گزارش منابع محلی حاکی از مشارکت بخشی از نیرو‌های «ارتش ملی سوریه»، در حمله اخیر به حلب است. این گروه که پیشتر با نام «ارتش آزاد سوریه» شناخته می‌شد، تحت حمایت کامل دولت ترکیه قرار دارد و علاوه بر ادلب، بخشی از نوار شمال غرب سوریه و مناطق مورد اختلاف با شورشیان کرد را کنترل می‌کند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، «هیئت تحریر الشام»، در فاصله حدود ۱۲۰ کیلومتری مرز شمالی، استان ادلب واقع شده که آخرین پایگاه مهم اسلام‌گرایان مسلح مخالف اسد است. از سال ۲۰۱۵ که نیرو‌های دولتی کنترل این استان را از دست دادند، ادلب در اختیار چندین گروه رقیب مخالف قرار گرفته است. در حال حاضر بخش اعظم ادلب در اختیار «هیئت تحریر الشام» قرار دارد.
براساس آخرین گزارش‌ها روز چهارشنبه هفتم آذر هزاران تروریست از استان ادلب پیشروی به سوی حلب را آغاز کردند. در جریان درگیری میان شورشیان و ارتش سوریه دست‌کم ۹۷ نفر کشته شدند.
هیئت تحریر شام در سال‌های گذشته، علاوه بر اداره ادلب، توان نظامی و تشکیلاتی خود را هم به‌شدت افزایش داده است. اخیرا گروهی از ساکنان ادلب، علیه این گروه تظاهرات کردند و خواستار سقوط جولانی شدند
هیئت تحریر شام در سال‌های گذشته، علاوه بر اداره ادلب، توان نظامی و تشکیلاتی خود را هم به‌شدت افزایش داده است. اخیرا گروهی از ساکنان ادلب، علیه این گروه تظاهرات کردند و خواستار سقوط جولانی شدند.
گزارش منابع محلی حاکی از مشارکت بخشی از نیرو‌های «ارتش ملی سوریه»، در حمله اخیر به حلب است. این گروه که پیشتر با نام «ارتش آزاد سوریه» شناخته می‌شد، تحت حمایت کامل دولت ترکیه قرار دارد و علاوه بر ادلب، بخشی از نوار شمال غرب سوریه و مناطق مورد اختلاف با شورشیان کرد را کنترل می‌کند.
همکاری روسیه و سوریه برای دفع حملات تروریستها در حلب و ادلب
مرکز آشتی روسیه در یک گزارش رسمی گفته است: «نیروی هوایی روسیه در حال انجام حملات موشکی به تجهیزات و پرسنل گروهای مسلح غیرقانونی، مراکز فرماندهی، انبار‌ها و مواضع توپخانه‌ای تروریستها است.»
این گزارش حاکی است طی ۲۴ ساعت گذشته ۲۰۰ شبه‌نظامی به هلاکت رسیده‌اند و عملیات برای دفع حملات ادامه دارد.
ساعاتی قبل‌تر وزارت دفاع سوریه هم اعلام کرد که در حومه حلب و ادلب خسارت‌های سنگینی به گروه‌های مسلح تروریست وارد کرده است.
این وزارتخانه سوری با بیان اینکه حملات با استفاده از تسلیحات سنگین و پهپادها و با حضور گروه‌های بزرگی از تروریست‌های خارجی انجام می‌شود، تصریح کرد: نیرو‌های ما موفق شدند کنترل برخی از نقاط در حومه حلب و ادلب را بازپس گیرند.
خبرگزاری رویترز گزارش داد دمشق منتظر است تجهیزات نظامی جدید روسیه ظرف ۷۲ ساعت آینده به پایگاه حمیمیم برسد.
ساعاتی قبل‌تر مرکز آشتی روسیه در سوریه از همکاری‌های مشترک نیرو‌های ارتش روسیه و سوریه برای دفع حملات تروریستها در استان‌های حلب و ادلب خبر داد.
مرکز آشتی روسیه گفته است: «نیروی هوایی روسیه در حال انجام حملات موشکی به تجهیزات و پرسنل گروهای مسلح غیرقانونی، مراکز فرماندهی، انبار‌ها و مواضع توپخانه‌ای تروریستها است»
مرکز آشتی روسیه در یک گزارش رسمی گفته است: «نیروی هوایی روسیه در حال انجام حملات موشکی به تجهیزات و پرسنل گروهای مسلح غیرقانونی، مراکز فرماندهی، انبار‌ها و مواضع توپخانه‌ای تروریستها است.»
این گزارش حاکی است طی ۲۴ ساعت گذشته ۲۰۰ شبه‌نظامی به هلاکت رسیده‌اند و عملیات برای دفع حملات ادامه دارد. ساعاتی قبل‌تر وزارت دفاع سوریه هم اعلام کرد که در حومه حلب و ادلب خسارت‌های سنگینی به گروه‌های مسلح تروریست وارد کرده است.
این وزارتخانه سوری با بیان اینکه حملات با استفاده از تسلیحات سنگین و پهپادها و با حضور گروه‌های بزرگی از تروریست‌های خارجی انجام می‌شود، تصریح کرد: نیرو‌های ما موفق شدند کنترل برخی از نقاط در حومه حلب و ادلب را بازپس گیرند.
واکنش ایران
متعاقب تحولات سوریه، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه ایران پنجشبنه شب ۸ آذر ۱۴۰۳ با محکوم کردن شدید همه اشکال و مظاهر تروریسم، تحرکات گروه‌های تروریستی در سوریه در دو روز اخیر را بخشی از طرح اهریمنی رژیم تروریستی و آمریکا برای ناامن‌سازی منطقه غرب آسیا دانست و بر ضرورت هوشیاری و هماهنگی کشورهای منطقه به ویژه همسایگان سوریه برای خنثی‌کردن این توطئه خطرناک تاکید کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد که بر اساس توافق‌های موجود میان سه کشور ضامن روند آستانه (ایران، ترکیه و روسیه) منطقه حومه حلب و ادلب جزء مناطق کاهش تنش محسوب می‌شوند و حمله گروه‌های تروریستی به این مناطق نقض فاحش توافقات روند آستانه نیز می‌باشد و دستاورد‌های مثبت این روند را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد.
بقائی همچنین با یادآوری مسئولیت مشترک جامعه جهانی برای پیشگیری و مبارزه با پدیده شوم تروریسم، هشدار داد که هرگونه تعلل در مقابله با تحرکات تروریستی در سوریه، همه دستاورد‌های مبارزه با تروریسم در سال‌های گذشته را در معرض خطر قرار داده و منطقه را وارد دور جدیدی از ناامنی و بی‌ثباتی خواهد کرد.
از سویی دیگر، وزیر امور خارجه سوریه در گفتگوی تلفنی با عراقچی گزارشی از وضعیت میدانی در منطقه شمال این کشور پس از حملات گروه‌های تروریستی ارائه و تاکید کرد که دولت و ملت سوریه با تمام توان در برابر حملات گروه‌های تروریستی ایستاده و همچون گذشته تروریستها و حامیان آنها را در رسیدن به اهداف شیطانی‌شان ناکام خواهد گذاشت.
عراقچی فعال شدن مجدد گروه‌های تروریستی در سوریه را طراحی آمریکایی- صهیونیستی متعاقب شکست‌های رژیم صهیونیستی از مقاومت در لبنان و فلسطین خواند و بر تداوم حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت، ملت و ارتش سوریه برای مبارزه با تروریسم و حراست از امنیت و ثبات منطقه‌ای تاکید کرد.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ایران در صفحه شخصی اش با اشاره به وقایع سوریه نوشت: تحرکات جدید گروه‌های تروریستی-تکفیری بخشی از طراحی آمریکا و رژیم نامشروع صهیونیستی است. همسایگان سوریه هوشیار باشند و در دام طراحی آنها نیفتند.
قالیباف تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت پس از به شکست کشاندن رژیم صهیونیستی، در مقابل توطئه جدید همچون گذشته حامی دولت و ملت سوریه خواهند بود.
مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان نیز در خصوص تحولات سوریه می‌گوید: ما شاهد همکاری آمریکا با این گروه‌های تروریستی هستیم. در چند سال اخیر، آمریکا تسلیحات جدیدی به این گروهها داده و مرز‌های ترکیه برای آنان باز بوده است. اکنون ارتش سوریه با این گروهها به صورت مستقیم درگیر است و تا حدودی موفق شده جلوی آنها را بگیرد.
دیپلمات ایرانی اظهار کرد: اگر آنها فکر می‌کنند که می‌توانند در حلب وقایع اوایل دهه ۹۰ شمسی را تکرار کنند، اشتباه می‌کنند. دولت سوریه اکنون قوی‌تر و دولت روسیه نیز مصمم‌تر به دفاع از سوریه است. جبهه مقاومت و ایران نیز از دولت و ملت سوریه حمایت می‌کنند.
امانی گفت: ما بر اساس درخواست دولت سوریه در این کشور حضور مستشاری نظامی داریم.
وی اظهار کرد: تروریستها تصور می‌کنند که در این مقطع زمانی می‌توانند به موفقیت برسند، ولی بعید می‌دانم حتی به یک پیروزی نسبی هم دست یابند.
سفیر ایران در لبنان خاطرنشان کرد: احتمالاً این اتفاقات باعث تقویت عزم دولت سوریه برای خاتمه دادن به حضور گروه‌های تروریستی در برخی مناطق خود خواهد شد و دیگر به توافقات قبلی مانند توافق روسیه و ترکیه اعتماد نخواهند کرد.
منافع ترکیه
هیئت تحریر الشام یا (HTS)، گروهی که کنترل استان ادلب را در اختیار دارد و به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، با گروه‌هایی از ارتش آزاد سوریه تحت حمایت ترکیه شامل لشکر حمزه، لشکر سلطان سلیمان شاه و احرار الشام، به منظور یورش به عفرین، شهری اکثرا کردنشین که ترکیه در عملیات شاخه زیتون در سال ۲۰۱۸ آن را تصرف کرده بود، متحد شده است. هیئت تحریر الشام و شرکای آن، جبهه شام و جیش الاسلام را که ستون فقرات هنگ سوم وابسته به ارتش آزاد سوریه است، چند سال پیش از این منطقه بیرون راندند.
فیلق الشام - یکی از نزدیک‌ترین گروهها به ترکیه که یک منطقه کلیدی را در مسیر ادلب به عفرین در اختیار داشت - هیچ مقاومتی نشان نداد و به HTS اجازه پیشروی داد
در آن زمان، فیلق الشام - یکی از نزدیک‌ترین گروهها به ترکیه که یک منطقه کلیدی را در مسیر ادلب به عفرین در اختیار داشت - هیچ مقاومتی نشان نداد و به HTS اجازه پیشروی داد. در جیندرس، شهری در نزدیکی عفرین، دو گروه دیگر ارتش آزاد زیاد مقاومت نکردند. هیئت تحریر الشام تا ۱۳ اکتبر، ۲۶ روستا و شهرک را تصرف کرد، در حالی که لشکر سلطان سلیمان شاه، با پیشروی از غرب، ۱۳ روستا را تصرف کرد و لشکر حمزه نیز کنترل منطقه شمال غربی عفرین را به دست گرفت.
به گزارش کرد پرس، هیئت تحریر الشام دو سال پیش و در بحبوحه درگیری‌های بین احرار الشام و جبهه شام وارد عفرین شده بود، اما پس از ورود ترکیه به عفرین عقب‌نشینی کرد. این بار این گروه در عفرین توقف نکرد و به سمت شهر مرزی عزاز که بخشی از منطقه عملیاتی سپر فرات است، حرکت کرد. این منطقه از سال ۲۰۱۶ تحت کنترل ترکیه و متحدانش بوده است.
دیگر گروه‌های ارتش آزاد در این منطقه به حالت آماده باش درآمدند و درگیری‌های شدیدی در کفر جنا، شهر کلیدی در جاده اعزاز رخ داد. یکی از فرماندهان هنگ سوم گفت که افرادش برای جلوگیری از خونریزی غیرنظامیان از عفرین عقب نشینی کرده اند.
المانیتور در گزارشی نوشته بود ترکیه از هیئت تحریر الشام برای سازماندهی نیرو‌های متحد خود استفاده می‌کند تا در کنار مذاکره با سوریه نیرویی قوی و متحد داشته باشد. این امر موقعیت ترکیه را تقویت می‌کند و دمشق را در مقابل یک جبهه مخالف قوی با فرماندهی و مدیریت مشترک قرار می‌دهد.
اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به‌عنوان ضامن این گروهها، ۶ سال پیش قول داده بود آنها را کنترل کند و در عوض دولت سوریه وارد ادلب نشود.
علی حیدری کارشناس مسائل ترکیه می‌گوید: سال ۲۰۱۸ وقتی نشست سران آستانه در تهران برگزار می‌شد، دو سال از آزادسازی حلب به دست ارتش سوریه، با کمک محور مقاومت و روسیه گذشته بود. روسیه مشغول بمباران ادلب بود و ارتش سوریه نیز قصد انجام عملیاتی بزرگ در ادلب را داشت تا آخرین لانه تروریستها را نیز ویران کند.
وی معتقد است: در اثنای نشست تهران، اردوغان که وضع تروریستها را می‌دید، از روی استیصال از پوتین درخواست کرد حملات به ادلب متوقف شود. اردوغان در آن نشست گفت، در صورت عدم جلوگیری از اقدامات نظامی سوریه در ادلب، کشتار وسیعی در این شهر روی خواهد داد و افزود تضمین می‌کند ادلب تنها در دست نیرو‌های معتدل باشد. براین‌اساس ترکیه متعهد شد جلو تروریست‌های مسلح در ادلب را بگیرد و در عوض، ارتش سوریه هم عملیاتش را متوقف کند.
به اعتقاد وی: حالا ۶ سال از آن قول گذشته و تروریستها در ادلب با حمایت ترکیه حمله‌ای علیه حلب را ترتیب داده‌اند. نقش تسلیحات و لجستیک و حمایت سیاسی ترکیه در این حمله به‌صورت روشن قابل‌مشاهده است.
در تبیین منافع آنکارا از این تحولات می‌توان به سخنان اخیر رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و رئیس حزب حاکم عدالت و توسعه اشاره کرد که در سخنرانی خود در نشست گروهی این حزب در مجلس ترکیه، مدعی عزم دولتش برای مبارزه با تروریسم و ایجاد امنیت در مرز‌های جنوبی شد!
اردوغان با اشاره به تلاش‌ها برای مقابله با تهدیدات تروریستی ادعا کرد: پروژه پاکسازی مرز‌های جنوبی کشورمان از تهدید تروریسم را با کمربند امنیتی که از دریای مدیترانه تا مرز ایران امتداد دارد، گام به گام نهایی خواهیم کرد
اردوغان با اشاره به تلاش‌ها برای مقابله با تهدیدات تروریستی ادعا کرد: پروژه پاکسازی مرز‌های جنوبی کشورمان از تهدید تروریسم را با کمربند امنیتی که از دریای مدیترانه تا مرز ایران امتداد دارد، گام به گام نهایی خواهیم کرد.
وی ادعا کرد: ترکیه‌ای بدون تروریسم یا سیاست‌های حمایت‌شده از تروریسم را به فرزندان خود تحویل خواهیم داد!
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین به برنامه‌های سال آینده اشاره کرد و افزود: سال آینده با استفاده از روش‌های دیپلماتیک و نظامی، دستاورد‌های جدیدی را در مبارزه با تروریسم به دست خواهیم آورد.
اردوغان با ادعای عزم ترکیه برای ادامه مبارزه با گروه‌های تروریستی مدعی شد: تا زمانی که این گروهها به ایفای نقش خود به‌عنوان قاتلان مزدور و اجاره‌ای قدرت‌های جهانی ادامه دهند، ما به له کردن آنها، هرکجا که باشند، ادامه خواهیم داد!
در نخستین واکنش رسمی به تحولات سوریه، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه تاکید کرد که درگیری‌های اخیر در شمال سوریه بر تشدید نامطلوب تنش‌ها در منطقه افزوده است.
وی مدعی شد که حملات ارتش سوریه به ادلب به سطحی رسیده است که به اجرای توافق آستانه آسیب می‌زند و این حملات باید متوقف شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه تصریح کرد که برای آنکارا بسیار مهم است که از تشدید بیشتر بی‌ثباتی در شمال سوریه اجتناب شود و غیرنظامیان در معرض آسیب قرار نگیرند.
وی همچنین گفت که ترکیه ملزومات توافق درباره منطقه کاهش تنش در ادلب را اجرا می‌کند و برای تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه اهمیت ویژه قائل است.
«ابراهیم فراهانی» کارشناس مسائل ترکیه، درباره جایگاه استان حلب برای ترکیه می‌گوید: در سال ۲۰۱۶ بعد از ۴ سال جنگ داخلی سوریه، حلب در آستانه آزادسازی بود که سفیر روسیه در آنکارا ترور شد. ضارب که از نیرو‌های امنیتی ترکیه بود، فرار نکرد و در مقابل دوربین‌ها چند تیر شلیک کرد و فریاد می‌زد: «حلب را فراموش نکنید، سوریه را فراموش نکنید، شما انسان‌های بی‌گناه را کشته‌اید. اجازه چنین اقداماتی را نخواهیم داد. خون مردم کشته شده در حلب پایمال نخواهد شد. ما انتقام حلب را خواهیم گرفت.»
وی می‌افزاید: بعد از بهار عربی و اعتراضات دومینوگونه مردمی علیه دولت‌های عربی و خلا قدرت، ایران و ترکیه از این فرصت سیاسی بهره گرفتند و به دنبال نفوذ در این کشور‌ها شدند. تضاد منافع این دو کشور در زمین سوریه کاملا مشهود بود. با ورود روسیه به سوریه در سال ۲۰۱۵، ورق ناگهان برگشت و دولت اسد تقویت شد. آزادسازی شهر استراتژیک حلب توسط ارتش سوریه، شبه نظامیان محور مقاومت ایران و نیرو‌های هوایی روسیه، پایان رویای اردوغان برای حذف بشار اسد بود.
به اعتقاد فراهانی: کودتای نافرجام در همین سال و عدم حمایت ناتو از ترکیه در بحران سرنگونی سوخو روسی، به چرخش سیاست خارجی و بلوک آستانه منجر شد. ترکیه با ایران و روسیه وارد مذاکراتی برای مناطق کاهش تنش و انتقال تروریستها به استان ادلب شد. در آستانه عملیات آزادسازی ادلب در مذاکرات تهران، ترکیه در سوچی با روسیه به توافق رسیدند که حمله به ادلب عقب بیافتد. حمله به ادلب برای آزادسازی، تروریست‌های تجمیع شده در ادلب، تهدید جدی برای مرز‌های ترکیه بود.
وی می‌گوید: در ٧ سال گذشته ترکیه نه تنها به توافقات سوچی پایبند نبوده است بلکه از هیت تحریر الشام به عنوان کارت بازی در زمین سوریه علیه کرد‌ها و اسد بهره برده است.
کارشناس مسائل ترکیه معتقد است: حمله گروه محمد الجولانی و سقوط حلب بعد از آتش بس اسرائیل و لبنان برای ترکیه چند دستاورد دارد: ١. فشار بر کرد‌های سوریه و تهدید کانتون عفرین؛ ٢. کاهش نفوذ ایران بعد از تضعیف محور مقاومت بعد از ترور‌های اسرائیل؛ ٣. جبران شکست‌ها و تسخیر بخش شمالی سوریه؛ ۴. دست بالا در مذاکرات آتی با دمشق.
منافع اسرائیل
عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس ارشد سیاست خارجی در یادداشتی که جماران منتشر کرده و در خصوص منافع اسرائیل از تحولات اخیر سوریه می‌گوید: در یک‌سال گذشته که از داخل سوریه جولان مورد هدف واقع شده و اسرائیل از سوی نظام سوریه و شخص اسد مورد تهدید واقع شده، برقراری آتش‌بس اخیر در لبنان دولت نتانیاهو را مصمم کرده اجازه ندهد از مرز سوریه هیچ‌گونه کمکی به دست حزب‌الله برسد.
این موضوع در سخنان بنیامین نتانیاهو بلافاصله بعد از آتش بس با لبنان نیز مطرح شد. وی «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه را تهدید کرده و به او گفته است که با آتش بازی می‌کند.
نتانیاهو افزود: زمان مشخص خواهد کرد که آیا این پیام را گرفته است یا خیر.
مساله مهم برای نتانیاهو قطع خطوط مواصلاتی از سوریه به لبنان است تا حزب الله دوباره تقویت و تجهیز نشود. در خلال جنگ با لبنان، نتانیاهو خطوط مواصلاتی غیر نظامی بین سوریه و لبنان را منهدم کرده بود
مساله مهم برای نتانیاهو قطع خطوط مواصلاتی از سوریه به لبنان است تا حزب الله دوباره تقویت و تجهیز نشود. در خلال جنگ با لبنان، نتانیاهو خطوط مواصلاتی غیر نظامی بین سوریه و لبنان را منهدم کرده بود.
کشورهای مهم عربی همچون مصر، عربستان و امارات عربی متحده رابطه خود را با ترکیه توسعه داده‌اند و خواهان بسته‌بودن مرز سوریه برای تقویت حزب‌الله هستند و حتی بعضی از آنها هشدار‌ها و تذکراتی را به بشار اسد داده‌اند.
در خصوص منافع اسرائیل در خصوص تحولات سوریه، «دورون کادوش»، تحلیلگر نظامی رادیو ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرده است که حمله تروریستها در سوریه و اقدامات آنها علیه مقاومت به نفع این رژیم است. در سایه این تحولات، نیرو‌های مذکور مشغول مبارزه با عناصر تروریست شده و از رژیم صهیونیستی غافل می‌شوند!
این تحلیلگر صهیونیست اضافه کرد که در حلب یک مرکز پژوهش‌های علمی وابسته به دولت سوریه وجود دارد که در زمینه صنایع دفاعی این کشور و تولید محصولات دفاعی فعالیت می‌کند. این مرکز در حال حاضر در دست عناصر تروریست است و تل آویو باید با دقت به این تحولات توجه کند.
وی گفت: تحولات سوریه منافع زیادی برای تل آویو دارد. در جریان گفتگو با مقامات ارتش اسرائیل طی ساعات گذشته متوجه شدم آنها با دقت و از نزدیک تحولات سوریه را رصد می‌کنند.
نگرانی عراق
این بیم وجود دارد که تروریستها دوباره در نقاط مرزی با عراق به تقویت خود بپردازند. در این راستا، یحیی رسول سخنگوی فرمانده کل نیرو‌های مسلح عراق تاکید کرد که مرز‌های مشترک این کشور با سوریه کاملاً امن هستند.
وی افزود: تأمین امنیت کامل مرز‌های عراق اولویت ما است. تجهیزات نیرو‌های عراقی در مرز‌های این کشور مستقر هستند. این سلاح‌ها شامل جدیدترین تجهیزات نظامی بوده و مرز‌ها با پهپادها نیز رصد می‌شوند.
رسول اضافه کرد: در پشت نیرو‌های مرزی عراق نیز نیرو‌های ارتش برای تأمین امنیت این مناطق مستقر هستند. نیرو‌های مسلح عراق به صورت مستمر و پی در پی عملیات نظارت بر مرز‌ها را انجام می‌دهند.
وی گفت: سرویس‌های امنیتی نیز تحرکات عناصر تروریست را زیر نظر دارند و اگر آنها بخواهند خود را به مرز‌های عراق برسانند با واکنش قدرتمند و قاطعی رو به رو خواهند شد.
رسول بیان کرد: به تازگی در عملیات نیرو‌های مسلح عراق در منطقه وادی حوران دست کم شش تونل از بقایای تشکیلات تروریستی داعش منهدم شدند.
چه کشورهای بازنده هستند .