چت هوش مصنوعی چطور به سؤالات پاسخ می‌دهد؟

به گزارش تابناک به نقل از فارس‌؛ دیگر رسانه‌ها- تبیان نوشت: ChatGPT دستاورد شرکت تحقیقاتی OpenAI است که یک نمونه اولیه از چت‌بات دیالوگ‌ محور مبتنی بر هوش مصنوعی به حساب می‌آید که می‌تواند زبان طبیعی انسان را متوجه شود و متون نوشتاری بسیار دقیقی مشابه انسان تولید کند.

این دستاورد توانسته انقلابی در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کند و  به کاربر این قابلیت را می‌دهد که با یک ربات صحبت کند و از او سوال بپرسد. این ربات به قدری پتانسیل بالایی دارد که توانسته به راحتی مقاله بنویسد، امتحان بدهد، ایمیل بفرستد و حتی مسائل پیچیده برنامه نویسی و ریاضیات را حل کند.

چت هوش مصنوعی چطور کار می‌کند؟

اما سؤالی که ذهن بسیاری از ما را درگیر کرده این است که این فناوری چگونه کار می‌کند و اصلا جواب این همه سوال را از کجا می‌آورد. اگر به صورت تخصصی بخواهیم جواب این پاسخ را بدهیم باید ابتدا اطلاعاتی درباره پردازش زبان طبیعی و مدل زبانی بزرگ داشته باشیم.

پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing) که به اختصار NLP نیز نامیده می‌شود، روشی است برای درک زبان انسانی برای رایانه؛ این علم یکی از زیر شاخه‌های دانش هوش مصنوعی محسوب می‌شود و به رایانه‌ها کمک می‌کند تا با آگاهی از چگونگی استفاده بشر از زبان، زبان انسانی را درک کند.

حال جدیدترین پیشرفت‌ها در حوزه پردازش زبان طبیعی مدل‌های زبانی بزرگ (Large language model) یا به اختصار LLM هستند. از این مدل‌های بزرگ زبانی می‌توان به LaMDA و یا GPT-3 اشاره کرد.

GPT-3 که مخفف Generative Pre-trained Transformer است، یک مدل زبانی به حساب می‌آید که از یادگیری عمیق برای تولید متنی شبیه انسان استفاده می‌کند. حال ChatGPT نیز در واقع مبتنی بر نسخه‌ی به‌روز شده GPT-3 است. LaMDA هم همان مدل زبانی است که چند ماه پیش، یکی از کارمندان گوگل بنام بلیک لموین مدعی شد این مدل زبانی خودآگاه است و به ادراک رسیده است. در واقع این کیفیت متن تولید شده توسط این مدل‌های زبانی و به ویژه GPT-3 به حدی بالا است که تعیین اینکه آیا توسط انسان نوشته شده‌است یا خیر، دشوار است.

حال برگردیم به موضوع اصلی، ChatGPT یک مدل زبان مبتنی بر ترانسفورماتور است که از تکنیک‌های یادگیری عمیق برای تولید متن استفاده می‌کند.

ترانسفورمر یا تبدیل کننده بنابر تعریف گوگل مدلی تولید می‌کند که می‌تواند برای خواندن کلمات پشت سرهم (مثلا یک جمله یا پاراگراف) آموزش داده شود و به نحوه‌ی ارتباط آن کلمات با یکدیگر را بررسی و سپس پیش‌بینی می‌کند که به‌نظرش، کلمات بعدی چه خواهند بود. به زبان ساده یعنی ترانسفورمر به جای بررسی کلمه به کلمه کل جملات را هم‌ زمان بررسی می‌کند و می‌تواند روابط بین آن‌ها را برای درک بهتر کلام ورودی و متناسب با موقعیتی که این جملات به‌کار رفته‌اند، مدل‌سازی کند.

این سیستم چطور پاسخ درست با جمله‌بندی مناسب ارائه می‌‌دهد؟

وقتی کاربر یک سؤال می‌پرسد و یا یک درخواستی دارد، چت جی‌پی‌تی آن را به عنوان اطلاعات ورودی دریافت می‌کند و از این اطلاعات برای ایجاد یک پاسخ منسجم و مرتبط با زمینه استفاده می‌کند. هوش مصنوعی از طریق استفاده از تکنیک‌های یادگیری عمیق، الگوریتم‌های آموزش داده شده و با استفاده از منبع عظیم داده‌های متنی که دارد، می‌تواند پاسخی را تولید کند که هم از نظر گرامری صحیح و هم از نظر معنایی معنی‌دار باشد. البته اکثر کارشناسان بر این باورند که این گونه سوال و جواب و شیوه پاسخگویی برای افراد عادی ساخته شده و نه متخصصان هر حوزه. در واقع اینگونه برداشت می‌شود که پاسخ‌های ارائه شده در صد در صد مواقع درست نیست و نباید در موارد تخصصی به آن تکیه کرد.

ChatGPT با موتور جستجو چه تفاوتی دارد؟

حال که تا حدودی با نحوه کار این ربات آشنا شدیم، این سؤال پدید می‌آید که پس چه تفاوتی با موتورهای جستجو دارد؟

هدف این چت‌بات گفتگو با کاربر طراحی شده در حالیکه موتور جستجو، فهرستی از داده‌های موجود بر روی شبکه اینترنت را تهیه می‌کند. یعنی ChatGPT توانایی جستجو در داده‌های موجود بر روی شبکه اینترنت را ندارد و از اطلاعاتی که برای آموزش آن استفاده شده و استفاده از منبع اطلاعاتش در ارائه خروجی استفاده می‌کند. در واقع تا عمق بسیار زیادی از کتاب‌ها، مقالات و محتواهای منتشر شده بر بستر اینترنت را تا پایان سال 2021 خوانده و ذخیره کرده است. برای درک این مطلب یک مثال می‌زنیم: فرض کنید می‌خواهید نتیجه یک مسابقه فوتبال را که ساعتی قبل به پایان رسیده بدانید و یا مثلا قیمت روز بیت کوین را بپرسید، قاعدتا پاسخ اشتباه می‌دهد، در صورتی که در کسری از ثانیه موتور جستجوی گوگل پاسخ صحیح را به شما ارائه می‌دهد.

البته ناگفته نماند نسخه حرفه‌ای‌تر ChatGPTکه اصطلاحا به آن Playground یا زمین بازی می‌گویند، به اینترنت متصل است، قابلیت جستجو و تنظیمات دارد ولی مانند ChatGPT رایگان نیست و هزینه اشتراک ماهانه دارد. ولی چیزی که این روزها اکثر افراد درباره آن صحبت می‌کنند، چت جی‌پی‌تی است که اطلاعاتش تا آخر 2021 بروز شده و نواقصی در خود دارد که نمی‌شود به طور کامل به پاسخ‌های آن اتکا کرد و بیشتر به عنوان یک مشاور کارایی دارد.