بین الملل تابناک: از صبح دیروز، انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه در سراسر این کشور آغاز شده و از شب گذشته نیز شمارش آرا و اعلام نتایج در حال انجام است؛ انتخاباتی که نگاهها و توجهات زیادی را به خود معطوف کرده و میتواند سرنوشت و آینده ترکیه را با تحولات و تغییرات عمدهای همراه کند. در یک سو، رجب طیب اردوغان قرار دارد که با استیلای قدرت خود در صحنه سیاست ترکیه تلاش میکند و در طرف مقابل، «کمال قلیچداراوغلو» شانس خود برای به زیر کشیدن اردوغان را به رای مردم گذاشته است.
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ترکیه که روز یکشنبه در این کشور برگزار و نتایج آن به تدریج اعلام شد، مشخص شد هیچ یک از دو نامزد اصلی یعنی اردوغان و قلیچداراوغلو نتوانستهاند بیش از ۵۰ درصد آرای لازم برای پیروزی در دور اول انتخابات را به دست بیاورند.
به گزارش سیانان ترک، شورای عالی انتخابات ترکیه روز دوشنبه به طور رسمی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری این کشور را که قرار است در ۲۸ ماه مه برگزار شود، اعلام و خاطرنشان کرد که این اولین دور دوم انتخابات در کشور خواهد بود.
احمد ینر، رئیس کمیسیون انتخابات ترکیه گفت: سازمان ما بر اساس شرایط کنونی که هیچ نامزدی ۵۰ درصد آرا را به دست نیاورد، تصمیم گرفت که دور دوم انتخابات ریاست جمهوری را در روز یکشنبه ۲۸ مه برگزار کند. این اولین بار در تاریخ ترکیه خواهد بود.
او گفت که تا ساعت ۱۲:۱۵ به وقت گرینویچ، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ۴۹.۵۱ درصد و رقیب اصلی او، کمال قیلیچداراوغلو، ۴۴.۹ درصد آرا را به دست آورده است. هنوز همه آرای خارج از کشور شمارش نشده است.
فردی که در این بین انتخابات را به دور دوم کشانده است، در واقع نامزد سوم این انتخابات یعنی سینان اوغان است که با کسب حدود ۵.۲ درصد آرا مانع دستیابی اردوغان و قلیچداراوغلو به پیروزی نهایی شده است و حالا افرادی که به او در دور اول رای دادهاند نقش تاثیرگذاری در پیروز نهایی انتخابات خواهند داشت.
خود سینان اوغان گفته ورود او به صحنه انتخابات ریاست جمهوری، نتیجه رای گیری را تغییر داده است.
تصمیم او در مورد اینکه طرفدارانش در دور دوم از چه کسی حمایت خواهند کرد ممکن است تفاوت بزرگی ایجاد کند. او میگوید تا چند روز دیگر در این مورد تصمیم خواهد گرفت: «من با رهبران ائتلاف خود صحبت خواهم کرد، در چند روز آینده از رایدهندگانم میپرسم. و سپس در ۱۴ روز آینده تصمیم خواهیم گرفت و به وظیفه خود عمل خواهیم کرد.»
رئیسجمهور آمریکا برای پیروز انتخابات ترکیه آرزوی موفقیت کرد.
خبرگزاری ریانووستی گزارش داد، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در نخستین اظهار نظر خود درباره انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه گفت که امیدوار است "هر کسی که در این انتخابات پیروز شود، موفق باشد."
رئیس جمهور آمریکا درباره وضعیت در ترکیه نیز اظهار نظر کرده و گفت، "آن بخش از جهان به اندازه کافی مشکل دارد."
بایدن گفت: "من امیدوارم هر کسی که پیروز (انتخابات ترکیه) باشد موفق باشد. در این بخش از جهان مشکلات به اندازه کافی وجود دارند."
روز یکشنبه ۱۴ مه انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در ترکیه برگزار شدند. بر اساس دادههای مقدماتی، هیچ یک از نامزدهای این انتخابات موفق به کسب حد نصاب ۵۰ درصد آرا برای قطعی کردن پیروزی خود در دور اول نشدهاند.
به این ترتیب پس از اعلام دادههای رسمی انتخابات از سوی شورای عالی انتخابات ترکیه، دور دوم این انتخابات در ۲۴ مه برگزار خواهد شد.
رسانههای ترکیه اعلام کردند تمام آرای ریاستجمهوری شمارش شده و هیچ کدام از نامزدها نتوانستند بیش از نیمی از آراء را کسب کنند.
نتیجه نهایی آرای انتخابات ریاستجمهوری ترکیه به شرح ذیل است:
رجب طیب اردوغان: ۴۹.۳۵ درصد آراء
کمال قلیچدار اوغلو: ۴۵ درصد آراء
نتیجه انتخابات پارلمانی ترکیه تقریبا قطعی شده و ائتلاف جمهور اردوغان نیمی از کرسیهای مجلس را از آن خود کرده است.
به گزارش سیانان ترک، بر اساس آرا شمرده شده از ۶۰۰ کرسی پارلمان ترکیه، "ائتلاف جمهور" رجب طیب اردوغان شامل حزب عدالت و توسعه، حزب جنبش ملیگرا و حزب رفاه نو (متعلق به پسر نجمالدین اربکان) در مجموع ۳۲۲ کرسی را از آن خود میکند.
همچنین "ائتلاف ملت" کمال قلیچداراوغلو به عنوان ائتلاف احزاب اپوزیسیون ۲۱۲ کرسی را کسب میکند.
در همین حال ائتلاف کار و آزادی نیز ۶۶ کرسی را به دست میآورد.
* آرای احزاب پارلمان ترکیه به تفکیک و بر اساس شمارش نزدیک به ۹۹.۸۵ درصد آرا به شرح زیر است:
- حزب عدالت و توسعه (اردوغان) ۲۶۶ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸، ۲۹۵ کرسی ۲۹-
- حزب جمهوری خلق (قلیچداراوغلو) ۱۶۸ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸، ۱۴۶ کرسی ۲۲+
- حزب سبز و آینده چپ ۶۲ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸، ۶۷ کرسی ۵ -
- حزب جنبش ملی گرا ۵۱ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸، ۴۹ کرسی ۲+
- حزب خوب ۴۴ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸، ۴۳ کرسی ۱-
- حزب رفاه نو ۵ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸ صفر ۵+
- حزب کارگران ترکیه ۴ کرسی؛ در انتخابات ۲۰۱۸ صفر ۴+
«کمال قلیچداراوغلو» نامزد ائتلاف ملت موسوم به احزاب میز ششگانه گفت که مشارکت بسیار زیادی در انتخابات ترکیه انجام گرفته و هیچ کس [تا پیش از اعلام رسمی نتایج انتخابات] حق ندارد که ادعای پیروزی کند.
قلیچدار اوغلو بامداد دوشنبه در سخنانی اظهار کرد: نتایج نشان داد که اردوغان نتوانست اعتماد ملت را به دست آورد و آرای حزب عدالت و توسعه کاهش یافته است.
وی افزود: اگر دور دوم قطعی شود در انتخابات پیروز خواهیم شد.
رقیب اردوغان افزود: دادههای انتخاباتی هنوز در حال تکمیل است اما ما (رقابت) در دور دوم را میپذیریم.
طبق آمار سیانان ترک و براساس شمارش ۹۸.۸ درصد صندوقهای شمارش شده، اردوغان ۴۹.۳ درصد، قلیچداراوغلو ۴۵ درصد و اوغان ۵.۲ درصد رای به دست آوردهاند.
سینان اوغان نامزد ائتلاف آتا هم 5.23 درصد آرا را به نام خود ثبت کرده است.
سخنگوی حزب عدالت و توسعه: رقبا به دنبال توجیه شکست خود هستند
عمر چلیک، سخنگوی حزب حاکم عدالت و توسعه و معاون حزبی اردوغان گفت: حزب جمهوری خواه خلق ترکیه با بی احترامی به روند قانونی انتخابات و به رغم هشدارها، از مواضع خود در خصوص زیر سوال بردن انتخابات عذرخواهی نکرده و آنها به دنبال توجیه شکست خود هستند.
وی بیان کرد: زمانی که دادههای واقعی انتخابات از سوی شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام شود، آنها شرمنده خواهند شد.
این فعال سیاسی حامی اردوغان بیان کرد: سال هاست در ترکیه انتخابات برگزار میشود و ملت ترکیه، تجربه و بلوغ لازم را دارد تا بتواند در عرصه انتخابات برای تمام دنیا الگو باشد.
وی اظهار کرد: دولت انتخابات را برگزار و از صندوقها مراقبت کرده و پایبندی خود به دموکراسی و اراده ملت را نشان داده و همه تجربه دموکراتیک ترکیه را میپذیرند.
سخنگوی حزب حامی اردوغان با بیان این که در نهایت در انتخابات ترکیه دموکراسی پیروز خواهد شد، اظهار کرد: رقبای ما در حالی که شمارش آرا ادامه دارد، انتخابات را زیر سوال بردند و در نتیجه آن تشکیک ایجاد کردند.
وی تاکید کرد: حزب عدالت و توسعه و ائتلاف جمهور به روند دموکراتیک و به نتیجه انتخابات احترام میگذارد، ولی رقبا خود را برنده اعلام میکنند.
چلیک با اشاره به بیانیه کمال قلیچداراوغلو با عنوان "برای شب انتخابات به خیابانها نروید"، بیان چنین سخنانی را راهبردی تنش زا خواند و افزود: آنها از نتایج خجالت زده خواهند شد و به همین علت، سعی میکنند با ایجاد تنش، این مساله را پنهان کنند.
وی اضافه کرد: ما با این اقدامات و سخنان تنش زا مبارزه میکنیم، جلوی آن را میگیریم و اجازه چنین کاری را نخواهیم داد و معتقدیم که همه باید به اراده مردم که در صندوق رای کامل آشکار شده، تن دهند.
انتخابات ترکیه، لیر را در سراشیبی قرار داد
ارزش واحد پول ترکیه (لیر) به دلیل شرایط انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی به پایینترین حد خود طی دو ماه گذشته رسیده است.
هر دلار آمریکا ۱۹.۵۶ لیر معامله شد که از زمان روی کار آمدن لیر جدید در ترکیه در سال ۲۰۰۵ این میزان بی سابقه بوده است.
هر دلار آمریکا در آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۸.۸ لیر و هر یورو نیز ۲۰ لیر معامله شد تا واحد پول ترکیه در سال جاری نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰ درصد از ارزش خود را از دست بدهد.
اوایل سال ۲۰۲۲ هر دلار آمریکا ۱۳.۵ لیر معامله میشد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه وعده داد که پس از انتخابات حقوق کارمندان دولتی را ۴۵ درصد افزایش خواهد داد. وی همچنین اعلام کرد که حکومت وی درحال تهیه برنامهای برای افزایش حداقل دستمزد و حقوق بازنشستگان است، همچنان که وی متعهد شد، حقوق خالص نظامیان پیشکسوت، آسیب دیدگان ناشی از تروریسم، بستگان شهدا را افزایش خواهد داد.
سیستم رأی گیری موجب کاهش رأی ما شد
بامداد دوشنبه، «سینان اوغان»، نامزد ائتلاف آتا گفت که سیستم رأی گیری ترکیه علت کاهش رأی گیری ما بود.
اوغان افزود: باز هم انتظار میزان بیشتری از رأی را داشتیم، اما سیستم رأی گیری که در ترکیه استفاده میشود، موجب کاهش میزان رأی ما بود.