
در سالهای اخیر، با تصویب قانونی، ساعت رسمی کشور در تمام طول سال ثابت باقی مانده است. این موضوع در آستانه سال جدید، بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، تغییر ساعت رسمی در ایران، از دهه ۱۳۵۰ تاکنون بارها مطرح و اجرا شده است. این اقدام که با هدف صرفهجویی در انرژی و استفاده بهینه از نور روز انجام میشد، همواره با موافقان و مخالفانی روبرو بوده است. در نهایت، در سال ۱۴۰۱، با تصویب قانونی، تغییر ساعت رسمی به طور کامل لغو شد و ساعت کشور در تمام طول سال ثابت باقی ماند.
این تصمیم، اگرچه با هدف کاهش تأثیرات منفی تغییر ساعت بر سلامت مردم انجام شده است، اما همچنان مورد بحث و بررسی کارشناسان است.
تغییر ساعت رسمی کشور هر ساله با موافقان و مخالفانی روبرو است. موافقان این طرح معتقدند که تغییر ساعت میتواند مزایای قابل توجهی در صرفه جویی انرژی و موضوعاتی از این دست به همراه داشته باشد، در حالی که مخالفان بر مضرات آن برای سلامت و اقتصاد تأکید میکنند. در این گزارش، به بررسی دلایل موافقان و مخالفان این طرح و تأثیرات آن بر زندگی روزمره مردم میپردازیم.
فواید تغییر ساعت رسمی از نظر کارشناسان
صرفهجویی در انرژی
یکی از اصلیترین دلایل موافقان تغییر ساعت، استفاده بهینه از نور روز و کاهش مصرف انرژی است. با جلو کشیدن ساعت در بهار و عقب کشیدن آن در پاییز، ساعات روشنایی روز بهتر با فعالیتهای روزانه هماهنگ میشود. این امر باعث میشود که مردم کمتر از چراغهای مصنوعی استفاده کنند و در نتیجه، مصرف انرژی کاهش یابد.
کاهش حوادث رانندگی
تغییر ساعت باعث میشود که بیشتر ساعات رانندگی در طول روز انجام شود. با افزایش دید رانندگان، احتمال وقوع حوادث رانندگی کاهش مییابد. این موضوع به ویژه در ساعات شلوغ ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی اهمیت دارد.
کاهش جرایم
جرایم معمولاً در ساعات تاریکی شب رخ میدهند. با افزایش ساعات روشنایی روز، فعالیتهای مجرمانه کاهش مییابد. علاوه بر این، احساس امنیت بیشتر در میان مردم باعث میشود که افراد بیشتری در فضای باز حضور یابند و فعالیت کنند.
مضرات تغییر ساعت رسمی
اختلال در خواب
تغییر ساعت میتواند ساعت بیولوژیکی بدن را به هم بریزد. بسیاری از افراد پس از تغییر ساعت، دچار مشکلات خواب مانند بیخوابی یا خوابآلودگی در طول روز میشوند. بررسیها نشان میدهد که سازگاری بدن با این تغییر ممکن است از یک روز تا سه هفته طول بکشد و در برخی موارد، این سازگاری به طور کامل اتفاق نمیافتد.
افسردگی و مشکلات روحی
به گفته کارشناسان برخی افراد نمیتوانند به راحتی با تغییر ساعت کنار بیایند و این موضوع ممکن است بر حال روحی آنها تأثیر منفی بگذارد. مطالعات در کشورهایی مانند استرالیا و روسیه نشان داده است که آمار خودکشی در هفتههای اول پس از تغییر ساعت افزایش مییابد.
افزایش خطر حملات قلبی
بررسیها در کشورهایی مانند سوئد و آمریکا نشان میدهد که خطر حملات قلبی در روزهای اول پس از تغییر ساعت افزایش مییابد. به عنوان مثال، در سوئد، این خطر حدود ۵ درصد بیشتر از حد معمول است.
تأثیرات منفی بر اقتصاد
تغییر ساعت میتواند بر بهرهوری کارکنان تأثیر منفی بگذارد. بسیاری از افراد پس از تغییر ساعت، دچار اختلال در خواب میشوند و این موضوع باعث کاهش تمرکز و کارایی آنها در محل کار میشود. علاوه بر این، تنظیم ساعتها در خانه و محل کار زمانبر است و این زمان از دسترفته میتواند بر اقتصاد تأثیر بگذارد.
مشکلات کشاورزان و دامداران
به اعتقاد برخی از کارشناسان تغییر ساعت میتواند برنامههای کاری کشاورزان و دامداران را مختل کند. به عنوان مثال، دامداران ممکن است در رساندن به موقع شیر به بازار با مشکل مواجه شوند، زیرا گاوها ترجیح میدهند در زمان همیشگی خود شیر بدهند.
یک بار برای همیشه
در نهایت بالاخره باید تصمیمی جامع، کامل و همیشگی برای مسئله تغییر ساعت رسمی یا عدم تغییر آن در ایران اتخاذ شود. سالهاست که تغییرات مداوم در قوانین این حوزه، نه تنها به سردرگمی و اختلال در برنامههای روزمره مردم منجر شده، بلکه اعتماد عمومی به ثبات تصمیمگیریهای کلان را نیز کاهش داده است. تغییر ساعت رسمی، چه به منظور صرفهجویی در انرژی و چه برای هماهنگی با استانداردهای جهانی، نیازمند بررسیهای دقیق و کارشناسی است. اما بیش از هر چیز، آنچه اهمیت دارد، اتخاذ یک سیاست پایدار و بلندمدت است که از نوسانات مکرر جلوگیری کند و به جای ایجاد ابهام، به بهبود کیفیت زندگی و مدیریت منابع کشور بینجامد. بدون چنین تصمیمی، هر تغییر یا عدم تغییری تنها به افزایش سردرگمی و بیثباتی دامن خواهد زد.
در ایران، تغییر مداوم قوانین این حوزه است که بیش از تغییر یا عدم تغییر ساعت باعث اختلال و سردرگمی است.