درخواست مردم از ضرغامی و استاندار فارس: فیلم نرگس‌ آبیار در «باغ عفیف‌آباد» را متوقف کنید!

به گزارش ایسنا، این کارزار که درحال جمع‌آوری امضاء است از عزت‌الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ و محمدهادی ایمانیه ـ استاندار فارس ـ، توقف سریع ساخت و ساز در محوطه باغ عفیف‌آباد را درخواست کرده است. باغ عفیف‌آباد یا گلشن از املاک شخصی ایل ذوالقدر، حاکم فارس در زمان صفویه بوده‌ است. این مجموعه شامل یک کاخ سلطنتی با قدمت قاجاری، موزه سلاح‌های قدیمی و یک باغ ایرانی است که در سال ۱۳۵۱ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.

در متن این کارزار آمده است: «ما مردم شیراز، از حضرات‌عالی و تمامی مسؤولان محترم درخواست داریم پیگیری فرمایید تا ساخت‌وسازهای سریال سووشون در محوطه باغ عفیف‌آباد هرچه سریع‌تر متوقف شود. باغ عفیف‌آباد از میراث ملی ثبت‌شده در ایران است و این اقدام ضربات جبران‌ناپذیری به این اثر ملی وارد خواهد کرد.»

این اعتراض‌ها پس از انتشار تصاویری از آماده‌سازی محل فیلم‌برداری اثر جدید "نرگس آبیار" در باغ تاریخی عفیف‌آباد شیراز راه افتاد. گفته می‌شود این مجموعه اثری اقتباسی از "سووشون" سیمین دانشور است که اجازه ساخت و یا اقتباس از این اثر ادبی نیز محل ابهام است.

 با آن‌که اظهاراتی مبنی بر پرتابل بودن سازه (قابل جابه‌جایی) مطرح شده است و سرپرست اداره کل میراث فرهنگی استان فارس نیز در مصاحبه‌ای گفته که "این سازه به عمارت باغ عفیف‌آباد هیچ ضربه و آسیبی نمی‌زند، چون قابل جابه‌جایی است و فاصله لازم هم با بنا رعایت شده و در پایان پروژه نیز باید توسط تهیه‌کنندگان و با نظارت به صورت ایمن جمع‌آوری شود"، اما منتقدان می‌گویند عکس‌های منتشرشده از محل آماده‌سازی لوکیشن این سریال، حاکی از خسارت‌هایی است که در این مرحله به باغ و بنای تاریخی آن وارد شده است.

فعالان میراث فرهنگی معتقدند: حتی اگر سازه پرتابل و قابل جابه‌جایی باشد، نه تنها آسیب بصری وارد می‌کند، که هنگام جمع‌آوری خساراتی را به همراه خواهد داشت. ضمن این‌که احتمالاتی چون زلزله یا طوفان و یا بارندگی‌های شدید را که اتفاقا جنوب کشور و استان فارس کم درگیر آن نیست، باید درنظر گرفت که با ریزش این سازه که در نزدیکی عمارت تاریخی قرار دارد، به بخش‌هایی از اثر تاریخی صدمه وارد شود.

علاوه‌بر این، برخی فعالان میراث فرهنگی این ادعا را مطرح کرده‌اند که نرگس آبیار برای ساخت این سریال در باغ تاریخی عفیف‌آباد مجوزهای لازم را از میراث فرهنگی ندارد، هرچند این کارگردان و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هنوز در این‌باره اظهارنظری نداشته‌اند.

پیگیری‌های ایسنا نیز حاکی از این است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیگیری این موضوع را به دفتر امور پایگاه‌های جهانی که موضوع بافت تاریخی شیراز را نیز پیگیری می‌کند، سپرده است، اما تاکنون هیچ اظهارنظری در این‌باره از سوی این دفتر نشده است. ایسنا آمادگی دارد اقدامات صورت‌گرفته درباره حفاظت از باغ عفیف‌آباد با توجه به مطالبات مطرح‌شده، همچنین مواضع این وزارتخانه درباره ساخت فیلم و سریال در مجموعه‌های تاریخی را دریافت و منتشر کند.

پیش‌تر، ساخت فیلم در موزه سیمین و جلال، عمارت مسعودیه (خاتون) و خانه طباطبایی‌های کاشان (جیران) واکنش‌برانگیز شده بود. در حالی به فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی در بناها و محوطه‌های تاریخی اجازه ساخت داده می‌شود که از سال ۱۳۹۳ سازمان میراث فرهنگی ساخت فیلم‌های سینمایی و سریال در اماکن تاریخی را ممنوع کرده است.

نرگس آبیار، داستان‌نویس، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان سینما حدود دو هفته پیش، قبل از آن‌که اتفاقات باغ عفیف‌آباد واکنش‌برانگیز شود، دیداری با عزت‌الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشت. ضرغامی هم در صفحه شخصی خود در اینستاگرام درباره این دیدار نوشت: «با خانم نرگس آبیار کارگردان ارزنده کشورمان ملاقات داشتم. جناب قاسمی همسر ایشان و تهیه‌کننده سینما هم حضور داشتند. خانم آبیار از فعالان جدی در حوزه میراث فرهنگی کشور است. در مورد بافت تاریخی یزد و به ویژه منطقه شاهدیه که از آن‌جا بازدید کرده بودم، مطالب خوبی را مطرح کردند. در مورد پروژه‌های سینمایی آینده‌شان هم گفت‌وگو کردیم.»

آبیار حدود دو سال پیش نسبت به تخریب بافت تاریخی شهر شاهدیه و روستای اجدادی خود "ابرندآباد" در استان یزد واکنش نشان داده و گفته بود: «متاسفانه بخشی از هویت شهر تاریخی یزد در حال از بین رفتن است و شاهد هستیم که خانه‌ها و یا فضاهایی به شکل نماهای رُم باستان یا حداقل کاریکاتوری از  آن ساخته شده که متاسفانه جایگزین معماری باستانی و ایرانی شهر یزد شده و این مسأله در شهر شاهدیه مشهودتر است و شهرداری بی‌توجه و بی‌اهمیت به این ساخت و سازها است. تاسف‌بارتر این‌که شبانه آب زیر خانه‌های قدیمی ریخته می‌شود تا نشست کند و کار بر ویرانگران آسان شود و شهرداری و میراث فرهنگی سکوت کرده‌اند.»

این کارگردان سینما در همان مصاحبه درباره این‌که سینما چه کمکی به حفظ میراث شهرهای تاریخی می‌کند، گفته بود: «به جای ساختن دکورهای عظیم برای ساخت فیلم‌هایی که در فضاهای تاریخی می‌گذرد بهتر است در بافت‌های واقعی فیلم بسازیم و بخشی از پول تولید را که قرار است صرف ساخت دکور شود صرف ترمیم بافت‌های قدیمی و تاریخی در نقاط مختلف کشور بکنیم.»