هشدار جوزف بورل: برجام را نجات دهید و از یک بحران خطرناک جلوگیری کنید/ آمریکا: پیشنویس توافق روی میز است/ امیرعبداللهیان: ایران برای حصول توافقی پایدار و قوی کاملا جدی است

بین الملل تابناک: در حالی که روزنه های امید برای احیای برجام در حال بسته شدن است، تحرکات، هشدارها و توجهات جدیدی به این مسئله از سوی مقامات اروپایی، ایرانی و آمریکایی معطوف شده است.

در همین راستا، جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی یادداشتی در روزنامه فایننشال تایمز از قدرت‌های جهانی خواست برای نجات برجام اقدام کنند.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران از آماده شدن و ارائه پیش‌نویس مصالحه‌ای برای جلوگیری از وقوع یک «بحران خطرناک» به طرف‌های گفتگو خبر داد.

بورل در این یادداشت تصریح کرده که اجرای کامل توافق هسته‌ای برجام به شدت تحت تأثیر خروج «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از برجام و پیگیری سیاست یکجانبه «کمپین فشار حداکثری» قرار گرفته است.

او در بخش دیگری از این یادداشت یادآوری کرده که فشار حداکثری شکست خورد. بورل می‌نویسد: «فشار حداکثری شکست خورد. همزمان، علی‌رغم حداکثر تلاش از سوی اعضای باقی‌مانده [در برجام] مردم ایران از عواید کامل رفع تحریم‌ها محروم ماندند.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه به تلاش‌های ادعایی خود برای هدایت مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین اشاره کرده است.

او نوشته است: «بعد از ۱۵ ماه مذاکرات فشرده و سازنده در وین و تعاملات بی‌شمار با طرف‌های برجام و آمریکا من به این جمع‌بندی رسیده‌ام که فضای برای مصالحه‌های مهم اضافی به پایان رسیده است. من اکنون روی میز متنی گذاشته‌ام که در آن، رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای برای احیای برجام به تفصیل شرح داده شده‌اند.»

او در ادامه مدعی شده است: «این متن، بهترین توافقی است که من به عنوان تسهیل‌کننده مذاکرات آن را ممکن می‌بینم. توافق بی‌نقصی نیست اما در آن به همه عناصر ضروری پرداخته شده و در بردارنده مصالحه‌های سخت حاصل‌شده توسط همه طرف‌ها است.»

جوزپ بورل در ادامه از همه طرف‌ها خواسته این فرصت را غنیمت شمرده و به مذاکرات اجازه موفق شدن بدهند. او نوشته است: «لازم است برای مغتنم شمردن این فرصت برای موفقیت، تصمیم‌های لازم گرفته شوند. من هیچ جایگزین جامع یا موثر دیگری را در دسترس نمی‌بینم.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به کشمکش‌های داخلی سیاسی در داخل آمریکا در خصوص برجام هم اشاره کرده و نوشته است: «می‌دانیم که برجام با توجه به نزدیک شدن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره همچنان در واشنگتن از لحاظ سیاسی مسئله‌ای قطبی است.»

او اضافه کرده است: «این توافق ممکن است به همه نگرانی‌های آمریکا در خصوص ایران نپرداخته باشد. اتحادیه اروپا در خصوص نگرانی‌هایی که فراتر از مسئله هسته‌ای هستند نظیر مسائل حقوق بشر و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران [با آمریکا] هم‌نظر است. ما مدام این مسائل را در رایزنی‌های دوجانبه با ایران مطرح می‌کنیم.»

او اضافه کرده است: «برجام به این مسائل نمی‌پردازد و قرار هم نبود این کار را انجام دهد. با وجود این، این توافق این مزیت را داشت که برنامه هسته‌ایِ رو به توسعه ایران را تعدیل کرد و آن را به روی بازرسی‌ها و نظارت‌های موشکافانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گشود.»

جوزپ بورل درباره حساسیت‌ها در تهران درباره برجام نوشته است: «این را هم می‌دانیم که در تهران بعد از تجارب منفی سال‌های اخیر تحفظ‌های مهمی بر سر اجرای کامل توافق وجود دارد. با وجود این، توافقِ روی میز، عزم همه طرف‌های برجام برای اطمینان از دوام‌پذیری آن را نشان می‌دهد و از جمله شامل تعهد جو بایدن و آمریکا در این زمینه است. در نتیجه، این توافق از حفاظ‌های بهتری در برابر اقدامات یکجانبه برای تضعیف آن برخوردار است.»

وی در ادامه مدعی شده است: «به سرانجام رساندن توافق، مزایای اقتصادی و مالی قابل توجهی به همراه خواهد داشت، ضمن آنکه امنیت منطقه‌ و جهان را هم تقویت خواهد کرد. رد کردن آن، موجب زیان از این دو لحاظ خواهد بود.»

جوزپ بورل در پایان خاطرنشان کرده است: «اکنون وقت اتخاذ تصمیم‌های سریع برای به سرانجام رساندن مذاکرات وین بر مبنای متن پیشنهادشده من و بازگشت فوری به اجرای کامل برجام است.»

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شده چنانچه توافق مورد قبول واقع شود «یک بحران هسته‌ای خطرناک» در انتظار خواهد بود. او گفته است: «مسئولیت مشترک ما است که توافق را به سرانجام برسانیم.»

واکنش آمریکا به مواضع بورل

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سوالی درباره اظهارات هماهنگ‌کننده مذاکرات هسته‌ای در زمینه چالش‌ها و فرصت‌های روند احیای توافق هسته‌ای پاسخ داد.

به گزارش وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که آیا ارزیابی اخیر جوزپ بورل از وضعیت مذاکرات احیای توافق هسته‌ای مبنی بر این که دیگر فضایی برای مصالحه در این زمینه وجود ندارد و به نوعی پایان این مذاکرات را اعلام کرده است، برای دولت جو بایدن قابل قبول است یا نه، گفت: ما قرار نیست به طور علنی مذاکره کنیم. آنچه می‌توانم بگویم، این است که ما در حال بازبینی پیش‌نویس تفاهم‌نامه بر سر بازگشتی دوجانبه به اجرایی کردن کامل برجام[توافق هسته‌ای] هستیم که نماینده ارشد اتحادیه اروپا[جوزپ بورل] آن را در اختیار ما، ایران و دیگر شرکای برجام گذاشته است. ما واکنش‌مان را مستقیما با اتحادیه اروپا در میان خواهیم گذاشت.

پرایس ادامه داد: اما همان طور که قبلا گفتیم، طرحی کلی از چیزی که به تصور ما توافقی خوب است و آماده پذیرفتن آن بوده‌ایم، از ماه مارس روی میز است و ما می‌دانیم مبنای این متن جدیدی که آقای بورل به آن اشاره کرده، همان پیش‌نویسی است که از مارس آماده بوده است. ما در حال بررسی تغییراتی هستیم که از سوی اتحادیه اروپا پیشنهاد شده است؛ در کوتاه مدت به آن پاسخ خواهیم داد و امیدواریم ایران هم سرانجام از فرصتی که مدتی است پیش روی آن قرار دارد، استفاده کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این که آیا بازه زمانی مشخصی برای پاسخ‌ دادن دو طرف وجود دارد، بیان کرد: فکر می‌کنم در یادداشتی که آقای بورل منتشر کرده، دیده‌اید که او اشاره‌ای به یک بازه زمانی نکرده است. در بررسی طرح پیشنهادی او سرعت عمل بالایی به خرج خواهیم داد. متوجه اهمیت زمان هستیم.

او در ادامه، این موضع دولت آمریکا را تکرار کرده و گفت، تا زمانی که بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام در راستای منافع ملی آمریکا باشد، واشنگتن همچنان به دنبال بازگشت به این توافق و احیای آن خواهد بود.

جو بایدن با پیروزی در انتخابات مقابل ترامپ در سال گذشته، مذاکرات غیر مستقیم با ایران را جهت بازگشت دوجانبه به توافق، در چارچوب مذاکرات وین از سر گرفت. این مذاکرات که دور آخر آن میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا در قطر انجام شد، تا کنون به نهایی شدن توافق منجر نشده است.

حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پس از انجام این گفت‌وگوها در قطر بیان کرد: ما برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار مصمم هستیم و برخلاف برخی از ادعاهای طرف آمریکایی، هیچگونه مطالبه زیاده‌خواهانه و هیچگونه مطالبه فرابرجامی مورد ادعای آمریکا را نداریم.

وزیر امور خارجه گفت: مطالبات ما کاملا در چارچوب توافق سال ۲۰۱۵ است و اگر در حوزه‌ای طرف آمریکایی احساس می‌کند موضوع فرابرجامی است ما در گفت‌وگوها به طرف آمریکایی تأکید کرده‌ایم که این کشور می‌باید هر آنچه را مانع نفع اقتصادی ایران از برجام می‌شود، بردارد. ما در رایزنی‌های اخیر بر یک موضوع اساسی تمرکز کردیم و آن بحث تضمین موثر از سوی آمریکا در حوزه‌های مرتبط با هر آن چیزی است که بخواهد نفع اقتصادی ایران از برجام را تحت تأثیر قرار دهد و مطالبه و خواسته ما زیاده‌خواهانه نیست.

امیرعبداللهیان: ایران برای حصول توافقی پایدار و قوی کاملا جدی است

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان با بدر البوسعیدی وزیر امور خارجه سلطنت عمان در خصوص مسائل دوجانبه و برخی موضوعات منطقه ای و بین المللی به صورت تلفنی گفتگو و تبادل نظر کرد.

امیرعبداللهیان درباره آخرین تحولات گفتگوهای وین با اشاره به ابتکارات طرف ایرانی برای بازماندن پنجره دیپلماسی تاکید کرد: مرحله نهایی توافق به دو مؤلفه واقع بینی و انعطاف پذیری طرف آمریکایی بستگی دارد و جمهوری اسلامی ایران برای حصول توافقی پایدار و قوی کاملا جدی می‌باشد.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: جمهوری اسلامی ایران برای امنیت انرژی و امنیت غذایی در جهان اهمیت قائل است و با درک مسائل و مشکلات کنونی انرژی در جهان، تاکنون ابتکارات مختلفی داشته است.

بدر البوسعیدی وزیر امور خارجه عمان نیز در این گفتگوی تلفنی، با اشاره به ارزیابی وی از طرفهای مختلف مذاکره کننده در وین، دیدگاه کشورش در خصوص ضرورت نیل به توافق در مذاکرات هسته ای را مورد تأکید قرار داد و گفت: ما معتقدیم که همه طرف ها خواستار رسیدن به توافق نهایی هستند و فرصتی طلایی برای رسیدن به یک توافق فراهم شده است.

وزیر امور خارجه عمان خاطر نشان کرد: عمان همواره از حصول توافق نهایی در مذاکرات وین و خواسته‌های مشروع ایران حمایت می‌کند.