مرتضی یکشنبه سیام آذرماه، احمدی، بازیگر سینما و تلویزیون و گوینده و خواننده ایرانی در ۹۰ سالگی پس از پشت سر گذاشتن دورهای سخت و پس از آنکه بیماری آنچنان با او پنجه در پنجه انداخت و روزگار را بر این هنرمند دشوارتر از هر زمان ساخت، چشم از جهان فروبست.
به گزارش «تابناک»، مرتضی حاج سید احمدی در سال ۱۳۰۳ در جنوب تهران به دنیا آمد. وی که دارای مدرک متوسطه است، ابتدا برای تـحصیل به مکتب و سپس به دبستان منوچهری در میدان گمرک رفت و بعد از آن در دبیرستان شرف و روشن تحصیلش را ادامه داد.
در شانزده سالگی ورزش باستانی و فوتبال را شروع کرد و به هـمراه تیم فوتبال دبیرستانش در مسابقات آموزشگاههای تهران، رتبههایی به دست آورد. او بعدها در تیم فوتبال راهآهن تهران و پس از آن در باشگاه راهآهن بازیکن و مربی (تا سال ۱۳۲۵) شد اما در نهایت جزو متعصبترین هنرمندان پرسپولسیسی با همان روحیه شادی بود که همگان از او سراغ داشتند.
مرتضی احمدی فعالیت هنری را سال ۱۳۲۱ در تماشاخانه ماه که خود و چند تن از دوستانش آنجا راهاندازی کرده بودند، آغاز و خیلی زود آنجا را ترک کرد؛ اما حرفه هنر را با پیشپرده خوانی در تئاتر فرهنگ و پارس و سپس با خوانندگی، بازیگری و دوبلور در رادیو و بازی در فیلمهای سینمایی و مجموعههای تلویزیونی ادامه داد.
از ماندگارترین آثار احمدی، میتوان به دوبله در مجموعه «پینوکیو» اشاره کرد که در نقش «روباه مکار» به خواندن متن میپرداخت و در سالهای اخیر نیز صدای گرمش در «شکرستان» شنیده شد.
احمدی در سال ۱۳۳۲ با بازی در فیلم «ماجرای زندگی» به کارگردانی نصرت الله محتشم، نخستین تجربه سینمایی خود را کسب کرد. از دیگر فعالیتهای احمدی میتوان به تألیف کتاب «کهنههای همیشه نو» و بازی در نمایش و مجموعههای تلویزیونی نیز اشاره کرد. نتیجه حضور او در تئاتر نیز بازی در نمایشهایی چون: «عروسی فیگارو»، «هزار و یک شب»، «خسیس»، «مریض خیالی» «مشهدی عباد» است.
احمدی برای اولین بار به سبک بیات تهران در پیشپردهها آواز خواند و در دورههای مختلفی که در رادیو کار کرد به سبکهای مختلف ترانه و آواز خواند. این هنرمند پیشکسوت در سال ۱۳۲۳ به رادیو تهران (بعدتر رادیو ایران و بعد از آن رادیو و تلویزیون ایران) رفت تا برنامههای کمدی اجرا کند. احمدی در ۱۳۲۶ گوینده فیلمهای خارجی شد و از اعضای اولیه انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم بود.
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ احمدی بازیگری را کنار گذاشت و هفت سال به اهواز رفت، ولی پس از بازگشت به تهران دوباره کار بازیگری را در سریالی تلویزیونی به نام تکمضراب از سر گرفت. مرتضی احمدی در سال ۱۳۴۹ به دعوت علی حاتمی، ترانه عنوانبندی فیلم حسن کچل را ضربیخوانی کرد.
نویسندهٔ کتاب مردان موسیقی سنتی و نوین ایران نوشته است، احمدی بیش از ۴۰۰ ترانه ضربی و ۱۵۰ ترانه فکاهی خوانده است. «صدای طهرون قدیم» آلبومی ماندگار از این هنرمند فقید است. وی که با آن خاطرات شیرینش از ایران و طهران در دل هر کسی به نیکی جای دارد، استاد مسلم فرهنگ کوچه بازار طهران قدیم بود.
او همیشه روحیه پرنشاطی داشت و تا این اواخر همچنان یک پرسپولیسی دوآتشه و یک ورزشکار بود. احمدی درباره بازی مشهور پرسپولیس-استقلال در سال ۵۲ با لحن شیرینش تعریف میکرد: «تمام عشقم غیر از سینما و تئاتر فوتبال و کشتی بود. اولین بار که رفتم استادیوم هفت تا اسکناس صدی تو جیبم بود. بازی استقلال و پرسپولیس. گفتم یا حضرت اباالفضل هر گلی که پرسپولیس به استقلال بزنه یکی از اسکناسها رو به عشق تو نذر میکنم. آقا بازی شروع شد و پرسپولیس یکی، دو تا سه تا زد تا شیش تا. گفتم یا حضرت عباس غلط کردم، بسه دیگه، حداقل بذار یه صدی تو جیبم بمونه برگردم خونه. اون بازی حضرت عباس به تاج رحم کرد».
مجموعه «تابناک» ضمن تسلیت به خانواده مرتضی احمدی و و همچنین هنرمندان و ورزشکاران کشورمان، برای آرامش روح مردی که یک عمر مردم سرزمینش را شاد کرد و صدایش بخشی از فرهنگ ماندگار ایران خواهد بود، به درگاه خداوند متعال دعا میکند.
مراسم تشییع پیکر زندهیاد مرتضی احمدی روز چهارشنبه سوم دیماه، ساعت 9 صبح از مقابل تالار وحدت بنیاد فرهنگی هنری رودکی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار میشود.
بخشی از گفتههای زنده یاد مرتضی احمدی را در برنامه بهارنارنج در «تابناک» تماشا کنید: