کرد، مگر آنکه بپذیریم در کنار تغییرات اقلیمی، مسائل دیگری هم در بروز بحرانها نقش دارند؛ بحرانهایی که خشک شدن رودها و تالاب ها، حریق جنگل ها، کشتار حیوانات، از بین رفتن زیستگاه ها، آلودگیهای هوا، آب و خاک، فرونشست زمین، فرسایش خاک و... تنها برخی از آنها هستند.
بدین ترتیب نشست امروز سلاجقه بسیار بااهمیت بود، چون میتوانست نگاه عالیترین مقام اجرایی کشور در این حوزه را تبیین نماید.؛ نشستی که با کاشت دو نهال در محوطه سازمان به یاد دو خبرنگار فقید که در سفر همراه با سازمان محیط زیست در اواخر عمر دولت دوازدهم بر اثر قصورهایی فاحش به دیار باقی شتافتند، آغاز شد و بعد به اظهارات رئیس سازمان رسید که دست کم در خصوص مساله یاد شده تفاوت آشکاری با اظهارات وی در گلاسکو داشت و موجب زنده نگاه داشتن بارقههای امید به این مجموعه خواهد شد.
آن گونه که سلاجقه تاکید کرد، از جمله برنامههای وی در طول مدت ماموریتش در سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان، دگردیسی این سازمان و ایجاد تغییر در ساختار سازمان است، چون «توان "محیط زیست" به آستانه خود رسیده و از تحمل خارج شده و سازمان با ساختار فعلی خود نمیتواند به وظایفش عمل نماید»؛ تغییری ضروری که در ادامه آن با اشاره به برخی از مشکلاتی که گریبانگیر محیط زیست کشورمان شده، تاکید کرد: «متاسفانه طبیعت را بر مبنای داشته هایش و متناسب با توانش اداره نکردیم.»
تغییر موضعی که در پاسخهای سلاجقه به پرسش های مطرح هم به وضوح خودنمایی میکرد تا جایی که وقتی بحث به اعتراض کشاورزان اصفهانی به عدم دریافت حقابه شان از زاینده رود رسید یا زمانی که به هشدارهای متعدد در خصوص فرونشست زمین اشاره شد یا هنگامی که آلودگی آبهای جمع شده پشت سد قشقلاق در کردستان یا شوری آب کارون محور سوالات قرار گرفت، معاون رئیس جمهور موکدا بر این موضوع تاکید کرد که نیازمند اعمال اصلاحاتی متعدد در کشور هستیم که البته زمان بر هم هست.
به گفته سلاجقه، از جمله این اصلاحات نگاه ویژه به آبخیزداری، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، تغییر الگوی کشت، در نظر داشتن طرحهای آمایش سرزمینی و رجوع در امور مختلف به دستگاه متخصص این حوزه یعنی سازمان حفاظت محیط زیست و در یک کلام، تغییر الگوی توسعه کشور به «توسعه کم اثر» است؛ بدین معنا که توسعه با کمترین خسارات محیط زیستی همراه باشد. نگاهی بنیادین که میتواند به بروز تغییراتی موثر در دهههای آتی شود، با این یادآوری که باید شرایط اقلیمی را هم مدنظر قرار داد.
رویکردی منطقی و قابل قبول که شاید بهتر است با توجه به اتخاذ آن، بر اظهارات این مقام عالی رتبه کشورمان در گلاسکو چشم بپوشیم و اظهارات امروز وی را ملاک قرار دهیم؛ اظهاراتی که حاوی فرازهایی جدی هم بود، از جمله وعده تداوم احیای دریاچه ارومیه، مقابله شدید با دچار شدن تالاب انزلی به سرنوشت دریاچه ارومیه، بهره گیری از ظرفیت دانشگاهی و سمن ها، تقویت دیپلماسی و ارتباط با همسایگان کشورمان، تامین حقابههای تالابها و دستورکارهای دیگری که امیدواریم با اتخاذشان، وضعیت محیط زیست کشورمان رو به بهبود بگذارد.